‘Met het Belang valt niet te praten’

Is er een paringsdans aan de gang tussen de N-VA en Vlaams Belang? Afgelopen vrijdag zei staatssecretaris Theo Francken (N-VA) in De Afspraak dat indien zijn partij en Vlaams Belang ‘in een virtueel verhaal’ een meerderheid zouden hebben in een grote stad bij de gemeenteraadsverkiezingen van 2018, dan wel bekeken zal worden of ze samen een coalitie vormen. Meteen lag het cordon sanitaire volgens sommigen aan diggelen.
Zo virtueel is dat verhaal trouwens niet. Op verschillende plaatsen– Ninove en Brasschaat bijvoorbeeld – hadden beide partijen in 2012 samen bijna een meerderheid, in Antwerpen was dat effectief het geval. De vraag is dus pertinent: hoe groot is de kans dat de N-VA in 2018 ergens te lande effectief een meerderheid durft te vormen met Vlaams Belang? Zo goed als nihil, valt te horen. En wel om de volgende redenen.

N-VA wint bij het cordon

‘Het is met Vlaams Belang zoals met de PS. We zien ons, gegeven waar die partijen voor staan, er niet mee besturen’
N-VA-TOPPER

Al is de N-VA tegen het cordon sanitaire, het verklaart mee haar succes. ‘Een belangrijk deel van de Vlaams Belangkiezers is overgestapt naar de N-VA omdat ze het beu waren te stemmen op een partij die toch niets vermag’, zegt Pieter Bauwens, hoofdredacteur van de Vlaams-nationale website Doorbraak. Het vooruitzicht op een nuttige stem was aanlokkelijk. Een deel van die kiezers vloeit nu terug omdat ze de compromissen die N-VA moet sluiten, niet lusten, maar voorlopig dekt voorzitter Bart De Wever zijn rechterflank voldoende af – als we de peilingen mogen geloven tenminste. Door Vlaams Belang te legitimeren als een partij waar zaken mee valt te doen, riskeert de N-VA dat een groter deel van de kiezers terugkeert naar hun oude liefde bij de Vlaamse en federale verkiezingen van 2019.

De schade voor 2019 is potentieel enorm

Tegelijk krijgen alle andere partijen dan een vrijgeleide om de N-VA te ‘ontmaskeren’ als een partij die heult met extreemrechts. Meteen dreigen stemmen weg te lekken richting pakweg CD&V en Open VLD. ‘In 2012 waren er al lokale afdelingen die het cordon wilden doorbreken, maar ze werden teruggefloten door de partijtop vanuit de vrees mee in het cordon te sukkelen’, zegt Bauwens, ‘intussen heeft de N-VA bestuurservaring op alle niveaus en voelt ze zich misschien zelfverzekerder. Voor mij is het afhouden van het Belang altijd een kwestie geweest van politieke berekening. Zodra de baten van samenwerking groter worden dan de kosten, ligt het cordon tegen de vlakte.’ Anders gezegd: zouden de traditionele partijen het aandurven om ook de grootste partij van Vlaanderen in de banvloek te slaan als die met Vlaams Belang in zee gaat?

Inhoudelijk gaapt er nog steeds een kloof

Binnen de N-VA wijst men vooral op inhoudelijke verschillen. ‘Het is met Vlaams Belang zoals met de PS. We zien ons, gegeven waar die partijen voor staan, er niet mee besturen’, zegt een topper, ‘we kennen het Belang al jaren. De kans dat het plots een andere partij wordt tegen 2018, lijkt me klein. Er valt niet mee te praten.’

‘Ik heb ook bij vorige verkiezingen al gedacht dat het cordon sanitaire zou sneuvelen. Ik was telkens een illusie armer’
FILIP DEWINTER - Vlaams Belang

Ook De Wever zelf zegt in Het Laatste Nieuws afgelopen weekend zich niet te kunnen voorstellen dat zijn houding ten opzichte van Vlaams Belang verandert, zelfs wanneer bijvoorbeeld Filip Dewinter de partij verlaat.
Dewinter zelf denkt dat het probleem inderdaad groter is dan hijzelf. Zijn voorstel tijdens het congres van Vlaams Belang in Gent om uit de partij te stappen is dan ook ironisch bedoeld. ‘Ik heb bij vorige verkiezingen al gedacht dat het cordon zou sneuvelen. Ik was telkens een illusie armer.’ Ervaren rot Gerolf Annemans vult aan: ‘Zelfs in het kleinste boerengat zal men het cordon niet durven te breken. Dat is de hypocrisie. De N-VA zegt tegen het cordon te zijn, maar houdt het in stand.’

