Poetin ontketent anti-Georgische hetze


Rusland heeft na de recente aanhouding van vier Russische officieren in Georgië een heel arsenaal aan vergeldingsacties tegen Georgië uit de kast gehaald. Een campagne, die alleen wordt gematigd door de corruptie.


In de Brusselse wandelgangen klonk afgelopen week spijt dat president Poetin morgen in Finland mag aanschuiven bij een diner van EU-leiders. Hij zou daar immers best eens kunnen constateren dat de EU verdeeld is over een respons op het huidige conflict met buurland Georgië. Rusland sloot deze maand zijn grenzen met Georgië na een spionageschandaal, het begin van een felle anti-Georgische hetze. Mikpunt is de Georgische gemeenschap in Rusland: een half miljoen gastarbeiders, een miljoen Georgiërs met een Russische pas. Die hetze neemt eerder toe dan af.

Het wekt inmiddels zoveel zorg, dat de Europese ministers van Buitenlandse Zaken in Luxemburg een onverwacht scherpe verklaring tegen Rusland uitgaven. De EU uit ‘diepe zorgen’ over Russische strafmaatregelen en roept Moskou op „af te zien van maatregelen die Georgiërs binnen de Russische Federatie raken”. Een hoge Amerikaanse diplomaat stelt dat het Russische beleid „aan een ander tijdperk herinnert, dat we beter achter ons kunnen laten”.

Neem het voorpaginanieuws van gisteren. Zitten Georgiërs achter de moord op centrale bankier Andrej Kozlov? Ook de Russische kranten scharen zich enthousiast in het wolvenkoor. Een Georgische misdaadbende zou zeven miljard dollar aan geld uit fraude, illegale casino’s, prostitutie en bankroven hebben witgewassen, zo heet het. Het kwade genius achter de operatie is ene Dzjoeba, een 32-jarige Georgiër die ‘zacht spreekt, nooit vloekt en elegant gekleed gaat’. De gangster zou hebben opgeschept dat hij zijn miljarden naar Tbilisi stuurt om de herovering van de afgescheiden regio Abchazië te financieren: ‘een kleine, succesvolle oorlog’.

Het gaat om twee malafide banken, VEK en Tsenturio, die al een jaar geleden werden dichtgetimmerd op bevel van de Andrej Kozlov. Deze bankier schoonde de corrupte banksector op en werd vermoord. De pers trekt de pers de conclusie wel: Georgiërs vermoordden Andrej Kozlov.

Georgiërs worden van alle kanten in het nauw gedreven. Casino’s en bedrijven met Georgische eigenaars worden geïnspecteerd en soms gesloten, bekende Georgiërs als beeldhouwer Tsereteli en misdaadauteur Boris Akoenin kregen de belastingdienst over de vloer. Het leidt tot een angstige sfeer. Een rijke Georgische zakenman verzekert telefonisch dat niemand hem nog lastig valt. „Maar bel me niet, mijn telefoon wordt afgeluisterd.”

Honderden illegale gastarbeiders zijn naar Georgië gedeporteerd, in transportvliegtuigen, volgens Georgië ‘vliegende veewagons’. In totaal zijn het er al 682. Een Georgiër stierf op het vliegveld van St. Petersburg door een astma-aanval: vrienden verwijten de politie dat hij vijf dagen geen medicijnen kreeg.

President Poetin heeft de diplomatieke crisis met Georgië op 5 oktober welbewust met de bestaande rancune tegen etnische minderheden verbonden. Toen riep hij de overheid op ‘criminele etnische groepen’ aan te pakken die Russische markten domineren en boeren uitpersen. „Dat roept terecht ressentiment op onder de burgers.” Waarna hij de recente rassenrellen in het stadje Kondopoga aanhaalde en eiste dat zijn apparaat de migratiewetten aanscherpt en de macht van buitenlanders op Russische markten breekt. Zijn vingerwijzing vindt enthousiaste respons.

Wat betekent het op wijkniveau? Bij Natalla, een 35-jarige tandarts uit de Moskouse wijk Koptseva, klonk vorige week de klop op de deur. Haar vader Amiran is een Georgiër, haar moeder een Russin met de Georgische nationaliteit. De grootouders bezoeken beurtelings Moskou om op de kleinkinderen te passen. Ze registreren zich dan netjes bij de politie.

Vorige week stond de wijkagent om elf uur ’s avonds op de stoep. Hij stampte met modderschoenen naar de keuken. „Pak kleren voor je vader, hij moet mee voor vingerafdrukken.” Natalla toonde haar vaders visum en registratie, de agent keek er niet eens naar. „We verzamelen Georgiërs voor deporatie. Ik weet niet hoe lang wij je vader vasthouden. Twee weken, twee maanden misschien.”

Dus begon Natalla het omkoopritueel. Vader heeft last van zijn hart, valt er niet wat te regelen? De agent zuchtte diep. Natalla kreeg een ingeving: ze gaf de agent een dure fles cognac, een relatiegeschenk. Op de fles stond het logo van de Alfagroep, een machtige financiële organisatie.

Natalla: „De volgende morgen belden we het wijkbureau, of ze nog vingerafdrukken wilden. Laat maar, zei de wachtmeester, gezinnen met zulke vrienden hebben niets te vrezen.” De moeder van Natalla overweegt nu te scheiden en een schijnhuwelijk met een Oekraïense kennis aan te gaan. Natalla: „Ze is bang dat ze anders haar kleinkinderen nooit terugziet.”

Zo matigen corruptie en nepotisme de anti-Georgische hetze. Maar een Georgische tv-persoonlijkheid waarschuwt dat Poetin de geest uit de fles riep. „Dit versterkt de bestaande golf van xenofobie, levensgevaarlijk in een multi-etnische staat.”

Achtergrond: Georgië en Rusland hebben niet pas sinds kort ruzie: de Russisch-Georgische relaties zijn al heel lang gespannen. Rusland steunde begin jaren negentig actief de separatisten in de regio’s Abchazië en Zuid-Ossetië die zich losvochten van Georgië; het steunt hen nog steeds. Rusland belooft ook al sinds 1999 zijn militaire bases in Georgië te sluiten; ze zijn er nog steeds. Rusland ergert zich aan de pijpleiding die – buiten Rusland om – via Georgië olie vervoert van Azerbajdzjan naar Turkije, net zoals het zich ergert aan het Georgische streven naar het NAVO-lidmaatschap. Bovendien zegt Rusland dat Georgië de Tsjetsjeense rebellen steunt.


NRC, 19 oktober 2006

Foto: Gedeporteerde Georgiërs – illegalen, volgens Moskou – verlaten het vrachtvliegtuig dat hen naar Tbilisi heeft gebracht. Georgië spreekt van ‘etnische zuivering’. (Foto Reuters)

Bijgesloten Plaatje(s)

 

__________________
"Never argue with an idiot, they'll just bring you
down to their level and beat you with experience." (c)TB