De oude beschaving op het Griekse eiland Kreta was het werk van oude Europese volkeren en niet van immigranten uit het Nabije Oosten. Dat blijkt uit DNA-onderzoek in Minoïsche begraafplaatsen.

De Minoïsche cultuur op Kreta was een van de oudste beschavingen in Europa en de eerste met een -weliswaar grotendeels nog niet ontcijferd- schriftsysteem. Ze ging de oude Grieken vooraf, maar de herkomst van de oude Kretenzers was erg onduidelijk.



Volgens sommige theorieën waren de Minoïsche Kretenzers immigranten vanuit Anatolië (nu Turkije), het Nabije Oosten of Noord-Afrika en zouden zij van daaruit hun beschaving hebben meegebracht.

Dat blijkt niet zo te zijn. Amerikaanse en Griekse onderzoekers hebben het DNA-materiaal onderzocht van 37 oude Kretenzers die begraven werden op het plateau van Lassithi in het oosten van het eiland. Dat erfelijk materiaal werd vergeleken met dat van andere oude volken uit Europa, het Nabije Oosten en Afrika.

Daaruit blijkt dat de oude Kretenzers nauw verwant waren met andere Bronstijdculturen uit Sardinië en het Iberisch Schiereiland en in mindere mate met neolithische culturen uit Frankrijk en Scandinavië. De verwantschap met Azië of Afrika was veel minder duidelijk.

De voorouders van de oude Kretenzers zouden al 9.000 jaar geleden op het eiland zijn aangekomen en bovendien waren er ook erg veel genetische gelijkenissen met de huidige bewoners van het eiland en dat ondanks migratiegolven al van in de Oudheid.

Kreta, de eerste zeemacht
De Minoïsche cultuur op Kreta -genoemd naar de al dan niet legendarische koning Minos- werd lange tijd over het hoofd gezien. Pas op het einde van de 19e eeuw toonde de Britse archeoloog sir Arthur Evans het bestaan aan van een cultuur die ouder was dan de oude Griekse beschaving die tot dan toe als startpunt van Europa werd beschouwd.

De oude Kretenzers controleerden tussen 3.000 en 1.500 voor Christus de maritieme handel in het oosten van de Middellandse Zee. Ze dreven handel met Europa en de oude beschavingen van Syrië en Egypte en bouwden grote paleizen in Knossos, Malia en Phaistos.

De Kretenzische cultuur kende ups and downs, maar ging omstreeks 1.500 v.C. ten onder. Waarom is niet duidelijk: een hevige vulkaanuitbarsting rond 1.650 v.C. zou mogelijk de landbouw de nekslag gegeven hebben. Een invasie van Griekse Myceners wordt ook als mogelijkheid beschouwd.

VRT - Deredactie.be do 16/05/2013

Het blijft intrigerend om te lezen hoe men met behulp van moderne technieken het verleden steeds beter in kaart kan brengen. Het is eveneens leuk om te lezen dat Europese volkeren reeds voor de oudheid enige invloed hadden, waar voordien vooral volkeren uit Klein-Azië als invloedrijk werden beschouwd.

Als je de geschiedenis onderzoekt weet je dat je nooit alle mysteries zal ontrafelen. Maar de wetenschap van vandaag stelt ons toch in staat om ons een algemeen beeld te geven. Of dat dit juist is kunnen we nooit honderd procent weten. Vele denken dat geschiedenis gemakkelijk is omdat hij veranderd. Maar dit is helemaal verkeerd. Voortdurend wordt er nieuw onderzoek verricht naar het verleden en moeten we ons beeld weer bijstellen. Naarmate de wetenschap zich verder ontwikkeld komen we steeds dichter bij de 'waarheid'.