Afrika aan het Chinese infuus


China geeft 60 miljard dollar aan Afrika, officieel zonder daar iets voor terug te vragen. Westerse kritiek wijst China af als zurige afgunst.


China gaat het Afrikaanse continent steunen met 60 miljard dollar. Dat kondigde president Xi Jinping aan op een top met Afrikaanse leiders in Peking. Het gaat onder meer om renteloze leningen en investeringen van Chinese bedrijven in Afrika. Ook zien enkele arme Afrikaanse landen hun schulden kwijtgescholden. Het is niet voor het eerst dat China geld in Afrika pompt. Drie jaar geleden werden op een top in Zuid-Afrika ook al eens 60 miljard Chinese dollars aan Afrika gericht.

Al dat Chinese geld voor Afrika wordt vaak kritisch onthaald. China wordt er door critici van beschuldigd een soort koloniseringspolitiek te voeren en de Afrikaanse landen zo aan zich te binden. Zo zou het zijn economie kunnen verzekeren van allerhande Afrikaanse rijkdommen. Denk bijvoorbeeld aan kobalt voor batterijen in de opkomende markt van elektrische auto’s, dat voornamelijk in Afrika, en dan vooral Congo, wordt ontgonnen.

Ook zeggen critici dat de Chinese infrastructuurprojecten in Afrika voornamelijk worden uitgevoerd door Chinese arbeiders die worden ingevlogen, eerder dan door Afrikaanse werkkrachten.

In China wordt die kritiek weggezet als verzuurde afgunst van het Westen. ‘Als het over samenwerking met China gaat, dan weten de Afrikaanse landen het zelf wel het best’, stelde de Chinese krant Global Times.

Volgens de krant vergroten westerse media problemen bij de Chinees-Afrikaanse samenwerking systematisch uit.

Volgens China heeft Afrika nog steeds nood aan grote infrastructuurwerken. ‘De samenwerking met Afrika is er duidelijk op gericht de voornaamste drempels voor de ontwikkeling van het continent weg te werken’, stelde president Xi Jinping. Hij beklemtoonde dat het niet om prestigeprojecten mocht gaan, maar om ‘projecten op plaatsen waar ze het verschil maken’.

Een vijftigtal projecten zal draaien rond groene ontwikkelingen en milieubehoud. Ze moeten de klimaatverandering en verwoestijning tegengaan en de Afrikaanse fauna beschermen.

Het Chinese geld moet Afrika ook meer gewicht geven in het ‘Belt & Road’-initiatief van president Xi Jinping. Dat programma behelst gigantische Chinese infrastructuurprojecten in het buitenland, die China beter moeten verbinden met de rest van de wereld over land en zee, naar analogie met de mythische Zijderoute. Denk aan wegen, tunnels, bruggen, treinsporen en pijpleidingen. De route zou door meer dan 65 landen lopen.

Volgens Xi zou het project ook tal van voordelen voor Afrika bieden, zoals grotere afzetmarkten. Maar ook Belt & Road is niet onomstreden. Zeker in Europa wordt kritisch naar het plan gekeken, omdat het vooral de Chinese belangen zou dienen eerder dan een win-win te zijn voor alle betrokken partijen.


Omstreden aanwezigen

Op Swaziland na waren alle Afrikaanse landen op de top vertegenwoordigd. Ook waren er omstreden leiders aanwezig. Zoals de Sudanese president Omar al-Bashir, die door het Internationaal Gerechtshof (ICC) in Den Haag wordt gezocht om terecht te staan voor oorlogsmisdaden in de provincie Darfur tussen 2003 en 2008. Maar China, dat geen lid is van het ICC, stelde dat ‘buitenlandse machten’ zich niet met Sudanese binnenlandse aangelegenheden moeten bemoeien. (reuters, kls)


DS, 04-09-2018