Hoe lang blijft een diploma houdbaar? Niet langer dan drie of vier jaar, denkt minister Muyters. Experts zien dat anders: ‘Wat een merkwaardige uitspraak.’

‘De houdbaarheidsdatum van een diploma is vandaag, denk ik, drie of vier jaar. Dat is hetzelfde als de houdbaarheidsdatum van je computer.’ Zo stelde Vlaams minister van Werk Philippe Muyters (N-VA) het vanochtend op het VRT-radionieuws. De minister zei dat in een gesprek over het succes van de loopbaancheque, waarmee werknemers en zelfstandigen een beroep kunnen doen op een loopbaancoach.

‘Dat lijkt me een heel merkwaardige uitspraak’, reageert arbeidsmarktexpert Jan Denys van Randstad. ‘Hij bedoelt allicht dat kennis snel verandert, en dat je mee moet blijven. Maar als je tien jaar na je afstuderen voor een job bij de overheid solliciteert, is het toch nog dat diploma dat mee doorslaggevend is. Ook werkgevers blijven er belang aan hechten.’

Dat mensen zich on the job moeten bijscholen, tja, dat vindt hij nogal wiedes. ‘Het is niet of/of, maar en/en’, zegt hij. ‘Voor een arts blijft een diploma relevant. Maar je verwacht wel dat hij via bijscholing zijn kennis up-to-date houdt.’

Want de wereld verandert
Een gelijkaardig geluid valt te horen bij de VDAB. Daar vinden ze al langer dat er meer competentie- dan diplomagericht moet worden gewerkt. ‘Je mag dat diploma niet geïsoleerd zien’, zegt woordvoerster Shaireen Aftab. ‘Het is complementair.’

Daar zijn legio voorbeelden van. Ook Aftab stelt dat de dokter die haar verzorgt, het liefst een diploma geneeskunde op zak heeft, maar tegelijk bijgeschoold is over de nieuwste ontwikkelingen. ‘Maar ook voor pakweg een installateur van een koelkast is dat zo’, zegt ze. ‘Vroeger zette die een koelkast af, stak ze in het stopcontact, en klaar. Vandaag, met al die digitalisering en connectiviteit, moet hij ook weten hoe dat allemaal werkt.’

Volgens haar blijft een diploma nog steeds ‘je toegangskaartje tot de arbeidsmarkt’, maar is het leren daarmee lang niet gedaan. ‘Iemand die vandaag op school zit en denkt: met mijn diploma zal ik nooit meer iets moeten bijleren, zal ik nooit meer wat moeten doen? Die krijgt het gegarandeerd moeilijk.’

Er is een woord voor: kwalificatieveroudering
‘Er bestaat zelfs een wetenschappelijke term voor: “kwalificatieveroudering”’, zegt Sarah Vansteenkiste, coördinator bij het Steunpunt Werk. ‘We zien dat vaardigheden door digitalisering en robotisering nu sneller verouderen dan vroeger.’

Daaraan tegemoetkomen is een gedeelde verantwoordelijkheid van werknemers, werkgevers én de overheid, klinkt het. ‘Als een werkgever onvoldoende investeert in de bijscholing van zijn personeel, kun je uiteindelijk tot de vaststelling komen dat je met die mensen niets meer kunt doen. En dan worden ze aan de kant geschoven. Kijk naar ING, bijvoorbeeld.’ Die bank kondigde vorig jaar aan dat ze duizenden werknemers aan de deur zal zetten, en verwees hierbij nadrukkelijk naar het effect van de digitalisering.

Jan Denys wijst erop dat er in België volgens internationaal onderzoek best wat bijscholing op de werkvloer gebeurt. En bedrijven die toch in gebreke blijven, moeten daar misschien maar op worden aangesproken. ‘Kan het wel dat mensen die na jaren dienst op straat terechtkomen, kansloos blijken op de arbeidsmarkt?’ Er is al opgeworpen om voor zulke bedrijven hogere ontslagvergoedingen in te voeren, maar verder dan een ideetje is dat nooit gekomen.

Meer dan kennis
Maar hoe belangrijk bijscholing ook is, de uitspraak van minister Muyters doet het belang van het diploma volgens experts oneer aan. Het blijft de hoeksteen van een loopbaan. ‘Het is belangrijk dat we ons onderwijs niet honderd procent afstemmen op wat werkgevers willen’, zegt Vansteenkiste. ‘Want dat kan over drie jaar weer iets totaal anders zijn. Je moet vooral een brede basis meekrijgen om gewapend te zijn voor de toekomst.’

Tot slot staat een diploma voor meer dan alleen kennis, stipt Denys nog aan. ‘Het wijst ook op competenties: de discipline, attitudes en volharding om een studie tot een goed einde te brengen. Die kwaliteiten verdwijnen niet.’

