Na he*t eerste dodelijke ongeval met een speed pedelec gaan er stemmen op om er een aparte rijopleiding en een apart rijbewijs voor in te voeren.

Een 41-jarige spoedarts uit *Beringen is dinsdagochtend overleden aan de verwondingen die ze vorige vrijdag had opgelopen bij een ongeval met haar snelle elektrische fiets. De vrouw was onderweg naar haar werk in het AZ Diest, maar kwam zwaar ten val. De precieze omstandigheden van het ongeval zijn onbekend, de arts droeg wel een helm.

Het zou in België het eerste dodelijke *ongeval zijn met de speed pedelec. De snelle e-bike, die tot 45 kilometer per uur haalt, is recent op onze wegen verschenen. En een nieuwkomer brengt conflicten mee. Zowel automobilisten, voetgangers als andere fietsers moeten nog aan hem wennen. ‘De speed pedelec is een uiting van de grote *diversiteit aan fietsen die zich vandaag voordoet’, zegt Roel De Cleen, de woordvoerder van de Fietsersbond. ‘Gewone stadsfietsen, bakfietsen, racefietsen, elektrische fietsen en nu ook speed pedelecs, met elk hun eigen snelheid: het wordt tijd dat de overheid zich naar die realiteit schikt en de infrastructuur aanpast.’

De Cleen pleit voor minder kruispunten en bredere fietspaden. Breed betekent dan: zeker 1,75 meter. Dat mag twee meter of meer zijn op plaatsen met veel fietsers. Ook met de aanleg van de fietssnelwegen, die geknipt zijn voor deze fietsen, wordt volgens de Fietsersbond het best haast gemaakt.

Alleen: de ruimte in Vlaanderen is beperkt en het kan nog lang duren voor we ons in die ideale situatie bevinden. Wat doen we ondertussen? Moeten we het *gedrag van de speed-pedelec-gebruikers en dat van de andere weggebruikers bijspijkeren? ‘Het klopt dat sommige – *zeker niet alle – bestuurders van een speed pedelec hun eigen snelheid belangrijker vinden dan die van de tragere weggebruikers. Wat meer respect kan geen kwaad.’

Voor De Cleen is een apart rijbewijs voor wie alleen op de speed pedelec rijdt, niet zo’n gek idee. ‘Vandaag moet je een rij*bewijs voor een bromfiets of auto op zak hebben, voor je met een speed pedelec mag rijden. Dat zegt niet veel over je rijvaardigheid als fietser.’

Twijfelgeval

Bij een gewone elektrische fiets biedt de hulpmotor trapondersteuning tot 25 kilometer per uur, bij de speed pedelec is dat dus tot 45 kilometer per uur. Hij werd wettelijk als ‘bromfiets klasse P’ gecatalogeerd. Je moet minstens zestien jaar oud zijn, een rijbewijs hebben, een nummerplaat aanvragen en een helm dragen om ermee te mogen rijden. De speed pedelec is met andere woorden een twijfelgeval tussen een fiets en een bromfiets. ‘Alle landen worstelen met het statuut van deze fiets’, zegt Roel De Cleen. ‘België heeft nog de meest vooruitstrevende wetgeving.’

Op wegen waar er maximaal 50 kilometer per uur mag gereden worden, mogen speed-pedelec-gebruikers kiezen of ze het fietspad of de rijweg gebruiken. Weg*beheerders kunnen hen wel met een bord de toegang tot een fietspad ontzeggen of verplichten.

In Nederland worden de speed *pedelecs sinds 1 juli van het fietspad geweerd. Niet tot algemene tevredenheid: zij klagen erover dat de rijbaan te gevaarlijk is en voelen zich gediscrimineerd tegenover de racefietsers die wel op het fietspad mogen. Hier is die vraag nog niet aan de orde. In de bebouwde kom mogen ze op het fietspad rijden, maar moeten ze zich aan de toegelaten snelheid houden. In de zone 30 is dat dus 30 km per uur.

Senioren

Over de ongevallencijfers kunnen we nog niet veel zeggen. De politie moet pas sinds twee jaar optekenen of het om een elektrische fiets gaat. Wel werd in de statistieken duidelijk dat senioren, die massaal op de elektrische fiets geklommen zijn, daardoor vaker in ongevallen betrokken raakten. Nederlands onderzoek heeft *aangetoond dat hun letsels ook ernstiger zijn.
Dat leidde tot de vraag naar rijlessen voor oudere e-bikers. Is dat ook voor de speed pedelec een goed idee? ‘Eigenlijk wel’, vindt De Cleen. ‘Een ervaren fietser zal zich op zo’n snel exemplaar wel uit de slag kunnen trekken. Maar wie er vanaf nul mee begint, kan het lastig krijgen. Waarom zouden de verkopers niet gezamenlijk opleidingen organiseren?’

