In de STEM-studierichtingen zit maar 30 procent meisjes. Daarom: 6 manieren om meer meisjes in STEM-studierichtingen te krijgen.

Je zou denken dat stereotypen over jongens en meisjes voorbijgestreefd zijn. Helaas niet als het over STEM gaat. Een pak onderzoeken wijst uit dat meisjes anders aankijken tegen STEM-vakken op school dan jongens. Pedagogisch begeleider STEM Wim Verreycken vult wetenschappelijk inzicht aan met concrete praktijktips. “Extra inspanningen voor meisjes vragen niet echt extra werk. Je ervan bewust zijn, is het allerbelangrijkste. Heel kleine acties samen maken het verschil.”
icoontje met robot en puzzelstuk

1 Interesse voor STEM ontstaat al bij kleuters
Interesse is een van de belangrijkste motieven om voor een studierichting of beroep te kiezen. En die interesse ontstaat al op vroege leeftijd. Kinderen en kleuters die op vroege leeftijd in aanraking komen met wetenschap en techniek, behouden die interesse ook gemakkelijker na de leeftijd van 10 jaar.

Tot 10 jaar zijn jongens en meisjes even geïnteresseerd en even goed in wiskunde, wetenschap, techniek. Tegen 14 jaar is de interesse al grotendeels bepaald en moeilijker te beïnvloeden. Tussen 10 en 14 jaar beginnen meisjes dan ook af te haken.

2 Zelfvertrouwen nodig bij meisjes én juffen
Meisjes maken zich meer dan jongens zorgen dat ze niet slim genoeg zijn voor bepaalde studierichtingen. Meisjes scoren in Belgische en Europese onderzoeken significant lager op het geloof in eigen kunnen. En laat dat net een belangrijke factor zijn om een studierichting te kiezen. Voor biologie en aardrijkskunde voelen meisjes zich zelfzekerder. En wat blijkt? Biologie is zowat de enige STEM-studierichting in het hoger onderwijs waar meisjes oververtegenwoordigd zijn.

Zelfvertrouwen ontwikkelt zich trouwens anders bij meisjes. Complimenten en positieve rolmodellen betekenen een wereld van verschil. Negatieve commentaar is nefast. Meisjes voelen zich ook zekerder en presteren beter in groepen met alleen maar meisjes. De aanwezigheid van jongens doet hun zelfvertrouwen geen goed. Girls only activiteiten zoals Coderdojo 4 Divas met vrouwelijke coaches zijn dus geen slecht idee.

Onderzoekers merken ook dat het eerder vrouwelijke lerarenkorps in basisscholen en hun mindere affiniteit met wetenschap en techniek een rol spelen. Vrouwelijke leraren die zich onzeker voelen, dragen dat vaak onbewust over op hun leerlingen.

3 Barabas en Gobelijn als rolmodel
Onderzoekers vroegen aan jongeren om een wetenschapper te tekenen. Wat denk je? Witte labojas, baard en gekke karaktertrekjes. Slechts 1 procent tekende een vrouw. Het stereotiepe beeld van een wetenschapper of ingenieur is een intelligente harde werker, maar ook niet zo sociaal. Als je ingenieurs saai vindt, als je ICT’ers nerds vindt, moet je een drempel overwinnen om die studies te starten.

Meisjes identificeren zich veel minder met een wetenschappelijk beroep. Op de leeftijd van 15 jaar kan slechts 5 procent van de meisjes zich inbeelden dat ze later een technische of ICT-job hebben, tegenover 18 procent van de jongens.

4 Vrouwelijke STEM-onderwerpen onderbelicht
In onderzoek geven meisjes aan dat ze willen werken met mensen en helpen. Jongens willen aan de slag met machines en instrumenten. Meisjes associëren STEM-beroepen zeker niet met mensen helpen. Onderzoekers pleiten dan ook voor meer aandacht in STEM-lessen voor het nut van STEM voor de maatschappij, het milieu, mensen en dieren.

