Iedereen die er om vraagt kan vanaf vandag in de apotheek gratis jodiumpillen krijgen. Die pillen moeten preventief ingenomen worden in geval van een nucleaire ramp, als er radioactief jodium vrijkomt, om te beletten dat mensen schildklierkanker zouden krijgen. Het afhalen van de tabletten wordt aangeraden aan alle inwoners die in een nucleaire risicozone wonen, en aan alle kinderen tot 18 jaar in het hele land, aan vrouwen die zwanger zijn of borstvoeding geven, en aan alle verantwoordelijken van crèches, scholen en dergelijke.

00:01
ma 05 mrt 18:05




De regering lanceert vandaag een nieuwe informatiecampagne over nucleaire risico's, en volgens de Apothekersbond is in het kader daarvan de zone voor de verspreiding op voorhand van stabiele jodiumtabletten, uitgebreid tot 100 kilometer rond de nucleaire sites. Dat betekent in de praktijk dat heel het Belgische grondgebied nu gedekt is - op het kleine stadje Antoing in Henegouwen na.

Volgens de regering is die uitbreiding gebeurd "op basis van de lessen die getrokken werden uit de oefeningen van de laatste jaren, de ramp in Fukushima in 2011, en de nieuwe nationale en internationale aanbevelingen". Er is dus geen sprake van een verhoogd risico op een kernramp.

Mensen kunnen de jodiumtabletten gratis afhalen in de apotheek, en het wordt aangeraden aan "alle inwoners van de gemeenten die gelegen zijn in een nucleaire risicozone", dat wil zeggen in een straal van 20 kilometer rond een nucleaire site, of van 10 kilometer rond het Nationaal Instituut voor Radio-elementen IRE in Fleurus.

Daarnaast wordt het ook aangeraden aan alle kinderen jonger dan 18 jaar in het hele land, aan alle vrouwen die zwanger zijn of borstvoeding geven, en aan "alle verantwoordelijken van kindercollectiviteiten (crèches, scholen enz.)".

De apothekers zullen de tabletten echter ook geven aan mensen die niet tot de doelgroepen behoren, maar om de tabletten vragen. Ze zullen overigens ook niet controleren of iemand tot een risicogroep behoort.

De jodiumtabletten worden afgeleverd in een doosje van tien tabletten, voor maximum vier personen, en de apothekers zullen er informatie bij geven over hoe en wanneer de tabletten moeten worden ingenomen, hoe ze bewaard moeten worden etc.

Hoe werken jodiumtabletten?
Bij een ramp in een kerncentrale kunnen zich via de lucht verschillende radioactieve stoffen verspreiden. Een daarvan is radioactief jodium, en als dat ingeademd wordt, stapelt het zich op in de schildklier, een klier aan de voorzijde van de hals. Op korte termijn heeft dat geen gevolgen, maar op lange termijn verhoogt het de kans op schildklierkanker, vooral bij baby's en kinderen.

Door stabiel, niet radioactief, jodium in te nemen, raakt de schildklier vol daarmee, zodat er geen plaats meer is voor radioactief jodium. De schildklier neemt het radioactief jodium niet of veel minder op, en na een aantal uren verdwijnt het via de urine uit het lichaam.

De schildklier aan de voorzijde van de hals (Illustratie: BodyParts3D is made by DBCLS/Wikimedia).
De schildklier aan de voorzijde van de hals (Illustratie: BodyParts3D is made by DBCLS/Wikimedia).
Waarom risicogroepen?
De kans op het krijgen van schildklierkanker na blootstelling aan radioactief jodium, is het grootst bij kinderen tot 18 jaar. Daarom kunnen zij ook tabletten krijgen in heel het land. Ook zwangere vrouwen en vrouwen die de borst geven, mensen die in crèches en scholen werken, krijgen de raad tabletten af te halen.

Omdat de kans aan blootstelling dan weer groter is voor wie dichter bij de plaats van een kernramp woont, kunnen mensen die in een straal van 20 kilometer rond een nucleaire site wonen, ook tabletten krijgen.

In Nederland, waar de overheid de tabletten met de post verstuurd heeft naar de risicogroepen, krijgen mensen die ouder dan 40 zijn, geen tabletten. Er is namelijk geen bewijs dat zij nog een verhoogde kans op schildklierkanker zouden lopen bij blootstelling aan radioactief jodium. Bovendien neemt het risico op bijwerkingen toe met de leeftijd.

Wanneer moet je de tabletten nemen?
Om de tabletten in te nemen, moet men wachten op instructies van de overheid. In principe kunnen ze genomen worden vanaf 12 uur voordat men radioactief jodium binnenkrijgt, of enkele uren erna. Het beste is kort voor of kort na de blootstelling.

De tabletten zijn minimaal 24 uur werkzaam. In de meeste gevallen mag men er vanuit gaan dat een wolk radioactief jodium dan wel overgewaaid is, maar het blijft belangrijk om te vermijden dat men daarna alsnog radioactief jodium binnenkrijgt, bijvoorbeeld via besmet voedsel. De overheid kan dan bijvoorbeeld afraden om groenten uit eigen tuin, of voedsel uit een bepaald gebied, te eten.

Vals gevoel van veiligheid?
UIteraard is radioactief jodium niet de enige radioactieve stof die kan vrijkomen bij een kernramp. Een andere, vrij bekende en gevaarlijke stof die vrij kan komen, is cesium-137.

Het is veel moeilijker om zich daartegen te beschermen, en het nadeel van cesium-137 is dat het vrij lang radioactief blijft. De zogenoemde halfwaardetijd van cesium-137 is 30 jaar, wat wil zeggen dat na 30 jaar nog maar de helft ervan vervallen is, niet langer radioactief is. Als cesium-137 dus in een radioactieve wolk is opgestegen, en door de regen ergens neerslaat, blijft het nog lang radioactief in de grond.

Radioactief jodium is dus lang niet het enige probleem bij een eventuele kernramp, maar wel het enige waar we ons op een vrij eenvoudige manier kunnen tegen beschermen. Critici van het uitdelen van jodiumtabletten vrezen dan ook dat de tabletten een vals gevoel van veiligheid zouden kunnen bieden. Mogelijk voelen mensen met jodiumtabletten zich minder kwetsbaar, en maakt dat dat ze in een noodsituatie verkeerde beslissingen nemen, door bijvoorbeeld niet te vluchten of niet te schuilen.

Met of zonder jodiumtabletten, duidelijk is in elk geval dat het verstandig is de instructies van de overheid op te volgen. Die kan, gebaseerd op de adviezen van experten - op basis van de windrichting, de neerslag, de ernst van het nucleaire ongeval -, mensen oproepen om bijvoorbeeld binnen te blijven en ramen, deuren en ventilatie af te sluiten, om een gebied te evacueren, of om bestraalde voedingswaren niet op de markt te brengen.

Bron: https://www.vrt.be/vrtnws/nl/2018/0...-inwoners-nucl/

Eigen mening: Bij een kernongeval kunnen radioactieve stoffen vrijkomen die zich verspreiden via de lucht. Dit kan voor schildklierkanker zorgen en zo je gezondheid erg aantasten. Jodiumtabletten kunnen een oplossing bieden. Daarom dat ik het belangrijk vind dat men ze gratis kan afhalen bij de apotheek. De goede gezondheid is noodzakelijk en moet ook nagestreefd worden in elke sector.