Arabische lente, Europese stilte


Kunnen de betrekkingen tussen de EU en haar zuiderburen verder gaan dan wat schimmige deals met intussen verdreven dictators en een vermeende affaire tussen de Italiaanse president en een 17-jarige Marokkaanse danseres? ROGER COHEN hoopt het, maar dan moet Europa dringend wakker worden.


Het zegt veel over de bedroevende respons van Europa op de Arabische lente dat de persoonlijke bijdrage van de Italiaanse premier, Silvio Berlusconi, aan de Noord-Afrikaanse problematiek – zijn vermeende affaire met een 17-jarige Marokkaanse danseres – slechts nipt de prijs voor het zieligste wapenfeit verdient.

Zijn minister van Buitenlandse Zaken, Franco Frattini, scoorde bijna even laag met zijn reactie op de dappere opstand waarmee het Tunesische volk de dictator Zine el-Abidine Ben Ali ten val bracht: ‘De eerste prioriteit is het afschrikken van fundamentalistische en terroristische islamistische cellen.'

Europa heeft misschien het beste voor met de Arabieren aan de overkant van de zee – zoals president Nicolas Sarkozy met zijn domme geesteskind, de Unie voor het Middellandse-Zeegebied en haar 43 leden – maar democratie en vrijheid horen daar niet bij.


Arabieren weghouden

De in Barcelona gebaseerde Unie, die men het best zo snel mogelijk zou ontbinden, concentreerde zich liever op zaken als ‘de zuivering van de Middellandse Zee'. Voor de Europeanen betekende dat vooral het weghouden van Arabieren.

Geen wonder dat Orhan Pamuk, de Turkse schrijver en Nobelprijswinnaar, vorig jaar een essay schreef met de titel De vervagende droom van Europa. Hij wees op de in zichzelf gekeerde, kleingeestige, immigranten vijandig gezinde wending van een Europees continent dat hij en vele andere Turken ooit hadden bewonderd. En hij schreef dat nog vóór het jongste vertoon van Europese bekrompenheid.

Berlusconi, de bejaarde multimiljardair met zijn te zwarte haar, zijn kruiperige entourage, zijn controle over de media, zijn privévilla's en zijn ontering van de Italiaanse staat, heeft de manieren nageaapt van de Arabische tirannen tegen wie de volkeren van Egypte, van Tunesië, van Libië en van Bahrein in opstand zijn gekomen. Net als zij verwart hij zichzelf met de natie en is hij in de ban van zijn persoonlijkheidscultus.

Ofwel, en het maakt weinig uit welk van beide mogelijkheden klopt, hebben de Arabische tirannen en hun zakenvrienden Berlusconi nageaapt, hebben zij de ergste zonden van het Westen gekopieerd, maar niets van zijn politieke openheid, hebben zij een waardeloze schim van een welvarende Europese beschaving geschapen, terwijl hun lijdende volkeren de elementaire mensenrechten moesten missen die de Europese Unie hoog in het vaandel heeft.


Viriliteit

Designerlabels zonder vrije meningsuiting, zonder rechten, zijn een virulente vorm van hedendaagse barbarij.

Berlusconi belichaamt een oude medeplichtigheid met de onderdrukking van Arabieren, over de Middellandse Zee heen, een verstandshuwelijk dat de Arabieren tot de rol van smekelingen (met prikkelende Marokkaanse danseressen) heeft gedoemd. Mannen en vrouwen in heel Noord-Afrika zijn op straat gekomen om een einde te maken aan dit vernederende status-quo. Zij willen op eigen benen staan, in plaats van eeuwig te worden afgeschilderd als volkeren in verval.

Een rechter, Cristina Di Censo, heeft Berlusconi, 74, nu gedagvaard omdat hij betaald zou hebben voor seks met een meisje van 17, Karima el-Mahroug, dat ontkent dat ze met hem naar bed geweest is. De macht van het volk, op z'n Italiaans, bracht op 13 februari een half miljoen betogers op straat.

Deze Italiaanse soap heeft lang genoeg geduurd. Italië is niet gediend van een leider die minder bezig is met regeren dan met zijn viriliteit en met Arabische vrouwen die vier keer jonger zijn dan hij.

Berlusconi is niet de enige Europeaan die moet opstappen. De Franse minister van Buitenlandse Zaken, Michele Alliot-Marie, heeft sinds het begin van de Tunesische opstand op 17 december de ene blunder op de andere gestapeld.


Privéjet lenen

Het is niet genoeg dat zij Ben Ali de savoir-faire van de Franse oproerpolitie aanbood. Het is niet genoeg dat ze een vlucht in een privéjet van een zakenpartner van Ben Ali aanvaardde toen ze tijdens de protesten in Tunesië op vakantie was. Het is niet genoeg dat haar ouders een vastgoedtransactie afsloten met die vriend van Ben Ali. Het is niet genoeg dat ze met Ben Ali belde, ondanks haar eerdere verklaring dat ze geen ‘bijzondere contacten' met hem onderhield.


Mevrouw de Minister, nu is het genoeg

Het is waar dat premier François Fillon zich in dezelfde periode door Hosni Moebarak op gratis vluchten en logies liet trakteren. Maar Egypte was toen nog niet in opstand gekomen en Fillon heeft een goede palmares, anders dan het geklungel van Alliot-Marie sinds ze minister van Buitenlandse Zaken is.

De Europese Unie moet opnieuw nadenken over haar betrekkingen met haar islamitische buren. Om te beginnen moet ze de toetreding van Turkije aanvaarden. Het Turkse lidmaatschap zou helpen om het continent te redden van de bekrompenheid die Pamuk beschrijft. Ik weet niet of het snel groeiende Turkije nog altijd belangstelling heeft. Als je iemand te lang aan het lijntje houdt, hoeft het niet meer. Maar een Unie met Turkije zou niet zo onzeker en onbeholpen op het Arabische ontwaken hebben gereageerd.

Er is ook dringend behoefte aan een nieuw Europees pact met de Arabische buren die de democratie ontdekken. Schrap de fondsen voor ‘leuke' milieuprojecten en voor de lonen van de bureaucraten in Barcelona. Investeer Europees geld in de ontwikkeling van fatsoenlijke democratische maatschappijen aan de overkant van het water. Het project zal generaties duren, maar het is de enige manier om de wanhopige menselijke vloed naar het zuiden van Spanje en Italië te stoppen.


Dwerg Europa

De eerste grote internationale uitdaging voor het Europa van na Lissabon heeft getoond dat het verdrag van 2009 niets heeft veranderd aan de benadering van de kleinste gemene deler die ervoor zorgt dat Europa een dwerg blijft in de buitenlandse politiek. Ik veronderstel dat de matig machtige Europese staten het zo willen.

Toch is er iemand die een complimentje verdient: de Deense premier Lars Lokke Rasmussen, die als eerste zei: ‘Moebarak is geschiedenis. Moebarak moet aftreden.' Dat is wat anders dan het gemompel uit Brussel. We wisten het al uit de Tweede Wereldoorlog: soms durven de Denen buiten de lijnen te kleuren en het juiste te doen.

Roger Cohen, columnist bij de International Herald Tribune


DS, 23-02-2011

__________________
"Never argue with an idiot, they'll just bring you
down to their level and beat you with experience." (c)TB