In het ROSE onderzoek over wetenschapsonderwijs in 40 landen geven meisjes en jongens hun top 5 van STEM-onderwerpen. Meisjes willen leren over waarom je droomt, hoe je kanker geneest, je lichaam fit houdt, EHBO en seksueel overdraagbare ziektes. Jongens vulden in: explosieven, hoe voelt gewichtloosheid in de ruimte, hoe werkt de atoombom, zwarte gaten in de ruimte.

5 Ook ouders spelen een rol
Ouders hebben – nog meer dan leraren en vrienden – invloed op welke studierichting hun kind kiest. En dat begint al met welk soort speelgoed ze hun kinderen aanbieden. Uit een Duits onderzoek blijkt dat STEM-studenten in hun kindertijd veel meer met constructiespeelgoed speelden dan andere jongeren. Meer dan 80 procent van de ingenieurs in dat onderzoek geeft aan dat ze als kind heel veel met Lego hebben gespeeld. Meer bouwdozen en wetenschappelijke proefjes thuis dus!

Ouders kunnen het zelfvertrouwen van hun kind ook stimuleren. Het maakt ook een verschil als ouders positief staan tegenover wetenschap en techniek. En negatieve opmerkingen geven over bepaalde studierichtingen of beroepen is voor niets nodig. Zeg dus niet: “Dat is iets voor bollebozen of nerds”.

6 Wetenschapsonderwijs is niet sexy
Hoewel Vlaamse leerlingen goed scoren op wiskunde in PISA-onderzoeken, geven scholieren tegelijkertijd ook aan dat ze wiskunde, scheikunde en natuurkunde niet graag doen. En ze vinden ze moeilijker dan andere vakken.

Europese jongeren vinden wetenschappelijk onderzoek belangrijk en broodnodig om oplossingen voor ziektes en maatschappelijke problemen te vinden. Maar enthousiast over wetenschap en techniek op school? Niet echt. Ze zien geen link met de wereld rondom hen. En ze associëren wetenschappelijke vakken niet met interessante en uitdagende jobs.

Onderzoekers breken een lans voor inquiry based learning, praktisch en contextueel wetenschapsonderwijs. Dat start met een vraag of een probleem in plaats van leerlingen de kennis kant-en-klaar aan te bieden. Explorerend en probleemgericht leren in projecten en onderzoeken sluit beter aan bij de interessesfeer van kinderen en jongeren.

Hoeveel meisjes zitten in STEM?
Van alle jongeren die een STEM-studierichting hebben gevolgd is 70 procent jongens en 30 procent meisjes. De meeste STEM-meisjes vind je in aso en kso. In tso en bso zitten nauwelijks meisjes in STEM-richtingen. In het hoger onderwijs zijn meisjes alleen oververtegenwoordigd in de richting Biologie.

Meer lezen? Het onderzoek “Kiezen voor STEM” verzamelt heel wat wetenschappelijk onderzoek over waarom jongeren en meisjes voor STEM kiezen.

Bron: Klasse - 29/03/2017, https://www.klasse.be/77633/zo-krij...y_QWRo.facebook

Motivatie: Als leerkracht techniek in opleiding, is dit artikel zeer interessant. STEM is een vak dat staat voor 'Science Technology Engineering Mathematics' of wetenschap, techniek, bouw en wiskunde. STEM wordt vaak gezien als een jongensrichting, maar is ook een leuke richting voor meisjes! Mijn interesse om voor het vak techniek te kiezen, komt van mijn vader. Hij heeft elektriciteit gestudeerd en werkt in de bouw. Ik heb altijd opgekeken naar zijn talenten. Ik was steeds verbaast hoe hij alles kon repareren! Ik ben het er wel mee eens dat er bij techniek (of STEM) meer gelinkt mag worden met het dagelijkse leven.