Dat bedoelde de minister ook
Maar al wat hierboven staat, dat bedoelde de minister ook net, verduidelijkt zijn woordvoerder. ‘Het was beeldspraak’, zegt Thomas Pollet. ‘De minister wilde aantonen dat het heel snel gaat vandaag, en dat wie zich niet bijschoolt, achterop geraakt. Juristen zijn het mooiste voorbeeld: wanneer zij afstuderen, zijn er tijdens hun studies al nieuwe wetten bijgekomen. Vandaag hebben we leerplicht tot 67 jaar.’
Volgens hem ziet de minister het diploma nog steeds als ‘het startpunt’ van een loopbaan. ‘Dit is geen waardeoordeel. Dat zou toch te onnozel zijn.’
En voor we het vergeten, hoe zat het met die loopbaancheques, waar dit verhaal mee begon? Vier jaar na de invoering hebben 63.721 mensen er al 84.568 gebruikt. ‘Een overdonderend succes’, klinkt het.

Bron: De Standaard, 7/12/2017
http://www.standaard.be/cnt/dmf20171207_03230041

Mening:
Ik kan me aansluiten bij dit artikel. Zelf heb ik ook enige tijd gewerkt alvorens ik de opleiding ben gestart. Hier heb ik gemerkt dat men inderdaad mensen met een diploma zoekt. Wat men niet mag vergeten is dat als je werk wil, je werk hebt. Bij mij heeft het welgeteld 1 week geduurd alvorens ik op de werkvloer stond. In deze week heb ik contact opgenomen met een arbeidsbureau en ben ik gaan solliciteren. Als je echt wil werken dan vind je er!
Dat een diploma hier zo belangrijk is, is inderdaad waar. Alle werkgevers zouden het liefst hebben dat je een diploma hebt dat aansluit bij het uit te voeren werk. Als je echter leergierig bent en er niets mee inzit om bijgeschoold te worden is dat ook een pluspunt.
Ik vind de uitspraak van Thomas Pollet ook wel zeer passend binnen onze opleiding. 'Vandaag hebben we een leerplicht tot 67 jaar.' Dit is ook zo voor leerkrachten. Vooral leerkrachten techniek en informatica moeten continu vernieuwen. Nog meer dan andere leerkrachten volgens mij. Hoe snel verandert er wel niet iets op de computer? Dit moet een leerkracht informatica kennen om toe te kunnen passen in zijn lessen. De nieuwste smartphone is uitgebracht, ook dit moet een leerkracht informatica weer opvolgen. Wat ik hiermee wil duidelijk maken is dat het inderdaad zo is dat wij als leerkrachten altijd zullen moeten blijven leren. Anders zullen we op de arbeidsmarkt uitvallen.

Ik sluit me aan bij Lander. Als leraar Informatica en Techniek in spé denk ik dat we mee moeten varen met de trends. Anders blijven we achter de ontwikkeling en digitalisering aanhollen.

Je kan inderdaad werk vinden als je dat wil. Ik hoop echter dat elke mens waarde aan het leven kan toevoegen en niet op zoek moet gaan naar een job die niet bij hem past of die hij/zij onnuttig vindt. Het is een vaste trend dat ze tegenwoordig minstens verwachten dat je een Bachelor of Master hebt verworven. Dat maakt het voor diegene uit het Secundaire onderwijs lastig. De kans op een goede job in een specifieke sector met doorgroeimogelijkheden en extralegale voordelen is drastisch minder dan diegene die een papier van hogere studies kan neerleggen.

Ook de werkervaring is bedroevend. Je bent pas afgestudeerd en de jobs die je aantrekkelijk vindt vragen 5 jaar werkervaring in diezelfde sector..

Het levenslang leren is inderdaad een vereiste voor iemand die zich op gebied van Informatica specialiseerd. Binnenkort komt er AI, VR is nu al een feit en blockchain kan ons leven voorgoed veranderen. Robotica kunnen het werk van mensen overnemen, in theorie kan elke burger een vast inkomen hebben zonder daar voor te moeten werken. Big Data kan bijvoorbeeld een beeld geven van hoeveel kans we hebben om een ziekte op te lopen. Koppel dat bijvoorbeeld aan een hartritmesensor en je verkrijgt biometrische data die de mens kan verder helpen.

Sarah heeft het over 'kwalificatieveroudering'. Daar kan ik me in vinden. In 1990 een diploma Informatica halen is totaal anders dan anno 2017 je diploma Informatica te halen.

Dit is ook zo in de zorgkunde, geneeskunde, technologie en andere sectoren.

Een taal evolueert ook, maar niet zo snel als technologie.

Ik ga akkoord met de mening van Bart en Lander. De titel heeft een kern van waarheid, een diploma blijft je toegangsticket tot werk hier ben ik mee akkoord. Toch wilt het niet zeggen dat je zonder diploma geen werk vindt, het kan problematischer zijn maar niet onmogelijk. Men zegt vaak waar een wil is, is een weg en daar sluit ik me bij aan. Als je gemotiveerd bent en je werkt hard kun je veel meer bereiken dan je in het begin zou denken. Het is alleen jammer dat men voortaan zoveel jaren werkervaring vereist voor je een bepaalde job krijgt, dit is ook een groot probleem in ons land denk ik.
Dat je bijscholing neemt voor je werk lijkt me logisch. Je moet mee kunnen met je vakgebied en zoals Lander al heeft aangehaald is dit bij informatica erg hard nodig.