Hoe kunnen gewone, vredelievende mensen veranderen in moordenaars? Over die vraag breken wetenschappers zich het hoofd.

We zijn steeds meer geneigd de mens te beschouwen als een vrij sociale en vredige soort, die in staat is om op grote schaal met anderen samen te leven zonder dat daar noemenswaardige problemen van komen. Alleen is er dat vermaledijde geweld waar we maar niet af raken, en waar we ook zo op belust kunnen zijn. Wetenschappers beschrijven in Proceedings of the National Academy of Sciences een prehistorisch massagraf van vijf à zevenduizend jaar oud, dat gevonden werd in de buurt van het Duitse Frankfurt. Er lagen 26 fossiele lichamen in, die allemaal doodgeslagen waren. De helft van de slachtoffers waren kinderen.

De slachtpartij was vermoedelijk te wijten aan een mislukte oogst ten gevolge van droogte, waardoor de primitieve landbouwnederzetting onder druk kwam te staan: er moesten mensen worden vermoord om anderen een kans op overleven te geven. Toen wij nog zwervende jagers-verzamelaars waren, konden we in moeilijke tijden gewoon betere oorden opzoeken, of op de vlucht slaan voor aanvallers. De overgang naar een sedentaire levenswijze had grote gevolgen voor de menselijke samenleving.

Kill switch

Het tijdschrift Nature zoomde onlangs in op de vraag waar veel wetenschappers zich het hoofd over breken: hoe kunnen vredelievende en psychologisch evenwichtige mensen onder bepaalde omstandigheden aan het moorden slaan? Niet alleen in de prehistorie maar ook in deze tijd zien we dat gebeuren in allerlei conflicten, met de Holocaust in Duitsland en de genocide in Rwanda als extreme voorbeelden. Het gemak waarmee de islamfundamentalisten van de Islamitische Staat vandaag moorden, wekt ook onze afschuw op.

Wetenschappers zoeken, niet zonder schroom, naar een kill switch in de hersenen: een schakelaar die aan of uit kan worden gezet om van iemand een moordenaar te maken. Zo'n schakelaar zou de verbinding tussen de cognitieve en de emotionele hersenzones kunnen verbreken, waardoor die laatste geen remmend effect meer hebben op de eerste.

Als de omstandigheden tegen zitten, zou iemand daardoor een complete mentale gedaanteverwisseling kunnen ondergaan.

In het onderzoek naar welke factoren mensen tot geweld kunnen brengen, wint ook de groeiende ongelijkheid aan belang. 'Rijkdom staat samenwerking in de weg', kopte Nature boven een bespreking van een studie die aantoonde dat zichtbare rijkdom aanleiding kan geven tot problematische interacties. Mensen reageren kribbig als ze zien dat anderen meer hebben dan zijzelf. En toch slagen politici er maar niet in om de rijkdom in onze samenleving billijk te herverdelen.

Eigen mening: Een zeer interessant artikel over de studie naar geweld. Wat maakt ons een moordenaar? Zo te zien is daar niet veel voor nodig. Mislukking van de oogst was al voldoende. Deze theorie staat nog maar in zijn kinderschoenen maar er is al zeer veel materiaal om aan te werken. Vooral de politieke leiders van landen waarin moord een groot probleem is zouden dit artikel eens moeten lezen. Ze zouden er veel van opsteken over hoe ze het moorden kunnen terugschroeven. En het laat ons zien wat we moeten doen om de vorming van extremistische staten zoals IS te voorkomen.

Bron:http://www.knack.be/nieuws/wetensch...mal-616619.html