Willen we dan nog meer schooluitval?


Uitgerekend in een tijd waarin zoveel aandacht is voor ‘ongekwalificeerde uitstroom’, snoeit men in de CLB’s die dat moeten helpen te voorkomen, schrijft André Vansteenbrugge. Degenen die het zwakst staan, zullen de rekening betalen.


De laatste jaren was de mantra van de besparingen overal. Telkens herhaald maakte die dat bijna iedereen in de cost cutting-logica meeging. Dat er intussen nog altijd royaal met subsidies en premies wordt gestrooid op domeinen waar populariteit te behalen valt, wordt daarbij vergeten. Intussen gaat voor heel wat diensten en zorgen de vinger op de knip.

Ook de onderwijswereld ontsnapt niet aan de besparingsdrift. Vaak terecht, want ook daar werden (en worden) middelen uitgegeven die efficiënter gebruikt kunnen worden. Het protest van (hoge)scholen, universiteiten én studenten werd intussen duidelijk gehoord. In al dat lawaai wordt weinig vernomen over wat er met de CLB’s (Centra voor Leerlingenbegeleiding) gebeurt. Nochtans zijn die centra essentieel in de ondersteuning en begeleiding van zowel de scholen, de leerlingen als de ouders.

Als het over CLB’s gaat, komt al te vaak het beeld naar voren van het vroegere PMS. Dan komen de verhalen van die oom of buur op tafel, die van het PMS een studieadvies had gekregen om naar een ‘lagere’ richting over te stappen, en nadien toch probleemloos in het hoger onderwijs afstudeerde. Zulke diensten waren eigenlijk overbodig, dat is de teneur.


Etiketten

Nochtans is het CLB binnen de schoolbegeleiding een essentiële speler geworden. In een tijd waarin steeds meer kinderen een of ander etiket (leerstoornis, sociale handicap, adhd) krijgen opgekleefd, kunnen scholen het niet meer alleen redden. Onder druk van de leerplannen en de administratieve belasting is het voor het onderwijs niet mogelijk ook nog veel aandacht voor die problemen op te brengen. Met als gevolg dat uiteindelijk alleen de sterkste leerlingen (en dat zijn niet noodzakelijk de intelligentste en hardste werkers, maar ook diegenen met een goede thuissituatie) hun schoolloopbaan bijna probleemloos kunnen afwerken.

Het is voor het onderwijs dan ook van groot belang dat een competente multidisciplinaire en schoolonafhankelijke organisatie voor de leerling kan optreden. Multidisciplinair omdat de problematieken vaak niet eenzijdig medisch, sociaal of pedagogisch zijn, maar een resultaat van interactie op die verschillende vlakken. Niet dat binnenschoolse leerlingenbegeleiding niet bijzonder belangrijk is: elke school die zichzelf respecteert, moet daarin investeren. Maar een begeleiding die de school overstijgt, is noodzakelijk om te voorkomen dat het belang van de school (soms gewoon orde en rust) het belang van de leerling wegduwt.


Onvermijdelijke selectie

In een tijd waarin zoveel aandacht gaat naar de ‘ongekwalificeerde uitstroom’, lijkt het toch paradoxaal dat tegelijkertijd de CLB’s moeten afslanken. Een besparing op CLB’s zal op korte termijn leiden tot meer schooluitval, meer interne conflicten op school, een versmalling van de leerlingenzorg en uiteindelijk een onvermijdelijke selectie waarbij diegenen die het zwakst staan, de rekening zullen betalen.

In mijn jaren als (adjunct-)directeur van een middelgrote secundaire school heb ik kunnen ervaren hoe belangrijk een laagdrempelig en complementair CLB voor een school wel is. Tegen de geest van de tijd in wil ik er dan ook voor pleiten om de werking van de CLB’s veilig te stellen. Dat betekent enerzijds voldoende ondersteuning garanderen, maar ook ophouden met te proberen de CLB’s en de scholen in een keurslijf te stoppen, waarin alleen het meetbare nog overeind blijft. In het onderwijs en bij de CLB’s zijn het net die zaken die niet gemeten en geteld kunnen worden die het verschil maken. Daarover kan elke leerling of ouder die ooit in moeilijke momenten werd geholpen, getuigen. Laten we, Oscar Wilde in gedachten, erover waken dat we niet van alles de prijs kennen, maar wel de waarde.


DS, 26-12-2014 (André Vansteenbrugge)

__________________
"Never argue with an idiot, they'll just bring you
down to their level and beat you with experience." (c)TB