Na de Puerta del Sol, Zuccotti en Syntagma is er nu de Place de la République. De pleintjesrevolutie heeft Frankrijk bereikt. En een eerste slag thuisgehaald: de regering trekt 500 miljoen euro uit om jongeren aan een baan te helpen.

Premier Manuel Valls beloofde gisteren 500 miljoen euro uit te trekken om de integratie van jongeren op de arbeidsmarkt te verbeteren. Voor de bezetters van de Place de la République in Parijs was maandag 42 maart – net als de achttiende-eeuwse Franse revolutionairen hanteren de actievoerders een eigen tijdrekening – dan ook een heuglijke dag: elf dagen na het begin van hun actie haalden ze een eerste slag thuis.

Misschien zou de regering niet zo toeschietelijk zijn geweest als het verzet zich had beperkt tot de arbeidswet van minister Myriam El Khomri. Maar de grote manifestatie van 31 maart tegen de versoepeling van het ontslagrecht en de aanpassing van de werktijden, was het ontstekingsmechanisme voor een nieuwe sociale beweging, Nuit Debout. ‘We zijn deze wet heel dankbaar dat ze ons uit onze lethargie heeft wakker geschud’, spotte de radicaal-linkse econoom Frédéric Lordon. De wet bracht vakbonden, studenten en burgergroeperingen samen.

Nuit Debout, zo genoemd omdat de Fransen bij voorkeur ’s nachts de Place de la République bezetten, vertoont trekjes van de Spaanse Indignados en de Amerikaanse Occupy-beweging. Er is geen afgelijnd eisenprogramma, geen hiërarchie. Het is pure basisdemocratie in al haar chaotische verscheidenheid, een explosie van onvrede, een samenvloeiing van strijdthema’s.

Elites

‘Deze sociale bewegingen vechten de kernwaarden van de samenleving aan en bestrijden het samenspannen van economische, politieke en media elites’, zegt Geoffrey Pleyers aan de telefoon vanuit Parijs, waar hij les geeft aan L’École des hautes études en sciences sociales. Pleyers had dit trimester in Colombia moeten doorbrengen, maar de expert sociale bewegingen besliste in Frankrijk te blijven omdat hij de onvrede voelde broeien.

‘Het gebrek aan politieke alternatieven creëert een vruchtbare bodem voor het ontstaan van een dergelijke beweging’, zegt Pleyers. Net als destijds in Spanje en de VS zit de politiek in Frankrijk muurvast. De Groenen en het Front de Gauche worden verscheurd door interne ruzies. De socialisten voeren een neoliberaal beleid en het Front National stelt zich voor als enig alternatief en slaat er een electoraal slaatje uit. ‘Dan is de bezetting van een plein het enige alternatief voor wie de politiek van onderuit wil veranderen.’

Grondwet

Nuit Debout waaierde al snel uit over heel Frankrijk, Brussel, Luik, Berlijn en Spanje. Op 31 maart waren 390.000 Fransen op de been, zaterdag volgens de politie nog 120.000. Is zo’n leiderloos protest niet gedoemd om te mislukken?

‘De afwezigheid van een leider lijkt misschien niet erg efficiënt’, geeft Pleyers toe, ‘maar het is wel een kerneigenschap van deze sociale bewegingen’. Op de Place de la République nemen ze die basisdemocratie wel heel erg letterlijk. De welbespraakte Lordon, bijvoorbeeld, weigert interviews te geven, naar eigen zeggen omdat de media hem steevast als leider willen afschilderen.

Pleyers vindt het te vroeg om over de toekomst van Nuit Debout te praten. ‘De beweging is nog maar elf dagen oud. Maar een zaak is duidelijk: er is niet één toekomst, il faut conjuguer son avenir au pluriel. Sommigen zullen in de politiek gaan. Anderen zullen in hun buurt sociale organisaties opbouwen of een beweging opzetten rond een bepaald strijdpunt.’

Broedplaats

Uit de Indignados groeide de politieke partij Podemos. Aangespoord door Occupy begon Obama over ongelijkheid in de samenleving te praten. Vandaag steunen die activisten Bernie Sanders in de race naar het Witte Huis. ‘Politiek is belangrijk, ook al ontkennen sommigen activisten dat. Maar de impact van een sociale beweging is veel ruimer. Het is een broedplaats voor ingrijpende culturele en sociale veranderingen – kijk maar naar Mei ‘68, dat een enorme invloed heeft gehad op de samenleving. Politiek is bovendien niet alleen voor de elite, het is ook van de mensen op het plein.’

En ook dat nemen ze letterlijk op de Place de la République, waar een van de talloze werkgroepen ‘zich oefent in het schrijven van een nieuwe Franse grondwet’. Zoals een van de deelnemers aan Le Monde zei: ‘Gewoon om er ons van bewust te worden dat we dat zelf ook kunnen.’

Bron: De Standaard, 12/04/2016
weblink (OPGELET: BETALEND ARTIKEL)

Eigen mening:

“Het zijn precies boeren, meneer.” Ik kan me ook niet ontdoen van het beeld van de 19de eeuws industriële, sociale revoluties… De afbeelding mist nog wat “rieken” en “toortsen”. Wij zijn toch beschaafde mensen, moeten wij op straat komen om een beleid af te dwingen? (Begrijp de ironie)

De kracht van de massa. De massa bepaalt. Het is erg dat het zo ver is kunnen komen dat wij in onze Beschaafde Westerse Wereld (jawel, hoofdletter, wij zijn uniek) op straat moeten komen. Ik kan begrijpen dat het buiten onze Europese grenzen gebeurt, maar bij ons?! (Nogmaals, begrijp de ironie).

De Occupy-beweging die Wallstreet bezet of Nuit Debout op de Place de la République, het bekt wel lekker, laat dit alsjeblieft niet volgen door “Vlaamse Boerenbeweging” op het Muntplein in Brussel, want dat klinkt niet…