‘Lobbying dreigt democratie in Europa te ondermijnen’


De band tussen zakenwereld en politiek in Europa wordt steeds sterker, met als risico dat de regelgeving en het beleid door lobbyisten gekaapt worden. Dat noteert de ngo Transparency International, die pleit voor strengere regels om de democratische controle op lobbying te versterken.


In Frankrijk geldt er een verbod van drie jaar voor ambtenaren om na het einde van hun publieke loopbaan over te stappen naar een bedrijf dat ze voordien moesten controleren. In Letland moet bij elk wetsvoorstel een lijst gevoegd worden van alle personen die tijdens het wetgevend proces gecontacteerd werden.

De twee bovengenoemde voorbeelden zijn de schamele lichtpuntjes in een somber rapport van de ngo Transparency International over lobbying in Europa.

‘De regulering van lobbying in Europa is op het jammerlijke af ontoereikend, wat maakt dat ongepaste beïnvloeding floreert’, aldus Transparancy. Volgens vicevoorzitter Elena Panfilova ‘dreigt het gebrek aan controle op lobbying de democratie in Europa te ondermijnen’.

De ngo onderzocht 19 EU-landen (België viel buiten het onderzoek) en de EU-instellingen (de Commissie, het Europees Parlement en de Europese Raad) op drie criteria: de transparantie over wie welke beslissingen beïnvloedt, het bestaan van afdwingbare ethische regels inzake lobbying en de gelijke toegang tot besluitvormers.

Alleen Slovenië en de Europese Commissie komen voor Transparency boven de 50 procent uit. De gemiddelde score bedraagt 31 procent. De toestand is vooral erg in die onderzochte landen uit Zuid-Europa waar ook de economische crisis zwaar toesloeg: Spanje, Cyprus, Italië en Portugal.

‘Veel van de invloed door lobbyisten blijft verborgen en informeel’, aldus het rapport. ‘Er zijn ernstige belangenconflicten in het geding. En sommige groepen genieten geprivilegieerde toegang tot de mensen die de beslissingen nemen.’ Het gaat om ‘een selecte groep met betere contacten en middelen die het beslissingsproces kunnen domineren’.


1.700 financiële lobbyisten

Transparency International verwijst onder meer naar intense lobbying door de financiële sector om na de bankencrisis hervormingen op Europees niveau af te zwakken. In Frankrijk werd in 2013 een wet voor een strengere regulering van banken afgezwakt na intens lobbywerk. Een recent rapport van Corporate Europe Observatory schat dat de financiële sector jaarlijks 120 miljoen euro aan lobbywerk in Brussel besteedt en meer dan 1.700 lobbyisten inzet.

‘Europese landen en EU-instellingen moeten robuuste regels inzake lobbying ontwikkelen. En die regels moeten slaan op het brede spectrum van lobbyisten die – direct of indirect – politieke beslissingen of wetgeving beïnvloeden’, aldus Elena Panfilova.

Er moeten daarom transparantieregels komen die ervoor zorgen dat de publieke opinie weet hoe beslissingen tot stand zijn gekomen; er moeten strengere, afdwingbare regels komen voor contacten tussen lobbyisten en ambtenaren; en de toegang tot besluitvormers mag niet beperkt blijven tot financieel krachtige lobbygroepen.


DS, 16-04-2015 (Bart Beirlant)

__________________
"Never argue with an idiot, they'll just bring you
down to their level and beat you with experience." (c)TB