Tijdens dat congres werd nog eens duidelijk dat Vlaams Belang de oude recepten trouw blijft. Eigen volk eerst blijft de leuze en het programma. Dat voorzitter Tom Van Grieken achteraf als voorwaarde voor een lokale coalitie een inschrijvingsstop van nieuwkomers eiste, illustreert volgens N-VA’ers het probleem. ‘Het zit niet in het DNA van het Belang om compromissen te sluiten’, zegt Vlaams parlementslid Karim Van Overmeire, die zelf overstapte naar N-VA, ‘dat wil niet zeggen dat er geen inhoudelijke overlappingen zijn. Mochten we samen de Vlaamse onafhankelijkheid kunnen eisen, ik aarzelde geen seconde. Maar samen besturen, da’s wat anders. Dan ga je van incident naar incident.’
Hoe wil De Wever de geschiedenis ingaan?

‘Zodra het politiek opportuun wordt, ligt het cordon tegen de vlakte’
PIETER BAUWENS - Hoofdredacteur Doorbraak

Vriend en vijand erkennen dat De Wever Vlaams Belang heeft klein gekregen. Als onder zijn voorzitterschap het cordon wordt doorbroken, dan zal hij de geschiedenis ingaan als de man die extreemrechts mee aan de macht heeft gebracht, waar dan ook.

‘Dat speelt zeker mee’, zegt een insider. Waarom dan de ‘virtuele’ opening laten? ‘Een deel van de Vlaamse Beweging stoort zich aan het gebrek aan samenwerking tussen de Vlaams-nationale partijen. De deur op een kier lijken te houden, helpt dan om de achterban te sussen.’

‘Mochten we samen de Vlaamse onafhankelijkheid kunnen eisen, ik aarzelde geen seconde. Maar samen besturen, da’s wat anders’
KARIM VAN OVERMEIRE - (N-VA) Vlaams Parlementslid en schepen in Aalst

Bron: DS, 28-11-2016, artikel door JAN-FREDERIK ABBELOOS
weblink

Eigen mening

Gevaarlijke paringsdans

Theo Franken had enkele bezwaren voor een mogelijke coalitie tussen VB en N-VA. Omdat hij schijnbaar in snelheid leek gepakt te worden, was zijn lijstje bezwaren niet zorgvuldig uit de doeken gedaan. Als de figuur van Filip Dewinter zou opstappen, was één van zijn bezwaren. Niet echt handig om jezelf in dergelijk parket te duwen. Dewinter zal nooit opstappen bij VB, hij heeft media nodig om te overleven, het zit in zijn DNA. Tot daar geen enkel probleem om een coalitie uit te sluiten, want Dewinter stapt niet op, nee?

Het (schijnbaar?)-uit-de-gratie-gevallen kopstuk van VB speelde handig in op de situatie door zijn persona terug te trekken wanneer het een coalitie zou betekenen. Was Franken zo naïef om te denken dat Dewinter deze truc niet uit zijn mouw zou toveren? Franken fietste half langs de daaropvolgende vraag wat hij hiervan dacht: “Dewinter stapt nooit op.” Ja, oké…

Bewuste strategie om naar de overgestapte VB’ers duidelijk te maken dat hun inherente ideologie ook plaats heeft binnen N-VA? Mij lijkt dit toch een gevaarlijke koers om te varen, niet (alleen) om ideologische redenen, maar de ingebeelde samenhokking met VB blijft toch iets langer duren dan gepland, me dunkt.

Schuifelt er eentje op ’t Schoon Verdiep zenuwachtig op zijn stoel of is dit uitgekiende strategie? Een gevaarlijke paringsdans