De slimste pappenheimer


Ik vond het een rare werkwoordkeuze, dat strikken. Zo stond het er nochtans, in mijn eigen krant nog wel: ‘Woestijnvisquiz strikt Ingrid Lieten'. Ik vond dat raar, omdat het de indruk schept dat onze minister van Media een weerbarstige prooi is voor amusementsprogramma's. Als je iemand strikt, leert Van Dale ons, wil dat zeggen dat je hem of haar hebt moeten ‘overhalen' om mee te doen. De uitdrukking is afgeleid van het ‘in of met een strik vangen', van vogels of vissen bijvoorbeeld.


Die kop lijkt dus te suggereren dat Lieten eerst niet te porren was voor deelname aan De slimste mens. Dat men het haar bij herhaling heeft moeten vragen, sméken misschien. Dat het een uitputtingsslag was, met nachtenlange onderhandelingen. En dat Lieten pas overstag ging toen Erik Van Looy ermee dreigde zichzelf te zullen verhangen – de minister is ook niet van beton.

Ik wil maar zeggen: Lieten gestrikt? Ga weg! Lieten ‘er van miserie maar bijgepakt omdat ze dagenlang bij Woestijnvis op de stoep kampeerde met een spandoek “Mag ik meedoen, alstublieft?” en ze toch Bekende Koppen tekort komen', dát zal het geweest zijn. Vorige week stonden foto's van alle deelnemers aan het nieuwe seizoen van De slimste mens op Vier in alle kranten – de goedkoopste advertenties aller tijden. Na één oogopslag was al duidelijk wat er ontbreekt: de grote vedetten die voor de concurrentie werken en daarom dit najaar, het grote Oorlogsnajaar, niet mogen meedoen.

Gelukkig telt Vlaanderen genoeg politici om alle tv-spelletjes tot in lengte van dagen te blijven vullen: de zogenaamde pappenheimerpolitici, erg geschikt om een quiz op te luisteren, maar onbekwaam om hun partij op te stoten in de vaart der volkeren. Zo zullen behalve Lieten dit jaar onder meer ook partijvoorzitters Alexander De Croo en Wouter Beke hun opwachting maken in De slimste mens. Hunkerend naar een fractie van het succes dat hun grote voorbeeld Bart De Wever ooit te beurt viel – als de uitzondering die de regel bevestigde.

Vooral de pappenheimersocialisten zijn aandoenlijk als ze op de buis naar de gunst van het volk hengelen. Sinds Steve Stevaert van gezelligheid een politieke prioriteit maakte, betekent politieke moed voor een SP.A-kopstuk: durven mee te doen aan programma's waarin je niets verloren hebt. In Masterchef vochten minister Monica De Coninck en burgemeester van Hasselt Hilde Claes onlangs een kookwedstrijd uit met Regi Penxten en andere toppers van het lichte amusement. In Zot van Vlaanderen, u las het hier toen al, stond kamerlid Renaat Landuyt onlangs dolenthousiast op en neer te huppelen omdat iemand honderd punten had gedraaid aan een soort Rad van Fortuin.


De grenzen van humor

Dat huppelfragment met Landuyt zou iemand eens op Youtube moeten zetten. Het is vermaak voor jong en oud. Mediatrainers kunnen er hun klanten mee tonen hoe het niet moet. En dichter bij politieke satire zullen we in Vlaanderen toch nooit komen. Vandaag bestaat er niet bepaald veel vraag naar (vandaag moeten tv-makers vooral ‘respect' hebben en ‘authentieke mensen' tonen en zeker niemand ‘afzeiken' of ‘uitlachen'), maar vroeger weerklonk geregeld de roep om echte satire. Het zou in een volwassen democratie dan ook een kerntaak van de openbare omroep kunnen zijn: met belastinggeld inhakken op de verkozenen des volks.

Helaas bewijzen die spelprogramma's vol politici dat tv-makers en volksvertegenwoordigers hier veel te lief zijn voor elkaar. Het programmacharter van de openbare omroep bepaalt weliswaar dat er ruimte moet zijn voor dingen die kunnen ‘choqueren of irriteren', maar behalve FC De Kampioenen voldoet tot nader order geen enkel programma aan dat criterium. Een van de weinigen die in de buurt komen van iets dat lichtjes naar satire ruikt, is Gunther Desamblanx, die elke vrijdag op Studio Brussel de draak steekt met bekende en onbekende mensen. Of beter: de draak sták, want gisteren werd meegedeeld dat zijn programma wordt afgevoerd.

Officieel is er geen verband, maar diezelfde Desamblanx werd twee maanden geleden wel openlijk door Ingrid Lieten op de vingers getikt, omdat hij een onschuldig grapje had uitgehaald met jeugdidool Jelle Cleymans. ‘Er ver over', oordeelde de minister van Media toen, en ze kondigde aan dat men bij de VRT een workshop zou organiseren over ‘de grenzen van humor' – iets waarbij ik mij weinig kan voorstellen, behalve een scheurkalender en het verzameld werk van Gaston en Leo.

A propos: een workshop over de grenzen van humor, zou Poetin daar al aan gedacht hebben? Die meiden van Pussy Riot zouden er zeker iets aan hebben.


DS, 28-08-2012 (Joël De Ceulaer)

__________________
"Never argue with an idiot, they'll just bring you
down to their level and beat you with experience." (c)TB