Speedbikers zijn vooral jonge manne*lijke veertigers, leerde de KU Leuven uit een enquête bij 79 snelle fietsers in 2015 en 2016. Zij legden gemiddeld een woon-werkafstand van net geen 14 km af. Er zouden er maar enkele duizenden van rondrijden in België. De verkoop zit wel in de lift, liet de Antwerpse winkelketen iBike onlangs nog optekenen (DS 23 december). Pendelaars die de files zat zijn, nemen er hun toevlucht toe. Dat is ook de grote troef van deze tweewieler. Je kunt er snel en zonder al te veel lichamelijke arbeid een grote afstand mee afleggen.

Bron: De Standaard, 28/12/2017, http://www.standaard.be/cnt/dmf20171227_03270172

Eigen mening: Het is goed om te lezen dat we meer naar de fiets grijpen dan naar de auto, maar ik geloof niet dat de fietspaden in Vlaanderen hier klaar voor zijn. Over het algemeen zijn de fietspaden er erg slecht aan toe. Ze zijn te smal, liggen vlak langs de baan, zitten vol putten,... Ze zijn niet gemaakt om met zo'n snelheid over te fietsen. Ik denk dat we op dat vlak zeker een voorbeeld kunnen nemen aan Nederland. De fietspaden zijn voldoende breed én liggen niet onmiddellijk naast de autobaan.

Ik zou het jammer vinden mocht men de iBike verbieden. Ik geloof dat het voor veel mensen het ideale vervoersmiddel is om zo de files te vermijden. Toch moeten we er rekening mee houden dat de fiets een behoorlijke snelheid haalt en er dus ook maatregelen genomen moeten worden. Zo vind ik de verkoop aan senioren een minder goed idee. Ze zijn vaak slechter te been, hun reactiesnelheid is minder,... Het lijkt mij dan ook iets te gevaarlijk om hen op een snelle elektrische fiets te laten rijden.

Ik ga akkoord met Kato. Om ongevallen te voorkomen, zouden de fietspaden inderdaad een grondige opknapbeurt moeten krijgen. Het is echter zo dat het nu op sommige wegen al gevaarlijk is om met de fiets te rijden. Ik ben er van overtuigd dat de infrastructuur grondig hernieuwd moet worden en dat fietspaden 'aantrekkelijker' moeten gemaakt worden. De overheid wil files verminderen en raadt de mensen aan om maar met het openbaar vervoer te gaan of gewoon van thuis uit te werken, maar met fietspaden zoals in Nederland, denk ik dat er ook al meer Belgen met de fiets naar het werk zouden gaan. Ik was onlangs nog in Rotterdam en vond het geweldig om te zien hoe fietsers zowaar hun eigen rijbaan met eigen verkeersborden en dubbele rijstroken hadden. Dit maakt het fietsen al veel aangenamer en veiliger.
Wat betreft de speed pedelec, denk ik dat er een duidelijk reglement moet komen. Niet alleen moeten deze fietsers hun gedrag aanpassen, maar moeten er ook duidelijke regels komen voor wat wel en niet mag en waar ze zich op de openbare weg moeten begeven. Daarnaast denk ik dat het ook belangrijk is om duidelijke veiligheidsvoorschriften in het reglement op te nemen. Deze fietsers moeten een gewone fietshelm dragen, terwijl bromfietsers een gesloten helm moeten dragen. Aangezien ze aan zo'n hoge snelheden kunnen rijden, zou een gesloten helm volgens mij al heel wat veiliger zijn.

Ik ben het eens met Kato en Ellen, aan onze fietspaden zou er nog grondig gewerkt moeten worden om deze veiliger te maken. Snellere elektrische fietsen verbieden lijkt mij ook een slecht idee want het kan inderdaad files verminderen. Maar zoals Kato aanhaalt kunnen ze een gevaar vormen voor senioren. Denk maar aan de verhalen van senioren die hun fiets niet te baas konden en zo verongelukten. Maar ik denk dan ook weer dat het verbieden voor bejaarden toch iets te ver gaat, misschien kunnen we een soort fietsproef of opleiding aanbieden.