De zeven geboden voor de autoloze stad

De stad opnieuw zuurstof geven: het is voor veel steden een droom. Gent wil het nu doen door de auto nog meer uit de stad te bannen. Maar omdat die droom snel kan uitdraaien op een nachtmerrie, is een zorgvuldig uitgekiende strategie een must. Van het Hamburgse Grünes Netz, het Dubaise klassesysteem tot de Atheense nummerplaten: een handleiding tot beschaafde autopesterij voor een modern mobiliteitsbeleid.
1. Gij zult in uw portemonnee tasten

Toegegeven, erg rationeel is het niet. Toch staan autofielen nog liever een uur in de file dan een korte fietstocht door de regen te moeten maken. De Vlaming is verknocht aan zijn routine. Maar sommige steden slagen erin de routine te doorbreken, via datgene waar de Vlaming zo mogelijk nog meer van houdt: geld.

Jong geleerd is oud gedaan. In Gent moeten gratis abonnementen kinderen van 6 tot 14 jaar een duwtje richting openbaar vervoer geven. In haar nieuwe parkeerplan houdt Gent als enige stad de gratis abonnementen in stand.

In Brussel parkeren Cambiogebruikers sinds 2009 gratis in de stad. Ook een aantal Vlaamse steden, waaronder Antwerpen en Gent, stellen gratis parkeerplaatsen ter beschikking van autodeelsysteem Cambio. Een populaire maatregel, want in Gent rijden nu al 3.000 deelwagens rond: 2.000 van Cambio, 500 van Dégage en 500 van Autopia.

Zelfs de fiets kan een fiscale boost gebruiken. Zo zou de federale overheid de btw kunnen verlagen op de aankoop van een fiets. Origineel is het voorstel van sp.a om de woonbonus te hervormen om de files aan te pakken. Wie dichter bij een bus- of treinhalte woont, heeft recht op een hogere woonbonus.
2. Gij zult de automobilist het zwijgen opleggen

Wie eenmaal verslingerd is aan zijn bolide, laat die niet zomaar los. Vandaar de nood aan een stick and carrot-aanpak: beloon goed gedrag, straf slecht gedrag af.

Een subtiel voorbeeld van repressie is nudging, waarbij je met kleine ingrepen mensen in de juiste richting stuurt. Aan de prestigieuze Stanford University in de VS wordt geëxperimenteerd met een onderzoeksprogramma om het verkeer op de campus te sturen. Het departement Mobiliteit van de Amerikaanse overheid pompte 2,2 miljoen euro in het experiment. Automobilisten kunnen dagelijks deelnemen aan een loterij op de universiteitscampus. Wie zijn autorit verplaatst naar buiten de spitsuren, maakt kans om een kleine 40 euro te winnen. De reistijden op de campus daalden meteen.

Iets repressiever is de stadstol. In Londen voerde burgemeester Ken Livingstone in 2003 een stadstol in voor iedereen die op werkdagen het centrum inrijdt. De heffing bedraagt inmiddels 10 pond (11,9 euro) per dag. Het resultaat: veel minder files. De daling van het aantal wagens gaat samen met de stijging van het aantal bussen en taxi's. Ook de Zweedse hoofdstad Stockholm heft sinds 2007 een stadstol voor wagens die het centrum in- en uitrijden. In België experimenteren de gewesten met een variabele kilometerheffing.

Het systeem in Dubai is misschien niet democratisch, maar wel efficiënt. Dubai wil het autogebruik aan banden leggen door brandstofkosten, parkeertarieven en belastingen flink te verhogen. Daarnaast ligt het idee op tafel om autobezit alleen toe te laten vanaf een bepaald inkomensniveau. Wie weinig verdient, wordt verbannen naar het openbaar vervoer.
3. Gij zult lintbebouwing met argwaan bekijken

De Duitse stad Freiburg is een pionier voor duurzame stadsontwikkeling. Auto's worden er al jaren uit de stadskern geweerd. Tegelijk is de ruimtelijke ordening erop gericht zo compact mogelijk te leven. De nieuwste woonwijken zijn dichtbevolkt, autoluw en vergeven van kleine doorsteekjes voor voetgangers en fietsers. Wie van open ruimte houdt, moet ook opofferingen maken. Freiburgers die zelf willen bouwen, gaan op zoek naar andere kandidaat-bouwers en contacteren samen een architect, die een gezamenlijke woonblok uittekent.
4. Gij zult uw broeders helpen

Het mobiliteitsbeleid? Welk mobiliteitsbeleid? Met bestuursorganen op gemeentelijk, stedelijk, hoofdstedelijk, Vlaams en federaal niveau is het niet altijd duidelijk wie verantwoordelijk is voor het autoprobleem in de stad. Voorbeeldsteden als Kopenhagen of Stockholm hebben één visie en één beleid. België toont alvast hoe het niet moet. Van een vlotte samenwerking tussen de Vlaamse vervoersmaatschappij De Lijn en de NMBS is geen sprake. Elke maatschappij stelt haar eigen dienstregeling op, waarna de reiziger zelf zijn route in elkaar moet zien te puzzelen. Ook het Gewestelijk Expressnetwerk rond Brussel loopt al jaren spaak omdat de andere gewesten liever geen geld investeren in Brussel.
5. Gij zult corridors bouwen

Het ene transportmiddel ontmoedigen, betekent de alternatieven stimuleren. Want de vraag naar mobiliteit zal niet dalen, integendeel. Pas wanneer inwoners hun auto als alternatief zien en niet langer als hoofdvervoersmiddel, zullen ze de wagen meer aan de kant laten. Met zijn brede fietslanen, gigantische fietssnelwegen en afgestelde verkeerslichten dient Kopenhagen al een paar jaar als de pin-up voor wie zijn of haar stad autoluw wil maken.

