Valt Spanje stil zonder vrouwen?


Vrouwen in Spanje leggen morgen massaal het werk neer, uit protest tegen de loonkloof en tegen het wijdverspreide huiselijk geweld. De Partido Popular noemt de staking elitair, maar 82 procent van de Spanjaarden steunt de deelnemende vrouwen.


‘It’s a man’s world’, zong James Brown, en daarna: ‘but it would be nothing without a woman or a girl.’ Het lijkt haast een feministisch pamflet. Maar als Brown thuis kwam, sloeg hij wel zijn vrouw. Huiselijk geweld is een van de belangrijkste redenen waarom de Spaanse vrouwen morgen, op Internationale Vrouwendag, voor het eerst een nationale staking houden.

Partnergeweld komt veel voor in Spanje. Tussen 2003 en 2017 werden in het Zuid-Europese land 920 vrouwen vermoord door hun partner of ex-partner, meldt Amnesty International. Veel geweld blijft ook onder de radar. Uit een grootschalig onderzoek naar geweld op vrouwen blijkt dat 12,5 procent van de vrouwen in Spanje van zestien jaar of ouder ooit geconfronteerd wordt met fysiek of seksueel geweld.

De aangekondigde nationale staking krijgt veel aandacht. Manuela Carmena en Ada Colau, de burgemeesters van Madrid en Barcelona, doen mee. Behalve tegen huiselijk geweld willen de vrouwen ook protesteren tegen de loonkloof in het land. Volgens een nieuwe studie van Fedea (een Spaanse stichting voor toegepaste economische studies) ligt het uurloon bij vrouwen 12,7 procent lager voor vergelijkbaar werk dan bij mannen. Dat is een verbetering tegenover 2002, maar volgens de onderzoekers is er nog steeds sprake van een ‘verontrustende dynamiek’ op de Spaanse arbeidsmarkt.


Geen waardering voor ‘onzichtbaar werk’

De oorzaak van de loonkloof en het huiselijk geweld ligt volgens de actievoerders bij de heersende machocultuur. Ook al is 58 procent van de universitair geschoolden in Spanje vrouwelijk, toch oefenen ze slechts 28 procent uit van de hoge managementfuncties. Terwijl veruit de meeste multinationals door mannen worden bestuurd, zijn huishoudhulpen voor 98 procent vrouwelijk. Volgens de Britse The Telegraph steken Spaanse vrouwen ook dubbel zo veel tijd in huishoudelijke klussen en in het naar school brengen van de kinderen. De actievoerders roepen op morgen die taken niet uit te voeren, omdat vrouwen te weinig appreciatie zouden krijgen voor zo’n ‘onzichtbaar werk’.

De omvang van het protest valt op. Vorig jaar waren er al stakingsacties, maar ditmaal gebeurt het op nationaal niveau, en bovendien met de steun van de twee grote vakbonden CCOO en UGT. Die roepen werkneemsters op om tweemaal twee uur het werk stil te leggen, om de eis voor een gelijk loon kracht bij te zetten. Meer dan 3.600 vrouwelijke journalisten hebben een petitie getekend die de stakingsactie ondersteund. Ze klagen aan dat vrouwen in de Spaanse media veel vaker in tijdelijke baantjes of in een statuut van schijnzelfstandige worden gestopt.


80 procent erkent Spaanse machocultuur

Uit een peiling door El País valt op dat de staking in Spanje breed gedragen wordt. In totaal denkt 82 procent van de bevraagden dat de Spaanse vrouwen terecht staken en vindt 80 procent dat machogedrag in Spanje inderdaad overheerst. Dat laatste vindt 87 procent van de vrouwen, maar wordt toch ook bevestigd door 72 procent van de mannen.

Ook de meeste politieke partijen begrijpen waarom de vrouwen staken. Enkel de Partido Popular uit kritiek. De conservatieve regeringspartij verwijt de stakers elitarisme (omdat niet iedereen zich kan veroorloven een dagje niet te werken) en een gebrek aan solidariteit, en vindt dat ze vrouwen en mannen tegen elkaar opzetten.


DSAvond, 07-03-2018 (Ine Roox)