‘Er is een Europees Marshallplan voor de Arabische wereld nodig'


BRUSSEL - Het Europees beleid tegenover de Arabische wereld heeft gefaald, oordeelde het parlement gisteren.


‘Het Europees beleid heeft niet geleid tot democratische hervormingen in de Arabische landen', stelt de Vlaamse socialist Saïd El Khadraoui vast.

Het belangrijkste beleidsinstrument van de EU zijn de bilaterale associatieverdragen. Die verdragen bevatten stuk voor stuk een clausule die bepaalt dat de verdragen worden opgeschort als de mensenrechten ernstig worden geschonden. ‘Maar die clausule is nooit toegepast', zegt El Khadraoui, die ondervoorzitter is van de delegatie van het Europees Parlement voor de Masjrak-landen (Egypte, Jordanië, Libanon en Syrië). ‘Onze eerste taak is dus om die voorwaarde sterker te benadrukken.'

Die associatieverdragen verschillen per land. De meest verregaande verdragen kennen aan een land een ‘bevoorrechte status' toe. Tunesië onderhandelt hierover sinds vorig jaar; Marokko verkreeg de status in 2008. Die landen krijgen meer steun en zouden dus aan nog strengere criteria moeten voldoen inzake onafhankelijkheid van de rechterlijke macht, eerbiediging van de fundamentele vrijheden, pluralisme, persvrijheid en corruptiebestrijding, stelde het Europees Parlement gisteren in een resolutie.

‘Daarnaast moeten we de democratiseringsprocessen ook economisch ondersteunen', zegt El Khadraoui. Europa heeft traag en aarzelend gereageerd op de revoluties, maar hoe dan ook is enige bescheidenheid volgens El Khadraoui op zijn plaats: ‘Onze middelen zijn uiterst beperkt, veel invloed kunnen we dus niet uitoefenen. We geven Egypte welgeteld 160 miljoen euro per jaar, wat verbleekt tegenover de bijna twee miljard van de VS.'

Het hele Europese Nabuurschapsbeleid (de verzamelnaam voor de associatieverdragen), dus zowel voor de landen aan de zuid- als aan de oostgrens van de EU, bedraagt vier miljard euro per jaar. De EU geeft die steun via drie financiële programma's, waarvan het Europees nabuurschaps- en partnerschapsinstrument het voornaamste is.


Eigenbelang

‘Het is duidelijk dat er meer geld zal moeten komen', zegt El Khadraoui. Hij hoopt dat de tegoeden van ex-president Hosni Moebarak en andere leiders die overheidsgeld verduisterden, kunnen worden ingezet om de noden van de bevolking te lenigen, zoals het Europees Parlement gisteren in zijn resolutie vroeg. De EU-ministers van Buitenlandse Zaken bespreken de bevriezing van Moebaraks geld maandag.

‘Eigenlijk is er nood aan een Europees Marshallplan voor de landen die op weg zijn naar de democratie', zegt de Vlaamse socialist. ‘Die jongeren snakken immers niet alleen naar vrijheid. Ze dromen ook van een toekomst. Zo'n grootscheeps hulpplan zou ook in ons eigenbelang zijn. Zonder toekomst in eigen land zullen die jonge mensen geneigd zijn illegaal naar Europa te komen.'

De Europese parlementsleden vinden dat de EU de Egyptische militairen duidelijk moet maken wat ze precies verwacht, zoals de wijziging van de grondwet en de kieswet. Maar het Europese middenveld en de Europese politieke partijen hebben ook een rol: ze moeten hun collega's helpen zich te organiseren.

Een laatste Europees beleidsinstrument is de Unie voor het Middellands Zeegebied, die sinds 2008 de Verklaring van Barcelona vervangt. Die unie moest een permanente dialoog tussen de 44 leden bevorderen om concrete projecten ten voordele van de bevolking op te zetten. ‘Maar het is een lege doos gebleven', oordeelt El Khadraoui.

Hij is dan ook tevreden dat Catherine Ashton, die bevoegd is voor het Europees buitenlands beleid, een evaluatie van het beleid beloofde. Stabiliteit overschaduwde in het verleden waarden als sociale rechtvaardigheid en mensenrechten. Dat moet veranderen, waarschuwde het Europees Parlement gisteren.


DS, 18-02-2011 (Evita Neefs)

__________________
"Never argue with an idiot, they'll just bring you
down to their level and beat you with experience." (c)TB