Amerikaanse biologen hebben een zeeslak iets aangeleerd door stukjes geheugen van getrainde slakken over te brengen

17-05-18, 18.36u - Ann Van Den Broek

Ik maak iets mee, waar u geen idee van heeft. Maar dankzij chirurgie die deeltjes van mijn geheugen overplaatst in het uwe, past uw gedrag zich onmiddellijk aan die nieuwe informatie aan. Fictie? Vandaag nog wel. Maar wetenschappers deden de test al bij slakken. Met succes.

Het zou zo uit de even succesvolle als angstaanjagende sciencefictionserie Black Mirror kunnen komen. Of het doet u denken aan hoe in Harry Potters wereld - mits toverstaf - herinneringen miraculeus uit andermans brein worden gehaald. Fictie, natuurlijk.

Toch staat de wetenschap een stap dichter bij het implanteren van herinneringen in een ander brein. Amerikaanse biologen van de universiteit van Los Angeles zijn erin geslaagd om stukjes geheugen te transplanteren bij slakken. In het digitale vakblad eNeuro beschrijven ze deze week hoe ze een zeeslak, de Californische zeehaas, iets aanleerden door de inhoud van zenuwcellen van getrainde slakken over te brengen.

Staart intrekken
Hun methode? Ze gaven een groep zeehazen systematisch elektrische schokjes. De slakken trokken in een reflex hun staart in, iedere keer opnieuw. Na een reeks opeenvolgende stroomstootjes begrepen de slakken dat het veiliger was om even te wachten vooraleer opnieuw te ontspannen. Ze hielden hun staart tot zelfs een minuut lang ingetrokken. In normale omstandigheden duurt zo'n reflex bij een zeehaas na een tik op de staart slechts een seconde.

Vervolgens haalden de wetenschappers dat opgebouwde geheugen weg bij die getrainde slakken. Daarvoor haalden ze RNA, oftewel ribonucleïnezuur, uit hun zenuwstelsel. RNA is een molecule die de genetische code van DNA vertaalt naar eiwitten. Uit het Amerikaanse experiment blijkt dat het ook een rol speelt in de geheugenopslag.

Want wat bleek: nadat de niet-getrainde slakken het lichaamsvreemde RNA geïmplementeerd kregen, hielden zij na een stroomstoot onmiddellijk hun staart lange tijd ingetrokken. Zonder dat ze dus zelf een leerproces achter de rug hadden.

Mensen
Een grote doorbraak, claimen de wetenschappers zelf. Bioloog Thierry Backeljau van het Koninklijk Belgisch Instituut voor Natuurwetenschappen is voorzichtiger, maar vindt de ontdekking wel belangrijk. "Voor het eerst krijgen we zicht op de fysische structuren die ons geheugen uitmaken. Tot nog toe gingen we ervan uit dat ons geheugen bepaald wordt door de verbindingsstructuren tussen zenuwcellen. Er waren al aanwijzingen dat elementen binnen die zenuwcellen ook een rol spelen. Dat blijkt nu dus RNA te zijn."

Maar wat betekent de ontdekking voor de mens? Hoofdonderzoeker David Glanzman en zijn team hopen ooit bij te dragen aan het onderzoek naar Alzheimer of PTSS. De zeehaas telt weliswaar slechts 20.000 neuronen en de mens zo'n slordige 100 miljard, de cellen en moleculaire processen zijn vergelijkbaar, menen zij.

Een te voortvarende visie, vreest Backeljau. "Dit klinkt vooral als onderzoeksmarketing. We mogen alzheimerpatiënten geen verwachtingen voorspiegelen die gebaseerd zijn op drijfzand. Het zal nog moeten blijken of de geheugenopslag bij mensen op dezelfde manier verloopt als bij slakken. De kans is groot dat RNA bij het menselijk geheugen een rol speelt, maar het op de juiste manier bij mensen implementeren is vandaag sciencefiction."

Ook professor biologische psychologie Rudi D'Hooge (KU Leuven) drukt zich voorzichtig uit. "Dit is een knap staaltje hightech, maar slechts een kleine stap naar het manipuleren van menselijk geheugen. Er is nog veel onderzoek nodig vooraleer we afgestorven delen van het hersenweefsel kunnen terugplaatsen."

De dag dat studenten met het slikken van een pilletje kennis van stapels cursussen opslaan, is dus nog veraf, lacht D"Hooge. "Informatie inbouwen in 100 miljard cellen blijft een heel erg moeizaam proces."

Bron: https://www.demorgen.be/wetenschap/...-mens-b7e8d588/

Eigen mening:
De resultaten van dit onderzoek vind ik een sterk staaltje van waartoe wetenschappers de dag van vandaag in staat zijn. Mocht het mogelijk zijn om via deze methode de ziekte van Alzheimer te bestrijden, zou dit een zeer belangrijke bijdrage kunnen leveren in de strijd tegen deze ziekte die de alsmaar meer verouderende bevolking in grote getale treft. Belgische onderzoekers zijn echter voorzichtig en zeggen dat het nog vele jaren en heel wat onderzoek zal vergen om dit te kunnen aangezien het geheugen van een slak natuurlijk iets helemaal anders is dan dat van de mens en ook veel minder complex is. Ik vind het alvast boeiend dat dit soort onderzoek gebeurt.