Bron: De Standaard (www.standaard.be)

BRUSSEL - Amerikaanse sociale wetenschappers hebben Twitter gebruikt om na te gaan hoe onze stemming varieert van uur tot uur en van seizoen tot seizoen.

Is werk de grote pretbederver? 's Ochtends is onze stemming - gemiddeld - op zijn best, naarmate de werkdag vordert, gaat het bergaf met de sfeer, en 's avonds wordt het weer wat beter. En in het weekend zijn we vrolijker dan op werkdagen. Hetzelfde patroon doet zich voor in diverse culturen over de hele wereld. Dat zijn enkele van de conclusies die Amerikaanse onderzoekers trekken uit een grootschalige studie van een half miljard tweets - korte berichtjes, meestal over het dagelijkse leven, verstuurd door twee miljoen gebruikers van het internetberichtensysteem Twitter.

De sociologen Michael Macy en Scott Golder van de Cornell-universiteit in de staat New York hebben nagegaan op welke tijdstippen er de vrolijkste woorden voorkomen in de tweets die verstuurd worden en wanneer meer negatieve woorden. Verondersteld wordt dat mensen vrolijke berichtjes sturen als ze zelf in een goede bui zijn, en omgekeerd. De resultaten van het onderzoek staan in het Amerikaanse wetenschappelijke blad Science van deze week.

Twitter en andere vormen van sociale media zijn een godsgeschenk voor wetenschappers die het gedrag van mensen in hun 'natuurlijke omgeving', in realtime, in detail en op grote schaal willen bestuderen. Klassiekere methodes van onderzoek, zoals enquêtes of het rekruteren van enkele tientallen of honderden vrijwillige proefpersonen voor een experiment, hebben allemaal beperkingen, al was het maar dat je nooit honderd miljoen mensen tegelijk van uur tot uur kunt volgen, zoals Twitter mogelijk maakt.

Dat de vrijwillige proefpersonen in een klassiek onderzoek vaak universiteitsstudenten zijn - die zijn het gemakkelijkst te rekruteren - is een verdere beperking, zeker als je het dag-nachtritme, de biologische klok en de stemmingswisselingen die daarmee samenhangen wilt besturen. De slaapgewoonten van studenten zijn nu eenmaal niet bepaald representatief voor de hele bevolking - hoewel dat voor twitteraars ook niet zo zeker is.

De biologische klok en het slaapritme lijken overigens een grote rol te spelen in het dagelijkse op en neer gaan van onze stemming, en niet alleen het werk. Macy en Golder hebben immers vastgesteld dat precies hetzelfde patroon ('s morgens de meeste positieve woorden in tweets, een daling tijdens de dag en 's avonds een opleving), zich voordoet op weekenddagen. Alleen is de stemming over de gehele dag wat positiever dan op weekdagen en is het patroon een uur of twee opgeschoven - vermoedelijk omdat mensen later opstaan in het weekend. Een identiek patroon doet zich overigens voor in landen of culturen waar het weekend niet óns weekend is, zoals bleek uit een collectie tweets uit de Verenigde Arabische Emiraten, waar vrijdag en zaterdag de weekenddagen zijn.

Behalve een dagelijkse variatie blijkt er ook een duidelijke seizoensvariatie te zijn. Die hangt samen met het lengen en korten van de dagen. Van eind december tot eind juni (op het noordelijk halfrond) gaat de stemming erop vooruit, van juli tot december gaat ze weer achteruit.


Mijn mening

Na alle negatieve kritiek die de sociale media de laatste tijd al heeft gekregen, bewijzen de Amerikaanse sociologen Michael Macy en Scott Golder toch nog het nut van Twitter. Ze gebruikten de tweets die door miljoenen mensen werden gepost om de stemmingswisseling doorheen de dag te onderzoeken. Zo hebben ze geconcludeerd dat onze stemming varieert van uur tot uur en van seizoen tot seizoen. Twitter maakte het voor hen mogelijk om een wereldwijd onderzoek te voeren. De wetenschappers konden dus ook het verschil in de verschillende culturen nagaan en wat blijkt? Er is over het algemeen geen verschil. Hun onderzoek zegt dat onze stemming ’s morgens op z’n best is en doorheen de dag zouden we een slechter humeur krijgen. ’s Avonds wordt onze stemming weer wat beter. In het weekend zou onze stemming hetzelfde patroon vertonen. Alleen dat we doorheen de dag positiever zijn. Dit zou veroorzaakt worden door een ander slaapritme.
Ik persoonlijk weet niet zo goed wat ik van dit onderzoek moet denken. Ik ken genoeg mensen die een enorm ochtendhumeur hebben en die je ’s morgens dan ook best met rust laat. Het onderzoek zou het tegendeel bewijzen en zeggen dat ons humeur ’s morgens optimaal is. Dat kan ik toch niet helemaal geloven.
Al bij al vond ik het toch wel positief dat de sociale media eens in een positief daglicht wordt geplaatst. Dat de wetenschap zijn voordelen kan halen uit Twitter of Facebook had ik nooit gedacht. Maar vindt de bevolking het wel goed dat hun tweets en posts wetenschappelijk onderzocht worden?