Zoeken naar een uitweg

John Vandaele


We moeten onze nek durven uitsteken in het Israëlisch-Palestijns conflict, vindt MO*-redacteur John Vandaele.


In het VRT-programma Terzake vroeg een Joodse Belg hoe België zou reageren als Nederland, onder leiding van een terroristische regering, bommen zou droppen op Antwerpen. Interviewster Kathleen Cools keek begrijpend: terugslaan is dan de natuurlijke reactie.

Maar misschien zou het antwoord op de vraag anders zijn als je weet dat België een groot deel van Nederland heeft ingepalmd, een ander deel bezet en de Randstad al negen jaar compleet van de wereld afsluit? En het antwoord is nog anders als je bedenkt dat de Belgen na 1945 uit Azië zijn gevlucht omdat ze daar werden uitgemoord en dat ze, met goedkeuring van de Verenigde Naties, in Nederland een eigen staat mochten oprichten.

Dit fictieve voorbeeld geeft aan dat de “framing” van een verhaal belangrijk is voor de besluiten die je trekt. Want waar laat je dit Joods-Palestijns verhaal beginnen?

Start je bij de Holocaust, dan zijn wij Europeanen mee verantwoordelijk voor het welzijn van de Joden in Israël.

Als je evenwel vertrekt van de Nakba – de verdrijving(vlucht) van Palestijnen door en voor de Joden - zijn de Palestijnse rechten belangrijk. De Palestijnen moesten een Europees probleem helpen oplossen en daar horen we rekening mee te houden. Dat zal trouwens ook onze relatie met onze Arabische buren en migranten ten goede komen.

Of vertrekken we op 1 maart 1980? Toen keurde de Veiligheidsraad unaniem – de VS inbegrepen – resolutie 465 goed. Die stelt dat het verplaatsen door Israël van zijn bevolking naar de Westoever in strijd is met de Conventie van Genève en vraagt Israel dringend de bestaande nederzettingen te ontmantelen en de bouw van nieuwe nederzettingen stop te zetten. Als je deze resolutie als startpunt neemt, moet je harder optreden tegen de nederzettingen die Israël sindsdien ononderbroken heeft gebouwd.

Heel leerzaam is de vergelijking die de Gentse prof internationale politiek Dries Lesage onlangs maakte tussen hoe de wereld Rusland meteen met sancties om de oren slaat als het de Krim annexeert, maar al 40 jaar niks doet tegen de annexatie van Palestijnse gebieden (DS 18 juli). Terwijl de meeste Krim-Russen graag bij Rusland kwamen en de meerderheid der Palestijnen nog steeds niet bij Israel wil horen. Waar is de logica?

Hoe dan ook: die verschillende perspectieven zijn toch met elkaar te verzoenen. Het Westen blijft mee garant staan voor het lot van de Joden in Israël maar doet dat niet door Israël te laten betijen. Op termijn dient dat de veiligheid van Israël trouwens niet. De Israëlische premier Benjamin Netanyahu zei onlangs dat hij ‘geen situatie mogelijk acht, onder welk akkoord dan ook, waarin we de controle op de veiligheid van de gebieden ten westen van de Jordaan afstaan’. Daarmee zei hij eigenlijk dat hij geen tweestatenoplossing wil.

Vraag is waar we dan wel naartoe gaan: een Groot-Israël met een Palestijnse meerderheid in een tweederangspositie? Apartheid aan de Jordaan? Dat kan het volk dat de Holocaust heeft meegemaakt, toch niet willen? En dat kan het Westen, dat mee verantwoordelijkheid draagt in de hele situatie, ook niet laten gebeuren.

We moeten resolutie 465 eindelijk afdwingen: de bouw van nederzettingen moet stoppen om de poort naar twee staten open te houden. En net zoals we Rusland met sancties onder druk zetten, moeten we Israël duidelijk maken dat er sancties komen als het blijft bouwen. Dit bouwen is niet goed voor de Palestijnen, niet goed voor de EU en de wereld, en niet goed voor Israel. Denkt men werkelijk dat Apartheid aan de Jordaan goed kan aflopen? Ook in de VS beseffen steeds meer Joden dat dit een heilloos pad is.

Maar we moeten even krachtig zeggen dat wij er garant voor staan dat de tweestatenoplossing Israël wel degelijk veiligheid zal bieden. Het wordt iets zoals de deal die nu in verband met Gaza wordt besproken: beëindiging van het beleg en investeringen in ruil voor een internationaal georganiseerde ontwapening van Hamas. We zullen onze nek moeten uitsteken.


DS, 04-08-2014 (John Vandaele)

__________________
"Never argue with an idiot, they'll just bring you
down to their level and beat you with experience." (c)TB

Een uiting van beschaving

Walter Pauli


Hoe afschuwelijker de beelden uit Gaza, het hoger ook in België de emoties oplaaien, hoe grimmiger het debat. Er zijn weinig 'binnenlandse' thema's die de voorbije weken de publieke opinie van dit land even scherp hebben verdeeld dan deze nieuwe fase in dit oude en gekende conflict.


