In Kroatië worden bijen getraind om landmijnen te detecteren. In het land, dat op 1 juli lid wordt van de Europese Unie, is een gebied van naar schatting 750 vierkante kilometer nog bezaaid met mijnen uit de Balkanoorlog uit de jaren 90.


Bijen hebben een perfecte reukzin die snel de geur van explosieven kan waarnemen, zegt Nikola Kezic, een expert over het gedrag van honingbijen. De professor aan de universiteit van Zagreb is erg tevreden met de vooruitgang van het project, waarin de bijen voedsel krijgen met de geur van TNT. De prof leidt een deel van het project met de naam Tiramisu, dat door de EU wordt gefinancierd om landmijnen op het continent te detecteren.

De training van de bijen verloopt met verschillende potten voeding, waarvan sommige TNT-partikels bevatten en een suikeroplossing als beloning. "Het is geen probleem voor een bij om de geur van een explosief te leren, dat ze dan kan zoeken," legt Kezic uit. "Je kan een bij trainen, maar een hele kolonie van duizenden opleiden wordt een probleem." Het kan overigens nog een tijd duren eer de bijen echt worden ingezet in mijnenvelden. Eerst staan nog tests met echte mijnen op het programma.


Doden
Kroatische autoriteiten schatten dat sinds de start van de Balkanoorlog in 1991 zo'n 2.500 mensen zijn omgekomen bij ontploffingen van landmijnen. Tijdens de vierjarige oorlog werden ongeveer 90.000 landmijnen in het land verspreid, meestal willekeurig en zonder plan of resterende kaarten. In de bijna twee decennia sinds het einde van de oorlog eisten de mijnen de levens van 316 mensen, onder wie 66 ontmijners.

"Zo lang dit blijft duren leven we in een soort terreur, zeker de inwoners van gebieden waarvan wordt vermoed dat er mijnen liggen", zegt Dijana Plestina, het hoofd van het ontmijningsdepartement van de Kroatische overheid. "Dat is natuurlijk onaanvaardbaar. Ons land kan geen vrede kennen tot dit probleem is opgelost." Een bijkomend probleem is dat zelfs na een actie van ontmijners nog explosieven kunnen achterblijven, en het is op die plaatsen dat men de bijen zou willen inzetten. Ze zouden dan gevolgd worden met hittezoekende camera's, zegt Kezic.

Andere dieren
Kezic vertelt nog dat Amerikaanse onderzoekers in het verleden al hebben geëxperimenteerd met mijnenzoekende bijen. TNT, het explosief dat het vaakst werd gebruikt in de Balkanoorlog, zat niet in die proeven omdat de geur snel vervliegt en er na verloop van tijd slechts kleine sporen van overblijven. Wereldwijd worden ook ratten en honden ingezet, maar in tegenstelling tot bijen kunnen die de ontsteking activeren omwille van hun gewicht.

Bron: De Morgen
Datum: 19/5/2013


Eigen mening
Ik vind het een heel mooi gegeven dat men bijen kan opleiden om zoiets te presteren. Het toont aan dat onze wetenschap veel kan verwezenlijken. Ik ben blij dat er bijen worden gebruikt aangezien deze beestjes -zoals het artikel al vermeldde- zo goed als geen gewicht met zich meedragen om de bommen te activeren. Zo blijven niet alleen de proefdieren bespaard, maar ook de mensen die in deze domeinen zonder erg op een bom kunnen stappen.

__________________
Some of the best lessons we ever learn we learn from our mistakes and failures. The error of the past is the wisdom of the future.

- Tryon Edwards

Dit artikel toont weer maar eens aan hoe ver onze wetenschap eigenlijk al staat. Ik vind het positief dat men bijen wil inzetten omdat zoals a*melie al zei hierdoor andere proefdieren gespaard worden. Bijen kunnen de ontsteking niet activeren omdat ze niet voldoende gewicht hebben wat heel positief is. Dit kan een geruststelling worden voor de mensen die daar leven.