De restaurateurs van het wereldberoemde fresco ‘Het laatste avondmaal' van Leonardo da Vinci hebben de mouw van Jezus op de tafel geschilderd, terwijl die er eigenlijk achter moest vallen. Ook op de replica die de broeders van Tongerlo in huis hebben, valt de mouw achter de tafel. ‘En nochtans hadden ze foto's gemaakt van ons schilderij', zeggen ze daar.
Het restauratieteam dat twintig jaar lang (van 1979 tot 1999) het fresco Het laatste avondmaal heeft bijgewerkt, heeft daarbij een grote blunder begaan, zo blijkt nu. De Britse kunstexpert Michael Daley van ArtWatch ontdekte dat er geknoeid is met de mouw van Jezus. Op de replica's van Leonardo Da Vinci's volgelingen valt de rechtermouw van Jezus duidelijk achter de tafel, terwijl ze op het gerestaureerde fresco op de tafel rust.

Foto's

Ook de broeders van Tongerlo hebben in hun Da Vinci-museum een replica van Het laatste avondmaal hangen. Ook dat schilderij toont een mouw die achter de tafel hangt. ‘Tijdens de restauratie is het team onder leiding van Pinin Brambilla Barcilon nochtans twee keer naar ons schilderij komen kijken. Ze hebben zelfs foto's gemaakt', zegt broeder Frans Mertens. ‘Blijkbaar hebben ze die niet goed bekeken.'

De replica is dé trots van de broeders. ‘Het schilderij werd begin 16de eeuw gemaakt door Andrea Solario, een leerling van Da Vinci. Maar ook de meester zelf heeft meegewerkt aan het schilderij, vandaar dat Johannes dezelfde trekken van Mona Lisa heeft', zegt Mertens.

Het fresco van Leonardo da Vinci, dat het moment toont waarop Jezus aan zijn apostelen vertelt dat één van hen hem zal verraden, heeft een bewogen verleden. Al van in het begin hypothekeerde Da Vinci de toekomst van zijn eigen meesterwerk door verkeerde materialen te gebruiken. Da Vinci had weinig ervaring met fresco's. Maar ook het klimaat in het klooster van Milaan, waar het fresco te zien is, is niet ideaal om de schildering te bewaren. Daarom begon de verf al tijdens Da Vici's leven af te bladderen. Tijdens de Tweede Wereldoorlog viel er een bom op het klooster. Daarbij raakte Jezus' gezicht beschadigd.

bron: Het laatste nieuws

mening: Al is er op het eerste zicht misschien niet zoveel veranderd en maakt het volgens velen niks uit, dit is een grote blunder voor professionele restaurateurs. Een werk als de bekende fresco van Da Vinci moet met heel veel precisie en zorg worden behandeld. Een restauratieteam dat twintig jaar werkt om dit werk terug tip top in orde te krijgen en dan zo'n flater begaat, ongelofelijk...

We moeten inzien dat het fresco de tand des tijds niet kan overleven. Niets duurt eeuwig, ook dit schilderij zal vergaan en dat is het zelfs al. Wat we vandaag de dag kunnen bezichtigen is een restauratie van een restauratie van een restauratie van ... en zo kan je even door gaan. Bij elke restauratie is er wel iets misgelopen en zelfs Da Vinci heeft fouten gemaakt bij de materiaalkeuze, omdat hij niet veel ervaring had met fresco's. Tijdens zijn leven begon het al te vervallen.

Ik denk dat we ons petje moeten af doen voor Pinin Brambilla en zijn kompanen. Het is een van de meest succesvolle restauraties tot nu toe. Ze hebben gebruik gemaakt van de meest moderne technieken en wetenschappelijke inzichten. Het is geen halfslachtige restauratie geweest zoals zovelen in het verleden. Maar het blijft nog steeds mensenwerk en...

Errare humanum est.

__________________
"Er gaat meer boven je pet, dan er onder." - Toon Hermans

Volledig eens met wat Jens schreef. Knap hoe je dit toch alles weeral kort en krachtig verwoord op een onderwerp dat wel relatief niet zo belangrijk is, maar goed!
Inderdaad, we zien vele restauraties van schilderijen achter elkaar en krijgen steeds een vernieuwing van de oudere versie. Dat is met alles zo in de wereld. Als het ene een succes is geweest moet er iets nieuws komen zodat we weer verder kunnen naar meer, beter, nieuwer, mooier, beter afgewerkt,... Maar is net niet de oude eenvoud het mooiste?
En twee exacte schilderijen zijn op zich een paradox, er is geen enkel schilderij dat hetzelfde is als dat oorspronkelijke schilderij.
Wel grappig natuurlijk dat deze restaurateurs iets fout doen met de mouw van Jezus! Een mens is niet onfeilbaar zal ik dan maar zeggen!