Het komt uit de mond van de Japanse diplomaat Akio Matsumura: de nucleaire ramp in Fukushima, de kerncentrale die door de aardbeving en tsunami van maart vorig jaar zwaar werd getroffen, kan uitmonden in een nog grotere ramp die alle leven op onze planeet zou wegvegen. Amerikaanse specialisten delen zijn bezorgdheid.

Het probleem situeert zich voornamelijk in reactor vier van de Fukushima Dai-Ichi site.

Staven met gebruikte splijtstof
Mitsuhei Murata, voormalig Japans ambassadeur in Zwitserland: "Als het zwaar gehavende gebouw van reactor 4 instort, zullen we alle zes de reactoren moeten opgeven vanwege de vrijgekomen radioactiviteit. Maar dat zou ook gevolgen hebben voor het bad met gebruikte splijtstof waarin 6.375 staven met splijtstof zitten en dat op vijftig meter van reactor 4 ligt".

"85 keer zoveel Cesium 37 als in Tsjernobyl"
Het totaal aantal radioactieve staven splijtstof op de Fukushima-site die momenteel niet beschermd zijn, bedraagt 11.421. Dat aantal vertegenwoordigt, "onder andere", 85 keer de hoeveelheid Cesium 137 die bij de kernramp in Tsjernobyl vrijkwam. Indien reactor 4 instort, zou het minstens vijftig jaar duren om het vrijkomen van radioactiviteit te stoppen.

Murata benadrukt dat de radioactieve brandstofstaven niet ingekapseld zijn maar aan de lucht zijn blootgesteld op de tweede verdieping van reactor 4.

Catastrofe zonder voorgaande
Mocht het gebouw instorten, bijvoorbeeld door een nieuwe aardbeving, of mocht er water wegsijpelen, zou dat een wereldwijde catastrofe zonder voorgaande veroorzaken. Hij beseft dat de verantwoordelijkheid van Japan tegenover de rest van de wereld "onmetelijk" is. Dergelijke ramp zou het leven op aarde eeuwenlang schier onmogelijk maken.

Amerikaanse hulp
De Amerikaanse Democratische senator Ron Wyden, lid van het energiecomité in de schoot van de Amerikaanse regering, bezocht onlangs de kerncentrale van Fukushima. Ook hij maakt zich zorgen om de blootliggende gebruikte splijtstof van reactor 4.

Hij stuurde inmiddels brieven aan de Japanse ambassadeur in de VS Ichiro Fujusaki, aan Amerikaans buitenlandminister Hillary Clinton, aan de Japanse minister voor Energie Steven Chu en aan Gregory Jaczko, voorzitter van de Nucleaire Toezichtscommissie, waarin hij hen vraagt hun kabinetten voorbereidingen te laten treffen om uitbater TEPCO hulp te verlenen bij het zo snel mogelijk beveiligen van de hele site in Fukushima.

"Het vrijkomen van radioactiviteit in eender welke reactor, voornamelijk die in reactor 4 - die het meeste en de heetste splijtstof bevat - zou kunnen resulteren in meer vrijgekomen straling dan bij het initiële ongeval gebeurde", schrijft hij daarin.

Risico op aardbevingen onderschat
"Het plan dat TEPCO in december vorig jaar ontplooide, stelt dat het tot tien jaar zal duren om de verbruikte splijtstof veilig te verwijderen. Dit plan houdt echter buitengewone en aanhoudende risico's in indien er opnieuw seismische activiteit zou plaatsgrijpen. Het risico op aardbevingen op de site is altijd zwaar onderschat en blijft onopgelost. Ik kijk ernaar uit van u te vernemen welke inspanningen kunnen geleverd worden om dit proces te versnellen en hoe de Verenigde Staten hulp kunnen verlenen aan de Japanse autoriteiten bij het controleren van het werk dat TEPCO levert. Ik wil ook graag vernemen wat er ondernomen wordt om voorspellingen van toekomstige tsunami's te verbeteren", aldus Wyden.

mening
Is dit de energie van de toekomst? Als je de energiereuzen moet geloven wel. Volgens hen zijn kerncentrales de enige energiebronnen die bijna geen koolstof uitstoten en veel goedkoper zijn dan groene energie. Maar over veiligheid of risico's op lange termijn wordt steeds angstvallig gezwegen.