Europa, een loterij voor vluchtelingen


De EU heeft normen voor de behandeling van asielzoekers, maar die worden niet of willekeurig toegepast. Al dertien jaar wordt aan een echt Europees beleid gewerkt. Maar dat loopt niet van een leien dakje.


De kans op asiel verschilt vandaag zo sterk van land tot land dat de Europese Unie veel weg heeft van een 'loterij voor vluchtelingen'. De verschillen in de toekenning van asiel zijn immens, zelfs voor vluchtelingen uit hetzelfde land. In Duitsland, bijvoorbeeld, werd in 2007 tachtig procent van de asielzoekers uit Irak erkend, in Slovenië en Griekenland niemand.

Nochtans werkt de EU al dertien jaar aan een gemeenschappelijk asielbeleid. Maar de streefdatum voor een complete harmonisatie van wetten en procedures is nog maar eens verschoven van eind 2010 naar 2012.

De lidstaten beseffen wel dat ze het probleem niet alleen aankunnen, te meer omdat binnen de EU het vrije verkeer van personen geldt en de beslissingen van eender welke lidstaat ook een impact hebben op de andere landen. Wanneer een lidstaat, zoals Spanje in 2008, de buitengrenzen van de Unie strakker gaat controleren, verplaatst het probleem zich gewoon naar een andere lidstaat aan de periferie, zoals Griekenland.

Als Europa zich bovendien ziet als een gemeenschap met dezelfde waarden, is eenzelfde behandeling van mensen die bescherming zoeken, zinvol.

Maar de visies over de aanpak lopen sterk uiteen. En dus zijn er lange, moeizame onderhandelingen nodig om de violen te stemmen. 'Maar de weerstand van de regeringsleiders om macht af te staan aan Europa, remt de vooruitgang af', zegt Frieda Brepoels, die het dossier vanuit het Europees Parlement volgt. 'De onderhandelingsprocedures worden eindeloos gerekt.'

Ook tijdens het voorbije Belgische voorzitterschap werd weinig vooruitgang geboekt in dit ingewikkelde probleem, dat bovendien verstrengeld is met (al dan niet legale) immigratie.

Het is niet dat er helemaal geen sprake is van een gezamelijke Europese aanpak (zie inzet), maar de bestaande regels laten te veel ruimte voor interpretatie of worden gewoonweg niet toegepast. Vandaar het gevoel dat asiel aanvragen in de EU gelijkt op deelnemen aan een loterij.

Om die klacht weg te werken, sloten de regeringsleiders in oktober 2008een pact om een 'Europa van het asiel' tot stand brengen. Met andere woorden: de bestaande minimumnormen die de lidstaten moesten respecteren, zouden worden vervangen door één enkele wetgeving.

Twee punten uit het pact werden meteen uitgevoerd: de richtlijn op de terugkeer van illegalen (die tegen 24 december 2010 in nationale wetgeving moet omgezet zijn, maar wat in België niet het geval is) en de oprichting van een Europees ondersteuningsbureau voor asiel in Malta.

Dat bureau, dat de samenwerking tussen asieldiensten moet bevorderen via de uitwisseling van informatie en ervaringen, moet midden volgend jaar de deuren openen.

De voornaamste belofte uit het pact werd evenwel, zoals gezegd, tot 2012 uitgesteld: de invoering van een eenvormige asielprocedure. Men staat immers nog ver van kant.

Het ontwerp dat ter tafel ligt, stelt dat de beslissing in eerste aanleg binnen de zes maanden moet worden genomen. Verder moet er een betere bescherming komen voor de meest kwetsbare personen, zoals kinderen en zwangere vrouwen. Asielzoekers opsluiten zal voortaan slechts in uitzonderlijke omstandigheden kunnen. Minderjarigen mogen in geen geval worden opgesloten, aldus het ontwerp.

Van de zes wetsontwerpen om tot het Gemeenschappelijk Europees Asiel Stelsel (GEAS) te komen, is tijdens het Belgisch voorzitterschap slechts over één ontwerp al een akkoord bereikt, zij het dat het nog definitief moet worden goedgekeurd. Daarna krijgen de lidstaten nog twee jaar om de richtlijn in eigen wetgeving op te nemen (Ieren, Britten en Denen doen niet mee).

De ministers geraakten het eens over de het feit dat erkende vluchtelingen na vijf jaar recht hebben op een verblijfsvergunning van lange duur. Dat geeft hen onder meer recht op onderwijs, sociale zekerheid en toegang tot de arbeidsmarkt.

België en de volgende vier EU-voorzitterschappen, Hongarije, Polen, Denemarken en Cyprus, lieten begin december in een gemeenschappelijke verklaring verstaan dat er in het wetgevend werk een tandje moet worden bijgestoken om tegen de nieuwe vervaldatum 2012 het 'Europa van het asiel' tot stand te brengen.

Inmiddels, aldus het vijftal, is het zaaks om in de praktijk al samen te werken, onder meer via het ondersteuningsbureau.

Lidstaten die onder extra druk staan, moeten kunnen rekenen op de solidariteit van de andere.

Maar ze steken ook een waarschuwende vinger op: samenwerking valt of staat met onderling vertrouwen en dat bestaat enkel als iedereen de al bestaande Europese afspraken naleeft.


DS, 11-12-2010 (Jimmy Kets)

__________________
"Never argue with an idiot, they'll just bring you
down to their level and beat you with experience." (c)TB

Het zou een goede zaak zijn moest dit gemeenschappelijk asielbeleid er effectief komen. Dit zou een heleboel problemen rond opvang van asielzoekers vermijden. Zoals in het artikel reeds aangehaald werd, verschillen de regels omtrent vluchtelingen enorm per land. Dit zorgt voor heel wat misverstanden. Als de Europese Unie zich inderdaad wil profileren als één geheel, dan moeten er ook gemeenschappelijke regels komen. Dit is niet meer dan normaal.

Natuurlijk is het ook belangrijk dat, eens deze regels ingevoerd zijn, deze ook nageleefd worden. Anders heeft het weinig of geen zin ...

Het is een zeer actueel thema, dus ik vind dat men wel wat meer moeite mag doen om deze nieuwe aanpak te verwezenlijken. In het artikel wordt vermeld dat men reeds 13 jaar werkt aan een Europees beleid inzake asielzoekers en de streefdatum om alles in orde te krijgen, is nu verschoven naar eind 2012...
Ik denk dat een definitieve wetgeving nog lang op zich zal laten wachten, met de nodige problemen als gevolg.

Artikel

In dit artikel lezen we dat België 4 maal zoveel asielaanvragen heeft dan het Europese gemiddelde. Dit komt vooral omdat België als een aantrekkelijk land bekend staat voor vluchtelingen. Mensen die geen opvang krijgen, kunnen onderdak vinden in een hotel. Wie daar geen plaats vindt, krijgt na een kortgeding 500 euro per dag én de garantie dat hij prioritair toch opvang krijgt ...
Voor ons eigen land is een gemeenschappelijk beleid inzake asielzoekers dus zeker aangewezen.