Minder bekend zijn de ambitieuze plannen van Hamburg. Het stadsbestuur ontvouwde er eind vorig jaar het project Grünes Netz (Groen Netwerk) om alle groene plekken in de stad, zoals parken en speeltuinen uit te breiden en onderling met elkaar te verbinden in een uitgesponnen netwerk van fiets- en wandelwegen. Bedoeling is dat je de tweede grootste stad van Duitsland kunt doorkruisen via groene corridors zonder nog maar te denken aan de auto. Binnen de 20 jaar zou 40 procent van de totale stadsoppervlakte enkel en alleen toegankelijk zijn voor fietsers en wandelaars. Dat moet de stad wapenen tegen de opwarming van het klimaat en bijbehorende overstromingen en superstormen. Het is hetzelfde argument dat Ademloos gebruikt voor het overkappen van de ring in Antwerpen: minder uitstoot en meer beweging leveren alleen maar winnaars op.
6. Gij zult uw poorten sluiten

Wanneer je meer kunt beleven om de hoek, is er ook minder behoefte om met de auto de stad te verlaten. Mexico-Stad lanceerde in 2008 Plan Verde om de uitstoot van CO2 in de miljoenenstad tegen te gaan. Een van de onderdelen was Muevete en Bici (Grijp je fiets), dat deze week de zevende verjaardag viert, en in essentie een permanente autoloze zondag is. Elke zondag tussen 7 uur in de ochtend en 2 uur in de middag zijn de belangrijkste verkeersaders verboden terrein voor wagens en motorfietsen. De autovrije zone werd elk jaar uitgebreid tot de 48 kilometer aan straten vandaag. In zeven jaar tijd groeide het aantal deelnemende burgers van 220.000 tot 4,5 miljoen. De voornaamste reden is dat er heel wat te beleven valt op de autovrije straten en lanen: salsalessen, stadstheater, yoga of sociale dienstverlening zoals gratis doktersadvies. Uit een enquête bleek dat 40 procent van de deelnemers de auto voor korte afstanden in Mexico-Stad links heeft laten liggen. Ook fietshandelaars hebben de jongste jaren gouden zaken gedaan.
7. Gij zult de bus slimmer maken

In vergelijking met tien jaar geleden maken steeds meer mensen gebruik van het openbaar vervoer. In Vlaanderen alleen al vervoerde De Lijn in 1999 223 miljoen reizigers, vorig jaar was dat bijna 540 miljoen. Maar toch gaat het gestegen gebruik niet altijd samen met een toegenomen tevredenheid. De klachten over bus, tram en metro in steden zijn vrij universeel: te weinig plaatsen, te lage frequentie, slechte aansluitingen, gebrekkige informatie, te complex netwerk. Zolang die nadelen in de geesten doorwegen, blijft openbaar vervoer een te gebrekkig alternatief.

Heel wat mankementen vereisen investeringen op lange termijn, maar sommige steden durven experimenteren om meer mensen op de bus, tram of metro te krijgen. Zo is het openbaar vervoer in Tallinn sinds 2013 volledig gratis, zoals in Hasselt tussen 1997 en 2014. Volgens het stadsbestuur is het een succes, ook al berekende een bureau dat het aantal reizigers met 3 procent toenam.

Bron: http://www.demorgen.be/dm/nl/989/Bi...loze-stad.dhtml
Datum: 02/07/2014 om 08u31

Mening

De zeven geboden voor de autoloze stad, deze titel sprak mij meteen aan. Net zoals vele andere mensen vind ik dat er te veel verkeer is, in het bijzonder in de steden. In de loop van de tijd komen er steeds meer auto’s in het verkeer. Hoe meer auto’s, hoe meer frustraties. Deze frustraties kunnen zich uiten in roekeloos rijgedrag en/of in verkeersagressie. Dit wil niemand, toch? Daarom is het een goed idee om dit aan te pakken. Neem enkel de auto wanneer het noodzakelijk is en probeer zo veel mogelijk te reizen met de fiets en/of het openbaar vervoer. De steden Gent en Antwerpen proberen hier iets aan te doen. Volgens dit artikel is het belangrijk om de auto zo onaantrekkelijk mogelijk te maken en andere vervoermogelijkheden aantrekkelijker. Een goed initiatief uit het artikel is het laten aansluiten van het openbaar vervoer. De uren waarop een trein of bus vertrekt moet aangepast worden aan andere bussen en treinen. Dit maakt het makkelijker om te pendelen met bus EN trein. Als deze uren op elkaar afgestemd worden, wordt het openbaar vervoer een heel stuk aantrekkelijker! Iedereen is anders en daarom vind ik het goed dat er verschillende maatregelen genomen worden. Dit zorgt ervoor dat iedereen om een andere reden minder gebruik zal maken van de auto. Het is belangrijk dat iedereen zich goed in zijn/haar vel voelt en de vele frustraties in het verkeer hebben hier geen goede invloed op. Eveneens voor de gezondheid is het veelvuldig gebruik van auto’s geen goed idee. Zowel voor de bestuurder als de bewoners van de stad. De bestuurders worden lui, bewegen minder en bij gevolg zal de kans op bepaalde luxe-aandoeningen toenemen. De bewoners van de stad zullen vooral last hebben van het fijn stof dat in het slechtste geval zelfs longkanker kan veroorzaken! Kortom, denk aan je gezondheid en aan de gezondheid van anderen. Kies voor alternatieve vervoermiddelen en laat de auto eens in de garage staan.