Pleidooi voor diversiteit - Gaan we naar een wereld waarin enkel Engels wordt gesproken? En is dat erg?

INFO : Daniel Nettle en Suzanne Romaine, 'Uitstervende talen', Atlas, 276 blz., A 29,90.

Talen verdwijnen in een ontstellend tempo. Nog niet zo snel als we de verschillende planten- en diersoorten uitroeien, maar als de historische evolutie zich doorzet, zullen veel van de zowat zesduizend talen die vandaag gesproken worden, over niet al te lange tijd verdwenen zijn.

De oorzaken daarvan zijn bekend. In de 19e eeuw wilde de dominante klasse in Europa af van de lokale talen die ze zag als een vorm van verzet tegen de nationale staten. Vandaag zetten dictaturen die politiek gretig voort.

De kolonisatie die uiteindelijk bijna vijf eeuwen duurde, dunde door de import van ziektes, slavernij en volkenmoord lokale gemeenschappen uit. Wie weet dat bij het begin van de 20e eeuw 85 procent van de wereld in handen was van enkele Europese mogendheden, beseft ook hoe die kolonisatoren hun taal via onderwijs en via de sociale en politieke mobiliteit opdrongen. En tegelijk lokale talen naar het tweede plan verwezen. De dekolonisatie maakte geen einde aan de economische druk noch aan de dominante taal van de ex-kolonisator. Integendeel: de wereldwijde communicatie verloopt in maar enkele talen.

Maar zou het niet beter zijn als we allemaal dezelfde taal spraken? Nee, zeggen gedragspsycholoog Daniel Nettle (Universiteit Newcastle) en linguïste Suzanne Romaine (Universiteit Oxford) in hun pas vertaalde boek: Uitstervende talen. Met de lokale taal verdwijnt ook de lang opgebouwde kennis van milieu en habitat, de kennis van planten, dieren en traditionele geneeswijzen. Bovendien, stellen ze, kun je pas echt van democratie spreken als mensen in hun eigen taal aan de besluitvorming en de oplossingen participeren. Dat zoiets angst oproept bij de dominante klasse, spreekt vanzelf. Vlamingen moeten er hun eigen geschiedenis maar op nalezen.

Een fascinerend boek dat geschiedenis, biologie, taalkunde, milieu en ontwikkelingssamenwerking combineert tot een pleidooi voor linguïstische diversiteit, dat beter tot zijn recht komt in de Engelse titel Vanishing Voices.


Knack, 30-11-2005 (M.V.)

__________________
"Never argue with an idiot, they'll just bring you
down to their level and beat you with experience." (c)TB