Wat deze operatie in Gaza zo anders maakt, is natuurlijk het ongewoon hoge aantal (Palestijnse) burgerslachtoffers. Beelden van huilende moeders, wanhopige grijsaards, voetballende jongens die ineens voor hun leven rennen en wat later dood en met afgerukte ledematen in het zand liggen: alleen een onmens blijft er onbewogen onder. En dan zijn er nog die tientallen, honderden dode kinderen. Gebroken ogen, verwrongen lijfjes, opengespatte schedels. Alles wat je intens wil dat je eigen kinderen nooit overkomt, moeten de kids in Gaza vrezen. Foto's van lijdende kinderen zetten aangedaan onrecht altijd 'op scherp'. Dat was zo met de beroemde foto van het naakte, voor napalm vluchtende meisje uit Vietnam. Met dat even iconische beeld van dat joods jongetje in het ghetto van Warschau. Of zelfs met die uitgemergelde kinderhand uit Ethiopië. Israël heeft ditmaal zelf gezorgd voor de allerslechtste argumenten om de eigen zaak te bepleiten.

Pro-Israëlische stemmen doen die plotse golf van Palestijnse sympathie af als een 'emotionele' reactie. Het geconditioneerde Westers tv-publiek kickt nu eenmaal sneller op sterke beelden dan dat men geduld kan opbrengen om te luisteren naar een zakelijke uitleg over de politieke en militaire context van die operatie. Die uitleg snijdt geen hout. Zelfs als Israël van mening is dat het optreden van de Palestijnse verzetsbeweging Hamas een militair optreden in Gaza noodzaakt (Hamas vuurt vanuit die dichtbewoonde Gazastrook raketten af op Israël ) dan nog is oorlog aan regels gebonden, zoals het oorlogsrecht en internationale conventies. Om dezelfde redenen is het misdadig van Hamas om haar wapenarsenalen in of vlakbij VN-schooltjes te plaatsen.

Dat zou althans de attitude moeten zijn van de politieke leiders en de militaire commandanten van staten of groeperingen die zich beschouwen als een deel van de geciviliseerde wereld. Dat onderscheidt Israël toch van een schurkenstaat als het recent uitgeroepen 'kalifaat' van IS(IS). De orgie van bloed dat dit kalifaat aanricht, de afgehakte hoofden van krijgsgevangenen waarmee haar strijders poseren: het is de criminele strategie van een bende die zich bewust buiten de beschaving plaatst - of toch buiten wat wij sinds de Verlichting onder 'beschaving' verstaan.

Als ditmaal zelfs de hulpverleners van Artsen Zonder Grenzen het Israëlische leger oproepen om te stoppen met dit "bloedbad" (een term die ook de Europese Unie gebruikt), als zelfs Ban Ki-moon, de voorzichtige secretaris-generaal van de Verenigde Naties, zegt dat weer een aanval op een VN-school (vol Palestijnse vluchtelingen) "een nieuwe grove schending van het internationale humanitaire recht is", dan zou dat in elk geciviliseerd land tot een diepe politieke crisis moeten leiden, en tot zelfonderzoek ook bij de publieke opinie. In Israël lijkt dit ditmaal nog minder het geval dan anders. Tachtig procent van de Israëli's steunt het militaire optreden in Gaza, incluis gezaghebbende 'pro-Palestijnse' stemmen als de schrijver Amos Oz. Dat pleit niet voor de evolutie van het democratische debat in dat land.

Door haar particuliere geschiedenis heeft Israël traditioneel op veel goodwill kunnen rekenen van de internationale gemeenschap. Al zien pro-Israëlische en zionisten groepen dat anders, en beschouwen zij Israël als een eeuwig slachtoffer van een immer aanwezig antisemitisme. Dat heeft zich ook nu weer te zichtbaar gemanifesteerd, ook in Europa. Ook daartegen heeft Ban Ki-moon geprotesteerd, en terecht.

Maar het ene onrecht verzinkt in het niet bij het andere. Bij deze oorlogsactie in Gaza was de Israëlische actie tegen de Palestijnse burgerbevolking buiten alle proportie, en zelfs inhumaan. Het is niet meer dan logisch dit geweld veroordeeld werd en wordt, dat de dode kinderen van Gaza wereldwijd afschuw opwekken, en medelijden. Dat is een namelijk uiting van beschaving. Of toch van wat wij sinds de Verlichting onder 'beschaving' verstaan.


Blog Knack, 06-08-2014 (Walter Pauli)

__________________
"Never argue with an idiot, they'll just bring you
down to their level and beat you with experience." (c)TB