De VS en Europa moeten de Syrische president Assad dwingen in te binden


De Syrische president Basjar Assad en zijn regime worden steeds verder in een hoek gedreven. Het rapport van de Duitser Detlev Mehlis, die namens de Verenigde Naties de moord onderzoekt op de Libanese ex-premier Rafik al-Hariri in februari, is buitengewoon kritisch over het land.


Niet alleen heeft het onvoldoende meegewerkt aan het onderzoek en hebben hoge functionarissen van het regime tegen Mehlis en de zijnen gelogen, maar ook zijn er zeer sterke aanwijzingen dat de top van het Syrische regime betrokken was bij de moord. De namen van directe familieleden van Assad die in het complot zaten zijn op het laatste moment deels uit het rapport geschrapt, maar het is duidelijk dat ook Assad zelf in het beklaagdenbankje zit. Twee maanden extra onderzoek moeten meer duidelijkheid geven.

Deze week komt bovendien een ander rapport in de VN- veiligheidsraad waaruit blijkt dat Syrië nog steeds rommelt in Libanon, hoewel het zijn troepen dit voorjaar daaruit terugtrok na massale protesten van Libanezen zelf en onder grote internationale druk. Via agenten in het presidentieel paleis, het leger en de veiligheidsdiensten, probeert Syrië zijn voogdij over Libanon te continueren.

Dat is ontoelaatbaar. Het Syrische regime is een dictatuur, waarbij zoon Assad de positie van zijn vader, de alleenheerser Hafez al-Assad, heeft overgenomen. Hoewel het er in eerste instantie op leek dat de zoon de teugels wat zou laten vieren, is dat slechts cosmetisch gebleken. Of dat aan Basjar ligt of aan de getrouwen van zijn vader met wie hij zich nog steeds omringt en aan zijn familieleden, is niet duidelijk. De Syrische bevolking heeft er in ieder geval onder te lijden.

Bovendien verwijten de Amerikanen en de Britten Syrië niet alleen obstructie in de zaak-Hariri. Zij beschuldigen Syrië er ook van dat het zich mengt in de conflicten tussen de Palestijnen en de Israëliërs en in het buurland Irak. Zo steunt Syrië volgens de VS de Iraakse opstandelingen.

In eerste instantie zullen de VS via de Veiligheidsraad de druk opvoeren. Als dat niet werkt zal in Washington steeds luider de oproep klinken om in te grijpen. Een harde aanpak van Syrië is echter niet zonder risico’s, en de Amerikanen zitten daar waarschijnlijk ook niet op te wachten nu de crisis in Irak nog niet is opgelost. Europa en de VS moeten dan ook de komende maanden één diplomatiek front vormen, om ervoor te zorgen dat Assad op tijd inbindt.


Trouw, 24-10-2005

__________________
"Never argue with an idiot, they'll just bring you
down to their level and beat you with experience." (c)TB

Zoon van zijn vader - De Veiligheidsraad plaatste Syrië voor de keuze: het wordt buigen of barsten.

De jonge president Bashar Al-Assad probeert zijn land omzichtig uit de vuurlinie te houden. Syrië weet ook dat er in Washington veel zijn die denken dat de strijd in Irak alleen kan worden gewonnen als er ook in Damascus mensen aan het roer staan die de aanwezigheid van Amerikaanse troepen in de regio gunstig gezind zijn. Een goed deel van de Arabische wereld gaat er overigens van uit dat Syrië straks toch het lot van Irak ondergaat - wat het ook doet om dat te vermijden.

De bomaanslag in Beiroet in februari, waarbij de Libanese premier Rafik Hariri om het leven kwam, geldt als een kantelmoment. Het is ook niet gek ver gezocht om te denken dat Syrië daar iets mee te maken heeft. Damascus bepaalt al decennia wat er in Libanon gebeurt. Het hield tot voor kort in zijn kleine buurland ook tienduizenden soldaten op de been. In de golf van protest na de aanslag trok Assad die wijselijk snel terug.

De Veiligheidsraad van de Verenigde Naties keurde vorige week unaniem een resolutie goed, waarin Syrië wordt gevraagd om mee te werken aan het onderzoek naar de moord op Hariri. De Duitse VN-onderzoeker Detlev Mehlis stelt in een rapport namelijk dat de Syrische overheid niet echt haar best doet om de zaak te laten opschieten. Maar ook dat het niet mag worden uitgesloten dat de opdrachtgevers van de aanslag in Damascus moeten worden gezocht. De Duitser presenteert daarvoor geen harde bewijzen, maar hij beschikt wel over aanwijzingen en getuigenissen. Als Syrië niet snel meewerkt aan het onderzoek, ligt er een pakket sancties klaar die het land zullen raken waar het pijn doet.

Vooral de eensgezindheid valt op. De Amerikanen en de Fransen - die in dit verband nauw samenwerken - kregen ook China en Rusland achter de al bij al harde tekst. In een deel van de Arabische wereld wordt met recht de vraag gesteld waarom de internationale gemeenschap niet met evenveel ijver naar een oplossing voor de Palestijnse kwestie zoekt. Voor Assad maakt dat geen verschil: hij staat voor het blok. Meewerken kan hem namelijk voor hele moeilijke keuzes plaatsen. Mehlis wijst ook in de richting van de top van zijn regime - zelfs van zijn eigen familie. Vooral de baas van de Syrische militaire inlichtingendienst wordt met de vinger nagewezen, en dat is tegelijk ook de schoonbroer van de president.

Hafez Al-Assad, de voorganger en vader van de huidige Syrische leider, gedroeg zich altijd als de spin in het web van het complexe conflict in het Midden-Oosten. Van de hervormingen die Bashar Al-Assad beloofde toen hij zijn vader opvolgde, is ondertussen nog weinig vernomen. Er mag worden gevreesd dat ook deze dictatuur zich niet zonder slag of stoot bij het onvermijdelijke zal neerleggen.


Knack, 09-11-2005 (Hubert van Humbeeck)

__________________
"Never argue with an idiot, they'll just bring you
down to their level and beat you with experience." (c)TB