Ik kan me deze keer niet helemaal vinden in wat Lorin Parys schrijft, maar het is inderdaad wel eens het overdenken waard. Er zijn tegenwoordig veel actoren die zich in de slachtofferrol zetten, maar in hoeverre zijn ze ook echt het slachtoffer?
---------------------------------------------------------------
Iedereen slachtoffer!
Het statuut van slachtoffer blijkt een snel oprukkend fenomeen in ons land. Misschien moeten we denken aan een officiële erkenning. De economische malaise maakt schijnbaar tonnen slachtoffers. Want nu blijkt dat de banken niet alleen het slachtoffer zijn van de kredietcrisis, maar ook in het ootje genomen werden door een ordinaire oplichter. Ik voel een spontane golf van medelijden opwellen. En nu werd gisteren ook nog bekend dat sommige inwoners van de gemeente Herzele het slachtoffer zijn geworden van hun eigen schulden. Daar steekt de gemeente nu een stokje voor, dus probleem opgelost. Maar niets is wat het lijkt, want achter elk zelfverklaard slachtoffer gaat de echte klos schuil.

Een paar maanden geleden al werden de banken collectief ontslagen van hun verantwoordelijkheid. Dat ging zo. Gebukt onder de torenhoge financiële verplichtingen als gevolg van domme kredietbeslissingen, beslisten overheden wereldwijd biljoenen euro's weg te geven aan de banken. Zo werden de managers van deze giganten beloond, als slachtoffer van hun eigen ondoordachte en kortzichtige beleid. Kon je je leningen niet meer terugbetalen als bank? Geen probleem, even Washington bellen! Zo'n beleid zet niet aan om volgende keer iets meer doordacht te werk te gaan. Integendeel, zolang je er als sector maar voor zorgt dat de toestand hopeloos genoeg wordt, weet je dat je kan rekenen op de ambulanciers van de centrale banken. Het schaamlapje waarmee deze beloning werd vergoelijkt, heette dat anders het woord 'bankendomino' woord van het jaar zou geworden zijn. Met de totale ineenstorting van ons financiële systeem als gevolg. De kredietinstellingen die ons in deze financiële crisis hebben gestort, kregen zo recht op slachtofferhulp. Maar de echte pineuten zijn u en ik, de belastingbetaler die de rekening betaalt.

Nu blijkt dat vroeger gerespecteerde en gerenommeerde instellingen zoals BNP Paribas, HSBC en Royal Bank of Scotland miljarden euro's aan beleggingen kochten bij een ordinaire oplichter. Die producten verkochten ze vervolgens door aan hun eigen vermogende klanten. Bernard Madoff, ex-voorzitter van de Nasdaq beurs, zette een simpel piramidebeleggingssysteem op. De 'opbrengst' van je investering werd in feite doodleuk betaald met de inleg van een nieuwe klant onderaan de piramide. Die kaartenhandel stuikte in elkaar op het ogenblik dat er geen nieuwe klanten meer bij kwamen als gevolg van de kredietcrisis. De grote beleggingshuizen waren er in de media - en aan de telefoon bij hun grote klanten - als de kippen bij. Hun verhaal? Ze waren het slachtoffer van een geraffineerde oplichter. Maar is dat wel zo? Grote banken verdienen geld doordat ze met diepgaande analyses de beste fondsen selecteren voor hun klanten. Daar zijn ze grandioos in gefaald, maar wel voor betaald. Ze hebben dus advies verkocht aan hun klanten om Madoffs investeringen te kopen en hebben daar hopen geld mee verdiend, terwijl het hun klanten pakken geld heeft gekost. De echte slachtoffers zijn dus niet de banken, maar de beleggers die het werk van hun bankiers vertrouwden en nu miljarden kwijt zijn.

De verspreiding van dit virus dat het verantwoordelijkheidsgen diepgaand aantast, kon niet lang uitblijven. En kijk, gisteren had het duidelijk de gemeente Herzele geïnfecteerd. Daar deelt de burgemeester eindejaarscadeautjes uit. Iedereen die schulden heeft bij het OCMW, krijgt die kwijtgescholden. Wie kan daar tegen zijn, vroeg Annelies Beck zich af op Radio 1? Ik. Confucius had het in de zesde eeuw voor Christus al begrepen: 'Geef een man een vis en je voedt hem voor één dag. Leer de man vissen en je voedt hem levenslang.' Leer mensen hun budget beheren, maar beloon ze niet wanneer ze meer schulden aangaan dan ze kunnen betalen. De echte dupe is de brave burger die zijn schuld aan het OCMW vorige week heeft afbetaald. Om nog maar te zwijgen van de inwoners van Herzele die hun belastingen betalen.

Daarom een simpele oproep: als je het verknalt, geeft het dan gewoon toe. En laat ons stoppen met anderen de sigaar te maken door hen voor onze fouten te laten opdraaien.

Lorin Parys is voorzitter van Flanders DC, de Vlaamse organisatie voor ondernemingscreativiteit. Hij schrijft deze column uit eigen naam.

Bron: www.standaard.be/columns, 18 december 2008.

__________________