Hoge woontorens bouwen in het hart van een volkswijk? In Antwerpen kan het. De buurtbewoners van de Slachthuissite maken zich zorgen over extra verkeer en het verlies aan ruimte. "Dit is een kankerplek."

Een regenachtige zondagochtend op 'den Dam', een volkswijk in het noorden van Antwerpen. Het Noordschippersdok is een afgeleefd pleintje langs het viaduct van Merksem. Terwijl de meeste speeltuigen al lang hun beste tijd hebben gehad, komen de jongeren uit de buurt hier voetballen en de tijd doden.

"Ik woon al heel mijn leven hier", zegt Gerlinde, een warm ingeduffelde veertiger. Ze zag hoe de volkse buurt van dokwerkers stilaan gentrificeerde. Het Park Spoor Noord ligt vlakbij. En dit jaar ging het lelijke viaduct naar Merksem tegen de vlakte. “De verkeersoverlast neemt wel toe”, zegt ze. “Als er iets te doen is in het Sportpaleis, dan geraak ik er zelfs met de fiets niet meer door.”

Maar de buurtmonitor van de stad liegt er niet om. Ondanks de instroom van jonge koppels kleurt deze buurt in zowat elke armoedestatistiek donkerrood. De helft van de inwoners heeft netto een jaarinkomen van minder dan 10.000 euro. Ruim vier op de tien krijgen een verhoogde tegemoetkoming in de gezondheidszorg. In vergelijking met het centrum krijgen hier dubbel zoveel mensen steun van het OCMW.

Moderne mix
“Dit is een kankerplek”, zegt Wouter Van Mol, een jonge buurtbewoner die lid is van het Damcomité, een plaatselijke actiegroep. Sinds de sluiting van enkele slachthuizen ligt een groot deel van de wijk er verlaten bij. “Dat trekt overlast aan, zoals vandalisme en druggebruik." Wouter hoopt dat het stadsbestuur de buurt weer oplapt. “Want veel slechter dan nu kan niet.”

Het stadsbestuur doet dat ook. Vorige week nam het schepencollege een belangrijke stap in de herontwikkeling van de buurt. Bedoeling is dat er een splinternieuwe woonwijk komt. Daarbij is er ruimte voor natuur, recreatie en bedrijvigheid. “Een gemengd kwalitatief en ontsluitbaar project”, aldus AG Vespa, het vastgoedbedrijf van de stad. Een moderne stadsmix, dus.

Toch gaat alle aandacht naar de vier hoge woontorens die in deze wijk zullen verrijzen. Er komen 2.400 nieuwe appartementen bij, goed voor bijna 5.000 extra inwoners. Daarmee verdubbelt de populatie in deze wijk in één klap. “De hogere etages krijgen het uitzicht op de skyline van Antwerpen”, zo staat er te lezen in het masterplan dat in 2016 werd goedgekeurd door het college.

Land Invest
Het Damcomité gaat daar niet mee akkoord. Volgens de bewonersgroep is er sprake van een geheime deal tussen de stad en Land Invest Group, de veelbesproken projectontwikkelaar die het project binnenhaalde. Daarin zou de leefbaarheid in hun wijk als pasmunt dienen voor de rendabiliteit van het project. De nieuwssite Apache berichtte in februari al over die overeenkomst.

Dat zit zo: de gronden zijn in handen van drie partijen: de stad, Land Invest en de familie Druwel. Die laatste verkoopt haar stuk aan Land Invest, maar de prijs hangt af van de bebouwde oppervlakte. “Hoe minder op dat stuk wordt gebouwd, hoe goedkoper voor Land Invest”, zegt Dominique Villain van het Damcomité. “Daarom mag Land invest de grond van de stad volledig dichtbouwen.”

Ook het speelplein wordt verkaveld. "In ruil komt er een nieuw park en een aantal groene vlekken. Maar die groenruimte is ruim onvoldoende voor het aantal mensen dat er bijkomt”, zegt Wouter. Park Spoor Noord ligt volgens hem te ver om echt deel uit te maken van de wijk. “Wat ouders willen, is een pleintje om de hoek waar hun kinderen veilig naartoe kunnen.”

