Wat voert Poetin in zijn schild met vrijlating vijand?

In de aanloop naar de winterspelen in Sotsji heeft Vladimir Poetin een van zijn belangrijkste tegenstanders amnestie gegeven. Michael Chodorkovski, de oligarch die in de chaotische jaren negentig schathemeltje rijk werd door het uiteenvallen van de Sovjet-Unie, komt na tien jaar gevangenschap op vrije voeten. Wat heeft deze zet van Poetin te betekenen? .

Het succes van Michael Chodorkovski viel eind jaren negentig samen met de belofte van de kersverse president Vladimir V. Poetin om een einde te maken aan de macht van oligarchen. Na een periode waarin Boris Jeltsin deze groep de hand boven het hoofd had gehouden, maakte deze toezegging Poetin populair bij het volk. Toch wordt het oppakken van Chodorkovski vier jaar na zijn aantreden gezien als een van zijn grotere missers. Het toonde aan dat zijn anti-oligarchenbeleid wel erg selectief was. Want, zo werd weer eens duidelijk, vooral zij met afwijkende politieke ambities moesten vrezen voor Poetin.

Chodorkovski trok zich daar niets van aan. De toen rijkste man van Rusland uitte openlijk kritiek op Poetin en liet weten politieke ambities te koesteren. Hij financierde bovendien drie oppositiepartijen voor de parlementsverkiezingen. Chodorkovski was te machtig geworden en verdween achter de tralies. Dat Poetin zijn oliebedrijf Joekos kon inlijven kwam hem goed uit en wordt ook gezien als een reden om Chodorkovski op te sluiten. Vooral omdat het onder de oligarch inmiddels was uitgegroeid tot een van de grootste energiebedrijven ter wereld. Ironisch genoeg werd met de confiscatie een van de succesvolste post-Sovjetbedrijven de nek omgedraaid. .

Poetin: "Een zware straf"
En nu komt Poetin terug van zijn besluit om Chodorkovski (en zijn zakenpartner Platon Lebedev) na twee showprocessen vast te houden voor belastingontduiking en diefstal uit eigen onderneming. "Hij zit al meer dan tien jaar in de gevangenis, dat is een zware straf", zei Poetin in een verklaring. "Met deze situatie in het hoofd heb ik besloten dat ik in de nabije toekomst een decreet teken dat hem gratie verleent." .

Het is een poging om vlak voor Sotsji in een goed daglicht te komen
Arnout Brouwers, oud-correspondent in Rusland voor de Volkskrant

Met de vrijlating van Chodorkovski maakt Poetin zijn fout van tien jaar geleden enigszins goed. Maar er is volgens Arnout Brouwers, oud-correspondent in Rusland voor de Nederlandse Volkskrant, een belangrijkere reden. "Het is een poging om vlak voor Sotsji in een goed daglicht te komen", zegt Brouwers. "Hij wil zo veel mogelijk staatsleiders en andere prominenten overtuigen om naar de Olympische Spelen te komen."

Na anderhalf jaar toenemende repressie en buitenlandse kritiek daarop, moet Sotsji de goede kant van Rusland laten zien. Het moet aantonen dat het grote Rusland nog altijd respect verdient. Sotsji is een persoonlijk prestigeproject geworden voor Poetin. "Daarom mag het 50 miljard dollar kosten in een land zonder fatsoenlijke wegen", zegt Brouwers. "Het steekt Poetin tegen dat hooggeplaatsten van landen als Amerika en Duitsland dan afzeggen." .

Goed imago onder de Russen
Wat hij nu gaat doen is onduidelijk. Chodorkovski heeft een goed imago onder de Russen, ondanks zijn herkomst. In de gevangenis heeft hij zich van kapitalistische oligarch ontpopt tot het geweten van Rusland. Het is de vraag of hij weer de strijd aangaat met Poetin, die hem na zijn imperium, nu ook zijn martelaarschap heeft afgenomen. Een maand geleden publiceerde Chodorkovski vanuit de gevangenis een opiniestuk in The International New York Times en de Nederlandse Volkskrant, waaruit blijkt dat zijn politieke ambities in gevangenschap in ieder geval niet zijn gedoofd. Het zet uiteen hoe een vreedzame verzetsbeweging het systeem - "dat Vladimir V. Poetin heet" - kan veranderen.

"De beweging kan inspiratie putten uit het voorbeeld van Nelson Mandela, die zowel persoonlijke grieven als vooroordelen rond ras en klasse wist te overstijgen en zijn land over het moeilijke pad van burgeroorlog naar maatschappelijke vrede leidde", schrijft Chodorkovski, die onverwachts de kans krijgt om de Zuid-Afrikaanse held te volgen. "Het geniale van Mandela is dat hij toen hij uit de gevangenis kwam niet de deur in het gezicht van zijn bewakers dichtsmeet, maar die deur openliet, zodat zij samen met hem naar buiten konden."

Bron: www.demorgen.be 19/12/2013

Eigen mening: Ik hoorde op het nieuws een bericht waarin Poetin gratie gaat verlenen aan een oude vijand en Pussy Riot, zijn hand gaat uitreiken richting de homoseksuelen van Rusland en ook nog eens de Greenpeacezaak gaat herzien. Ik noem dit Vladimir Poetins charmeoffensief, en het is hoog tijd geworden hiervoor! Poetin krijgt kritiek van over de hele wereld, hij benadeelt homoseksuelen in zijn land en regeert met dictatoriale trekjes door zijn tegenstanders (Pussy Riot, betogers, Chodorkovski) op te sluiten of buitenspel te zetten. Bovendien zijn de mensenrechten in Rusland in gevaar. Al deze kritiek met de naderende Olympische Spelen, het moest vroeg of laat duidelijk worden dat zelf de Russische president zich wel eens wat beter mag opstellen. Poetin heeft het eindelijk door, net na de kwestie van Oekraïne en Rusland. Ik kan zaken blijven opnoemen, maar blijkbaar krijgt Poetin min of meer spijt voor zijn daden. Al is de achterliggende reden gewoon om de wereldbevolking te paaien en richting Rusland te lokken voor de Olympische Winterspelen 2014. Bedenk dus wel dat homo's niet veel verder zullen geraken zodra deze spelen voorbij zijn, en of Chodorkovski of Pussy Riot nog veel zullen moeten protesteren denk ik ook niet. En of Poetin wel degelijk de Greenpeace activisten zal vrijlaten, dat is ook nog maar de vraag. Deze dictator is nog lang niet gestopt, maar er is een sprankeltje hoop nu hij snapt dat zelf hij toch een toontje lager zal moeten zingen.