Vijf levenslessen/boekentips van Friedl’ Lesage


1. Lees boeken

Onlangs concludeerden twee New Yorkse sociale wetenschappers in het vakblad Science dat het lezen van literaire fictie mensen sociaal slimmer maakt. ‘De lezer moet zich namelijk inleven in de personages en moet proberen te begrijpen waarom bepaalde keuzes worden gemaakt door emoties te interpreteren en hun motivatie te beredeneren.’ Ik wil dat onderzoek graag geloven. Mensenkennis krijg je nergens beter en vollediger aangereikt dan in de literatuur. Het is nog steeds een onderschatte waarde. Jammer, want met mensenkennis kom je heel ver in het leven.

Een boek dat je daarbij kan helpen, is Lezen etcetera van Pieter Steinz. Een gids voor de wereldliteratuur vol boekentips om je sociaal slimmer te maken.


2. Vermijd oneigenlijk *gebruik van het woord ‘eigenlijk’

Nu we toch in de taal- en literatuursfeer zitten: probeer zorgzaam om te gaan met onze taal. Niks tegen sappig klinkende dialecten en heerlijke tongvallen – ik geniet er mateloos van – maar vergeet niet dat onze Nederlandse taal een kostbaar goed is. Het valt me op dat we met zijn allen de laatste tijd ontzettend veel het woord ‘eigenlijk’ gebruiken, terwijl we dat woord grammaticaal zelden of nooit echt nodig hebben. Speel het spelletje maar eens als je naar de radio luistert en beeld je in dat je bij elke ‘eigenlijk’ een bel kan doen klinken, het wordt gegarandeerd een geweldig klokkenspel. En voor je mij betrapt, geef ik al meteen toe: ik gebruik het ook, want stopwoorden zijn besmettelijk. Dus laten we er met zijn allen mee ophouden.

Lees ook Bittere bloemen van Jeroen Brouwers, waarin de hoofdfiguur zich ergert aan het oneigenlijke gebruik van het woord ‘eigenlijk’.


3. Luister

Het zal wel beroepsmisvorming zijn, maar we praten zo veel en we luisteren zo weinig. Oordelen zijn al geveld, meningen gegeven, beslissingen genomen nog voor we goed en wel geluisterd hebben naar de ander. Hou er ook rekening mee dat niet iedereen alles even snel en even vlot gezegd krijgt. Het vergt soms wat tijd, moed ook, om te verwoorden wat in je omgaat. Iedereen is wie hij/zij is door wat hij/zij heeft meegemaakt. En daar houden we al te weinig rekening mee.

Een mooi voorbeeld daarvan is De voorlezer van Bernhard Schlink, over een vrouw die fout wordt begrepen omdat ze niet gezegd krijgt wat ze heeft meegemaakt.


4. Heb vertrouwen in je eigen twijfel

Een goede levensles geleend van Radio 1-producer Geert Vermaercke. Niemand is de beste in zijn vak. Elke dag moet je opnieuw beginnen. En de grootste talenten – dat weet ik uit de vele interviews die ik mocht doen – zijn zij die het meeste twijfelen.

Het bewijs vind je in biografieën: veel grootheden hebben de geschiedenis niet met een vingerknip veranderd, maar wel met heel veel twijfel.


5. Beperk je tot de essentie

Het leven is overdreven. We kunnen niet alles in dit tijdsbestek. Dus denk goed na over wat je écht wil en ga ervoor. Je zult het je niet beklagen. Kijk naar Martha Gellhorn, de gewezen vrouw van Hemingway. Hoe moeilijk haar levenspad ook verliep, ze ging ervoor en ontpopte zich tot een van de belangrijkste vrouwelijke oorlogscorrespondenten van de twintigste eeuw. LeesDe ogen van miljoenen. Brieven 1930-1996.

Friedl’ Lesage, radiomaakster


DS, 29-10-2013

__________________
"Never argue with an idiot, they'll just bring you
down to their level and beat you with experience." (c)TB