Nieuwe kijk op winstdeling


Om de snel stijgende verloning van topmanagers in de hand te houden, is er een nieuwe belasting nodig die deze praktijk financieel bestraft. Dat was te horen op tal van 1mei-manifestaties. Dat werkgevers die voortdurend hameren op de noodzaak van loonmatiging, zichzelf een weddeverhoging toekennen, steekt de ogen uit. Of een graaitaks daarop het geschikte antwoord is, valt te betwijfelen.


Ondernemingen moeten hun eigen ethische codes ter zake beginnen na te leven. Doen ze dat niet, dan zal op termijn de roep om wetgevend op te treden niet meer tegen te houden zijn.

Die graaitaks is slechts een symbooldossier. Interessanter is de vraag waarom federaal premier Guy Verhofstadt, na acht jaar regeren, plots met grote kracht de deelneming van alle werknemers in de winst van hun bedrijf komt bepleiten. Dat inspanning verloond moet worden, behoort tot het wezen van zijn liberalisme. Kennelijk hebben de liberale partijen twee regeerperiodes lang niet voldoende op het beleid kunnen wegen om op dit terrein enige vooruitgang te boeken.

Er bestaan mogelijkheden om een deel van de winst als variabele verloning aan de werknemers te geven, maar de sociale en fiscale lasten erop zijn zo hoog dat het er in de praktijk niet van komt. Verhofstadt geeft een schot voor de boeg van de vakbonden. Die vinden dat de bazen een onevenredig deel van de winst naar zich toehalen. Maar ze willen niet dat er een fiscaal gunstige winstdeelneming voor werknemers komt. Die zou het basisloon uithollen en onbillijk zijn tegenover wie niet in de particuliere sector werkt.

Ze moeten weten wat ze willen: als de winstgroei ook de werknemers toekomt, dan moeten die werknemers accepteren dat bij tegenvallende resultaten hun inkomen daar mee onder lijdt. Eisen dat een gunstig conjunctuurmoment voor eeuwig in het loonpeil wordt verankerd, doet het debat met de werkgevers blokkeren. Over een winstbonus is wellicht wel een gesprek mogelijk, voor zover de vakbonden hun koudwatervrees laten varen.

Telkens weer valt bij hen dezelfde reflex op. Solidariteit betekent: het beschikbare billijk verdelen. Dat is een te enge visie. Dat geldt zowel voor hun verzet tegen een open gesprek over de defederalisering van delen van de sociale zekerheid als voor de kwestie van de winsttoewijzing. Solidariteit betekent namelijk ook: zorgen dat de koek kan aangroeien. Hoe groter die koek, hoe meer er te (her)verdelen valt.

Er gaapte gisteren een onuitgesproken kloof tussen de woorden van vakbondslui en die van socialistische politici. Deze laatsten zetten voluit in op het activeren van zoveel mogelijk mensen en met name zoveel mogelijk jongeren. Een nieuwe kijk op winstdeling zou daartoe een krachtig instrument kunnen zijn. Durft iemand bij de SP.A dat met zoveel woorden tegen het ABVV - en tegen de PS - te zeggen?


DS, 02-05-2007 (Bart Sturtewagen)

__________________
"Never argue with an idiot, they'll just bring you
down to their level and beat you with experience." (c)TB