Wetenschappers gaan strijd met activisten aan en verdedigen experimenten met dieren

Aan de vooravond van Wereldproefdierendag, die het leed van dieren voor experimenten onder de aandacht brengt, klimmen wetenschappers op de barricaden. "Men mag de mensen ook weleens vertellen hoe cruciaal de experimenten voor de mensheid zijn."

Zijn experimenten met dieren nog van deze tijd? Het is een vraag die in heel Europa de politieke agenda haalt. Ook in ons land gaan steeds meer stemmen op om het aantal dieren die gebruikt worden voor experimenten aan banden te leggen. Eind 2017 besliste de Brusselse regering zelfs dat het aantal proefdieren tegen 2025 met een derde moet dalen.

In België worden jaarlijks tussen 500.000 en 600.000 dieren ingezet voor wetenschappelijke proeven. Voor dierenrechtenorganisaties is dat ongehoord veel.

"Maar de perceptie dat wij beulen zijn die plezier scheppen in het doden van honden of muizen leeft enorm", zucht Jeroen Aerts. Hij is dementieonderzoeker aan de Universiteit Antwerpen en een van de drijvende krachten achter het Infopunt Proefdieronderzoek. Met dat kenniscentrum hopen Aerts en zijn collega's een tegengewicht te bieden voor de boodschap van activisten.

Aerts betreurt dat er zo veel misverstanden over dierproeven bestaan. Samen met het Vlaams Instituut voor Biotechnologie (VIB) grijpt hij de Wereldproefdierendag aan om het wetenschappelijke belang van experimenten met dieren te onderstrepen.

"Ontzettend veel onderzoek naar levensbedreigende ziektes is enkel mogelijk dankzij proefdieren. Als we een remedie willen voor kanker, alzheimer of ALS, dan moeten we kunnen experimenteren met dieren."

Regelboek

Net daarom vindt Aerts het een slecht idee om quota voor experimenten te hanteren. "Een rem op vooruitgang zetten, druist in tegen alle principes van de wetenschap. Als wetenschapper vind ik het geen prettige gedachte dat politici beslissen over het aantal proeven dat uitgevoerd mag worden om een remedie tegen pakweg alzheimer te ontwikkelen. Bovendien bestaan er al veel regels en procedures die garanderen dat alles ethisch en correct verloopt."

Het regelboek is zelfs zo dik dat wetenschappers almaar meer tijd spenderen aan het invullen van papierwerk en het doorlopen van administratieve procedures. Bovendien kijkt een ethisch comité voortdurend over hun schouder mee. "Elke handeling die je met een dier doet, hoe miniem ook, moet je verantwoorden en wordt gecontroleerd", zegt Aerts. "Dat vergt veel energie, maar we doen het zonder morren. Het creëert meer dierenwelzijn. De voorbije twintig jaar heeft onze sector op dat vlak een hele weg afgelegd. Er is veel veranderd in positieve zin, maar dat wordt amper belicht."

Dierenrechtenorganisaties pleiten onomwonden voor de volledige afschaffing van dierproeven. Ze argumenteren dat de wetenschappelijke vooruitgang er ondertussen toe geleid heeft dat experimenten op dieren volstrekt overbodig zijn.

"Dat klopt niet", zegt Aerts. "We kunnen veel dierproeven vervangen door gebruik te maken van computermodellen of cellen in een proefbuis, maar die technieken alleen volstaan zelden om nieuwe geneesmiddelen of vaccins grondig te testen. Je hebt altijd nog dieren nodig."

Aerts is er bovendien van overtuigd dat het draagvlak bij het brede publiek vergroot kan worden als duidelijk uitgelegd wordt wat de inzet is. "Het is goed dat er veel aandacht gaat naar het dierenwelzijn, maar men mag de mensen ook weleens vertellen hoe cruciaal de experimenten voor de mensheid zijn. Als een proef op tienduizend muizen ertoe kan leiden dat we een stap dichter komen bij een remedie voor kanker of alzheimer, zijn we het dan niet moreel verplicht om die proef uit te voeren?"

Bron: De Morgen, 23/04/2018

Eigen mening: Voor ik dit artikel las was ik zonder enige twijfel tegen het gebruik van proefdieren bij wetenschappelijke experimenten. Dit artikel verbreedde echter mijn perspectief. Ik vind het goed dat ook een keertje de andere kant van het verhaal in de media komt. Dierenrechtenorganisaties bekijken deze praktijken vanuit een andere positie. Ook hen kan ik begrijpen... Ik vind dat zowel wetenschappers als de dierenrechtenorganisaties een punt hebben. Het lijkt mij dan ook belangrijk om beide standpunten, argumenten, voordelen en nadelen te vergelijken, om zo tot een gulden middenweg te komen waarin beide partijen vrede mee kunnen nemen. Ik zou hierbij vooral het belang van een duidelijk en gedetailleerd geformuleerd regelboek willen benadrukken. Verder ben ik echter wel nog steeds van mening dat alle proeven waarbij dieren gebruikt worden, op een ethische, correcte en diervriendelijke manier moet gebeuren en indien er een ander, even betrouwbaar alternatief is zonder het gebruik van dieren, dit gehanteerd moet worden.