JJ CALE (1938 - 2013)


‘Ik vond J.J. Cale zo goddelijk dat ik dacht dat hij onsterfelijk was’, sms’t Daan Stuyven ons vanuit vakantie. Het is een gevoel dat wel meer mensen hebben. Toen John Weldon Cale in 1972 zijn eerste album Naturally uitbracht, klonk hij al klassiek.


Op de keper beschouwd heeft hij op de dertien albums die hij daarna maakte, niets wezenlijks meer toegevoegd, maar elke plaat werd door fans liefdevol verwelkomd als een nieuwe variatie op een geliefd thema. Cale was heel erg een musician’s musician.

J.J. Cale overleed afgelopen vrijdag in Los Angeles op zijn 74ste aan de gevolgen van een hartaanval.

De singer-songwriter was al 34 toen hij Naturally uitbracht. De plaat werd opgenomen in eigen beheer en uitgebracht op een label van zijn vorige werkgever Leon Russell. Verschillende songs, zoals ‘Call me the breeze’, ‘Magnolia’ en ‘Crazy Mama’, zijn cultklassiekers geworden.


Schoenen verkopen

Maar het had even goed gekund dat we nooit iets van hem hadden gehoord. Cale groeide op in Tulsa, een welvarende, subtropische stad in Oklahoma, maar trok in 1964 naar Los Angeles. Hij had eerder al een eerste single opgenomen (‘Shock hop’) en wilde het maken als muzikant.

Voor zijn songs vond hij echter nauwelijks belangstelling en zelfs zijn naam moest hij wat aanpassen om verwarring te voorkomen met de veel bekendere John Cale. Hij werkte als geluidstechnicus, keerde in 1968 terug naar Tulsa en was zich net aan het bezinnen over een ander leven, toen Eric Clapton in 1970 zijn song ‘After midnight’ opnam en daarmee scoorde. Cale had die song vier jaar eerder uitgebracht, zonder enige bijval. Clapton nam in 1977 ook ‘Cocaine’ op.

‘Als Eric er niet geweest was, zou ik nu wellicht schoenen verkopen’, zei Cale in 2006 in een zeldzaam interview. Clapton noemde Cale ‘een van de meesters van de voorbije decennia’. Beiden werkten in 2008 samen aan het album The road to Escondido en kregen er een Grammy voor het beste eigentijdse bluesalbum voor.

Maar Cale was meer dan een songschrijver. Wellicht was hij in de eerste plaats een goeie muzikant, ook al speelde hij vele jaren op een goedkope Harmony-gitaar die hij vertimmerd had. Niemand minder dan Neil Young noemde hem een van de twee beste elektrische gitaristen die hij gekend heeft. De andere was Jimi Hendrix.


Mediaschuw

Cale had zo zijn eigen kijk op roem en succes. Hij was mediaschuw, wilde lange tijd geen foto van hemzelf op zijn hoezen, maakte zijn platen het liefst met goeie vrienden en steevast zijn echtgenote Christine Lakeland, en wantrouwde succes. ‘In essentie ben ik een gitarist die op een bepaald moment besefte dat hij de rekeningen niet zou kunnen betalen met zijn gitaarspel, en dus songs begon te maken, want daar verdien je een beetje meer mee’, stond ietwat sardonisch te lezen op zijn website.

Zijn songs scoorden inderdaad beter wanneer anderen ze opnamen, en die lijst is lang: Carlos Santana, Lynyrd Skynyrd, Tom Petty, Bryan Ferry, Johnny Cash, Captain Beefheart... In 2009 zei Cale dat drie covers (‘After midnight’, ‘Cocaine’, en ‘Call me the breeze’ van Lynyrd Skynyrd) voor zowat 80 procent van zijn inkomen instonden.

Ten slotte was Cale de architect van de ‘Tulsa sound’, een fusie van rockabilly, country en blues, uitgewerkt met een achterover leunende jazzy toets. ‘Hij beheerste de kunst om het met minder te doen, om gepast in te houden’, zei Beck, een van de vele muzikanten die door Cale beïnvloed werden.


DS, 29-07-2013 (Peter Vantyghem)

__________________
"Never argue with an idiot, they'll just bring you
down to their level and beat you with experience." (c)TB