Gentse procureur-generaal wil tabula rasa voor strafrecht

Zowat alle complexe fraude-onderzoeken die in dit land onderzocht worden, lopen met een sisser af. De zaak Beaulieu gaat recht op de verjaring af, de beschuldigden in de btw-carrousel rond het computerbedrijf ATC gingen recent vrijuit door verjaring. Het lijkt erop dat geen enkel ingewikkeld financieel dossier nog ooit tot een goed einde kan worden gebracht voor de rechtbank.


'Zulke fraudes worden meestal opgezet door ondernemers, daarin geholpen door een aantal experts', zegt Schins in de Juristenkrant. 'Vaak gaat het om bijzonder ingewikkelde systemen, die een hele tijd hebben kunnen rijpen voor er ook maar één overheidsdienst over struikelt. Op dat ogenblik moeten de bevoegde diensten uitvissen hoe de vork precies in de steel zit. Het parket vordert een onderzoeksrechter.'

'Er volgen huiszoekingen, ondervragingen, confrontaties. Er worden deskundigen aangesteld, van wie je wel weet wanneer ze beginnen, maar nooit wanneer ze hun conclusies klaar hebben. Er komen aanvullende expertises, tegenexpertises, aanvullende tegenexpertises.'

'Zijn er (nep)filialen in het buitenland, worden er rogatoire commissies op pad gestuurd. De verdachte zelf kan allerlei bijkomende onderzoeksdaden vragen.'

'Of sterker nog: de onderzoeksrechter wraken, zoals in de zaak-ATC tot twee keer toe is gebeurd. Een nieuwe onderzoeksrechter, die overigens helemaal alleen werkt, moet het dossier dan weer helemaal van vooraf aan instuderen. Als het dossier dan eindelijk is afgerond en de raadkamer een beslissing heeft kunnen nemen, kan de verdachte beroep aantekenen bij de kamer van inbeschuldigingstelling.'

'Als dat niet lukt, kan hij naar Cassatie. En zo zijn zaken dus al bijna verjaard nog voor ze bij de rechter ten gronde worden ingeleid.'

Schins haalt in die context ook zwaar uit naar de wet Franchimont die de slachtoffers, maar ook de verdachten veel meer rechten geeft. ' In de nasleep van de zaak Dutroux zijn toen allerlei nieuwe rechten gecreëerd, niet alleen voor het slachtoffer, maar -dat schijnt men meestal te vergeten- ook voor alle andere betrokkenen, waardoor het onderzoek eindeloos kan aanslepen.'

'Dat is absoluut niet wat wij voor ogen hadden. Bovendien gebeuren die procedureslagen dan nog achter gesloten deuren tijdens dat vooronderzoek, waardoor de burger de indruk kan krijgen dat er van alles “geregeld, wordt. Voor de transparantie van het rechtspreken is dat nefast.'

Schins pleit in de Juristenkrant voor een volledig nieuwe strafprocedure, waarbij het gewicht van het onderzoek niet langer bij de onderzoeksrechter ligt, maar wel bij het openbaar ministerie. De KI en de raadkamer mogen wat hem betreft afgeschaft worden. 'Vele magistraten, advocaten en academici vragen zich af wat de zin nog is van de raadkamer. Vroeger kon die verzachtende omstandigheden inroepen om misdaden te correctionaliseren en zo het hof van assisen te ontlasten. Maar tegenwoordig wordt bijna alles per definitie gecorrectionaliseerd, zelfs een poging tot moord kan nu al worden gecorrectionaliseerd. Waarom moet je voor die procedure dan nog langs de raadkamer?'

De procureur-generaal twijfelt ook aan het nut van de onderzoeksrechter. 'Wij zien dus liever een rechter van het onderzoek dan een onderzoeksrechter. Hij is niet langer de superspeurneus, maar hij toetst de feiten aan het recht - net zoals elke andere rechter.


DS, 09-12-2010 (Mark Eeckhaut)

__________________
"Never argue with an idiot, they'll just bring you
down to their level and beat you with experience." (c)TB