De stedelijke dienst Stedenbouwkundige Vergunningen maakt in een advies over het project een gelijkaardige opmerking. Volgens de stadsadministratie staat de oppervlakte aan kwalitatieve groene buitenruimte niet in verhouding tot het totale aantal wooneenheden.

“Straks wonen we als kippen in een legbatterij”, zegt Wouter. “Zoveel mensen op een kleine oppervlakte, dat is vragen om problemen.”

Geluidsmuur
Meer geluid, meer vervuiling. Ook dat is wat de bewoners van de Damwijk vrezen. In het masterplan van de stad staat dat de nieuwe torens “een akoestische buffer vormen voor het verkeerslawaai”. Te gek voor woorden, als we Dominique mogen geloven. “De mensen die in die torens wonen, moeten dus het lawaai en de stank van de Antwerpse ring opvangen. Gezellig, als je niet eens je raam kunt openzetten.”

En het stadsbestuur? Dat sloot enkele jaren geleden al een participatiecharter af met de buurt. Sindsdien is er regelmatig overleg. De stad ging ook in op een aantal gevraagde bijsturingen. Zo loopt de toegangsweg naar de voorziene parkeerplaatsen niet meer door het centrum van de wijk, maar langs de rand. Volgens de buurtbewoners is dat een grote verbetering.

Niettemin hebben ze het gevoel dat ze met een kluitje het riet worden ingestuurd. "Ik heb de indruk dat ze ons af en toe een snoepje toegooien", zegt Dominique. "Zolang Land Invest zijn gang kan gaan."

Het kantoor van Land Invest en het kabinet van de burgemeester waren gisteren niet bereikbaar voor commentaar.


Bron:
20/11/2017, De morgen, https://www.demorgen.be/binnenland/...terij-ba0ae6f2/.

Mening:
Antwerpen is groot, maar blijkbaar niet groot genoeg voor de bevolking die blijft toestromen. Een groot aantal van de bevolking die zich daar gevestigd heeft zijn buitenlanders. Deze mensen brengen een zeer verschillende sfeer met zich mee die zelden positief bekeken wordt. Uiteraard is het zeer goed dat we deze mensen een plekje in onze maatschappij toekennen, maar ik vind, ondanks de knappe gastvrijheid van de stad, dat onze Vlaamse bevolking moet voorgaan. Er zijn vele studenten die niet op kot kunnen door de hoge prijzen of plaatsgebrek, terwijl deze studenten in de toekomst een zekere positieve invloed zullen hebben op de maatschappij, dat vele buitenlanders niet betekenen voor de stad.
Ook kunnen we met zekerheid zeggen dat de gezelligheid die de stad uitstraalde, niet meer is zoals vroeger. Vele mensen voelen zich niet veilig wanneer ze in Antwerpen alleen over straat lopen en dit wordt dan ook iedereen afgeraden. Ik denk dat we maar voor de helft weten wat er op straat gebeurt dat niet zou mogen gebeuren.
Verder wil ik het nog hebben over de mobiliteit. Probeer maar eens snel op u werk te zijn in de buurt van Antwerpen, onmogelijk. Het heeft geen zin meer om in de auto te stappen, want u bent sneller te voet of met de fiets. Van de ene file gaat u de andere in en niemand staat er bij stil dat we dit probleem beter zouden aanpakken dan dit gewoon te laten gebeuren.

Al deze negativiteit die ik hier neerschrijf is zeker niet nieuw en toch willen ze als maar meer volk naar Antwerpen lokken. Er zijn zo veel steden die failliet gaan, terwijl deze vele aangenamer waren dan grote steden zoals Antwerpen. Waarom zouden we ons nog allemaal op één plek vestigen als het na een tijd niet eens meer leefbaar is? Kijk ons geliefde Vorselaar, het bevolkingsaantal is nog niet de helft van Antwerpen, maar toch is het ontzettend gezellig en draait het stadje perfect mee in de maatschappij.