BRUSSEL - Er is een grote nood aan meer crisisopvang in de geestelijke gezondheidszorg (ggz) voor jongeren. Er zou best één centraal contactpunt bestaan, dat niemand weigert. Ook de doorverwijzing moet beter.

Volgens de Wereldgezondheidsorganisatie kampt één op de vijf westerse kinderen en jongeren met psychische problemen en heeft één op de twintig een klinische behandeling nodig. De helft van alle psychische problemen bij volwassenen zou al voor de leeftijd van 14 jaar een aanvang hebben genomen. Het is dus belangrijk dat kinderen en jongeren tijdig worden geholpen. En dat er een einde wordt gemaakt aan de wachtlijsten in de sector en aan de versnippering van de ggz voor jongeren in ons land.

Er zou alvast meer crisishulp moeten komen, zegt het federaal Kenniscentrum voor de Gezondheidszorg (KCE). Die hulp zou niemand mogen weigeren. Het is slechts een van de tien aanbevelingen die het KCE doet, na gesprekken met 66 stakeholders.

Samen stelden die vast dat jongeren vaak nogal lukraak in de gespecialiseerde ggz terechtkomen: er is dus nood aan betere doorverwijzingen vanuit de eerste en tweede lijn. Daartoe moeten ook de niet-gespecialiseerde hulpverleners op die eerste en tweede lijn beter opgeleid worden in deze materie. Huisartsen en scholen moeten hier een sleutelrol in krijgen, psychiaters zouden van op afstand kunnen coachen, bijvoorbeeld via telefoon of het internet.

Volgens Eric Schoentjes, afdelingshoofd van de kinder- en jeugdpsychiatrie in het UZ Gent, moet de hele zorg zelf mobieler worden: ‘In plaats van jongeren altijd naar het hoogste echelon door te sturen, moet het hoogste echelon, of de meeste gespecialiseerde zorg, ook bereid zijn om af te dalen, naar de leefwereld en het gezin van de jongere zelf. In de volwassenenzorg is die beweging al langer bezig. Ook de jongerenzorg moet meer in die richting gaan.'

Het KCE beveelt ook aan om volop in te zetten op ggz-preventie aan jonge kinderen uit kwetsbare gezinnen en risicogroepen: kinderen van tienerouders, van ouders met geestelijke gezondheidsproblemen en handicaps, kinderen die een trauma hebben doorgemaakt of zijn blootgesteld aan lichamelijk of geestelijk misbruik, kinderen met ontwikkelingsachterstand. Inzetten op het verhogen van hun welzijn, zal ‘winst' opleveren, zegt het KCE.

Ook moeten zorgverleners en jeugdwerkers in de ggz hun culturele competenties en taalvaardigheden verhogen, met het oog op de vele kinderen en jongeren met een migranten- of vluchtelingenstatus, die verhoudingsgewijs vaker dan andere kinderen met psychische problemen kampen.

Zwartepiet

Zorgverleners moeten ook gestimuleerd worden om jongeren met een complexe, meervoudige problematiek niet te laten vallen – hen niet ‘als zwartepiet doorschuiven' naar andere diensten.

Er zijn voorts nog leemtes te vullen op het vlak van thuiszorg: waarom geen ‘respite care' organiseren, die kortstondige, tijdelijke verlichting biedt aan ouders of andere mantelzorgers? Het bestaat al in de gehandicaptenzorg, maar nog niet in de ggz-sector voor kinderen en jongeren.

Schoentjes denkt dat het een werk van lange adem wordt: ‘In de sector zijn veel mensen met hart en ziel bezig. Er wordt veel goed werk geleverd. Maar we moeten ook durven denken over de grotere organisatie, de (on)volledigheid van het aanbod, de regionale spreiding. Dat is geen gemakkelijk proces.'

Bron: Beel,V., Meer crisishulp nodig voor jongeren, 20-04-2012, de standaard (www.destandaard.be)

Mening:
Er moet inderdaad meer crisishulp voorzien worden voor jongeren. Tegenwoordig als je ziet hoeveel psychiatrische instellingen dat ze aan het bouwen zijn, denk ik bij mezelf waar het naartoe gaat met onze maatschappij. Het zijn vooral de jongeren waarop we ons moeten focusssen, willen we dit probleem aanpakken. Natuurlijk kan men niet aan iedereen hulp bieden, maar vooral de jongeren die het meeste kans hebben op psychische problemen. Dan denk ik vooral aan ouders met geestelijke problemen waardoor hun kinderen het gedrag gaan overnemen. Er zijn natuurlijk nog meer risiscogroepen zoals het KCE vermeldt. Het is goed dat ze meer hulp willen aanbieden en dat ze ook naar een betere doorverwijzing willen streven.

In onze maatschappij is er inderdaad meer nood aan psychiatrische hulpverlening. Vroeger werd een psychische problematiek meestal binnen de familie opgevangen maar nu staan we er steeds meer alleen voor. Er is minder samenhorigheid in onze "samen"leving en jongeren ervaren veel meer druk,stress,faalangst,... Volgens mij zijn dit allemaal factoren van de grotere vraag naar hulpverlening. Het zou ideaal zijn om de oorzaak aan te pakken maar dat lijkt me in deze situatie geen optie, toch zeker niet op grote schaal.
Het lijkt me van groot belang dat de zorg voor jongeren optimaal verzorgd wordt. Hoe sneller de problematiek aangepakt kan worden des te meer kans hebben ze om een gelukkig leven tegemoet te gaan. Mensen die eerst jarenlang met een psychische problematiek rondlopen hebben vaak al veel kansen en jaren verloren. Snel ingrijpen lijkt me van groot belang, zeker bij jongeren. Maar niet té snel. Ik ben absoluut geen voorstander van het etiketteren van ieder kind. We moeten niet allemaal hetzelfde zijn. Kinderen moeten niet onmiddellijk naar een psycholoog als ze net iets vaker naar buiten kijken dan het gemiddeld kind. Maar ik denk wel dat eenmaal er echt een probleem vastgesteld is, hulp niet te lang op zich mag laten wachten. Een half jaar thuis zitten, wachtend op je hulp, is echt geen positief iets. De persoon verliest niet enkel tijd maar zijn/haar situatie kan ook enorm verslechteren gedurende zo'n wachttijd. Zeker wanneer het jongeren zijn, is dit zeer problematisch want gedurende die tijd zijn ze vaak niet in staat om de lessen (deftig) bij te wonen wat dus ook resulteert in een achterstand op school. Ik ben een voorstander van het beter uitbouwen van de crisisopvang. Iemand die het echt niet meer ziet zitten en een gevaar is voor zichzelf, moet je niet op een wachtlijst zitten, die persoon moet onmiddellijk hulp krijgen. Zelfdoding op zich is verschrikkelijk; al kan ik er soms wel inkomen wanneer je al jarenlang intensief aan je problemen hebt gewerkt en je niet vooruit geraakt. Maar wanneer een tiener uit het leven stapt, breekt dat echt mijn hart. Ik heb het meermaals weten gebeuren in mijn omgeving en meestal ging het om jongeren die - volgens mij - echt wel geholpen hadden kunnen worden.

Ik werk ondertussen al 10 jaar in een internaat. Een internaat voor 'gewone' kinderen wel te verstaan. Toch zagen wij de afgelopen jaren het aantal kinderen met 'problemen' stijgen. Zo hebben wij sinds een jaar of 5 elk jaar minstens 1 kind met een psychiatrisch probleem. Wij kunnen hier aan den lijve ondervinden dat er (te) weinig hulpverlening is voor deze kinderen. Vaak zijn zij wel 'in behandeling' maar houdt dit enkel in dat zij 1 maal per maand (als het al zo vaak is) op gesprek moeten komen. Wij vangen deze kinderen met plezier op en willen niets liever dan hen kunnen verderhelpen MAAR ik ben de eerste om te zeggen dat ik hier niet of geen kennis van heb. Zulke kinderen hebben nood aan degelijke professionele hulp en die kunnen wij hen niet bieden.
Meermaals zagen we dat deze kinderen verder wegglijden in hun depressie en dat ze uiteindelijke in de 'crisisopvang' terechtkomen maar dan is er vaak al veel kostbare tijd verloren gegaan.
Mijn collega's en ik zijn dan ook voorstander van aangepaste hulp voor deze kinderen maar we vrezen/weten dat hier nog een lange weg te gaan is....