ROTTERDAM - Met elektrische hersenstimulatie leren mensen sneller ingewikkelde cijfercodes uit hun hoofd.



U moet een geheime cijfercode leren? Doe dan als volgt. Plaats een elektrode linksboven op uw achterhoofd. Neem nu een tweede elektrode en plaats die rechtsboven op uw achterhoofd. Zet de stroom aan. U voelt hooguit een lichte tinteling, maar die verdwijnt snel. Pak de opgaven erbij en ga aan de slag. Na een minuut of twintig kunt u de stroom uitschakelen.

Dit werkt. Neurowetenschappers van Oxford University beschreven onlangs in Current Biology hoe ze lichte elektrische hersenstimulatie gebruikten om gezonde mensen een ingewikkelde cijfercode te leren. Mensen zonder hersenstimulatie deden daar vijf of zes dagen over; mét elektroden lukte het al in vier dagen. De gedachte dringt zich op dat scholieren ooit hun huiswerk maken met draadjes aan hun hoofd.

'Ik schat dat mensen de helft van de inspanning nodig hebben om hetzelfde te leren met elektrische hersenstimulatie', zegt Lisa Marshall, hoogleraar aan de Universiteit van Lübeck in Duitsland.

In de negentiende en het begin van de twintigste eeuw werd met elektrische stroompjes door de hersenen gepoogd mensen van hun “melancholie, af te helpen. Toen kwam elektroshocktherapie (krachtige, korte stroomstoten). Daarna volgden de psychiatrische medicijnen en na de jaren zestig raakte stroomstimulatie in de vergetelheid. Maar nu komt hersenstimulatie weer helemaal terug - sinds 2008 is er zelfs een apart wetenschappelijk tijdschrift voor, Brain Stimulation.

De techniek die de Britse onderzoekers gebruikten, is extreem simpel: stuur stroom door de hersenschors. Er is niet meer voor nodig dan een batterij, snoeren en twee natte sponsjes voor de elektroden. Bij 'gelijkstroomstimulatie via de schedel' wordt een lichte stroom van één of twee milliampère door de hersenschors gestuurd, met onvermoede effecten. Er zijn depressieve mensen en patiënten met chronische pijn die ervan opknappen. Maar vooral worden effecten gezien bij het leren van bewegingen, woordjes en nu dus bij een taak met cijfers.

Het was wel doorzetten, voor de vijftien studenten die meededen aan het onderzoek van Roi Cohen Kadosh (Oxford). Ze kregen anderhalf tot twee uur per dag symbolen te zien. Die stelden elk een cijfer voor van 1 tot 9, maar dat werd de studenten niet verteld. Wel moesten ze steeds weer raden welke van twee symbolen 'hoger' was; zo kregen ze uiteindelijk een gevoel voor wat de symbolen betekenden. Twintig minuten hersenstimulatie tijdens de training versnelde het leren, al kregen de studenten de cijfercode niet beter onder de knie dan proefpersonen die nepstimulatie kregen (de stroom werd aangezet en meteen weer uit - dat voelt hetzelfde).

De elektrische stroom maakt hersencellen gevoeliger voor prikkels, doordat de balans van geladen deeltjes binnen en buiten de cel verandert, weten we uit dierproeven. Ook is er een effect op bepaalde signaalstoffen in het brein. Wie hersenstimulatie wil toepassen, moet weten welk deel van de hersenschors actief is tijdens een bepaalde taak. Stimulatie kan plaatsvinden tijdens een oefening of zelfs tijdens de diepe slaap daarna, als het brein bezig is om geleerde informatie permanent op te slaan. Lisa Marshall demonstreerde dat laatste al in 2004, bij studenten die woordjes uit hun hoofd moesten leren.

En de Nederlandse psycholinguïst Meinou de Vries publiceerde vorig jaar samen met Duitse collega's een onderzoek naar hersenstimulatie in het Journal of Cognitive Neuroscience. Ze lieten proefpersonen een kunstmatige grammatica leren met een elektrode bovenop het taalgebied van Broca, bij de linkerslaap. Mét hersenstimulatie hadden mensen 72 procent van de opgaven goed en zonder 66 procent.

Maar de onderzoekers zijn voorzichtig als het gaat om speculeren over de praktijk. Uit een enkel onderzoek bleek dat het effect drie maanden aanhoudt, maar dat is nog niet goed onderzocht. Het lijkt in elk geval geen kwaad te kunnen, ook niet bij herhaald gebruik. Maar: 'We weten niet of er bijwerkingen zijn op de lange termijn', zegt Cohen Kadosh. Toch probeert hij nu al hersenstimulatie uit bij mensen met een rekenstoornis (dyscalculie). 'Het ziet er veelbelovend uit, maar we hebben pas twee patiënten getest.'

Bron

Eigen mening: Het is naar mijn mening goed dat ze de inspanning die de studenten moeten leveren voor een goed resultaat wat kunnen verminderen. Zo zullen er volgens mij veel minder burn-outs volgen, maar onrechtstreeks ook hogere richtingen kunnen gevolgd worden. Ter verduidelijking: de leerling in kwestie moet nog maar halve inspanning leveren voor hetzelfde resultaat, maar wanneer deze dan nog evenveel inspanning zal leveren? Ze zullen dus op school betere resultaten halen, en daardoor minder snel moeten overschakelen op een andere richting omwille van slechte punten.
(natuurlijk vind ik het ook wel belangrijk dat er eerst verdergetest wordt)

Wanneer elektrische hersenstimulatie een hulpmiddel kan zijn om pijn te verminderen bij patiënten met chronische pijnen, dan kan ik ermee akkoord gaan dat dit aangewend wordt. Dit echter onder voorbehoud van onderzoek naar de gevolgen op lange termijn. Het kan niet de bedoeling zijn om enerzijds pijn te verminderen en anderzijds bvb. een hersentumor in de plaats te kweken.

Elektrische hersenstimulatie bij studenten om betere cijfers te halen met minder inspanning? Mijn antwoord is duidelijk "neen". Je moet, volgens mij, ook nog wel voldoening kunnen halen uit je inspanningen, m.a.w. het harde werken. Wanneer alles te gemakkelijk gaat, dan wil je op termijn alles op een presenteerblaadje aangereikt krijgen.

Ik denk ook dat mensen moeten leren leven met hun beperkingen. Net zoals je je spieren kan trainen om beter te presteren op sportgebied, kan je je hersenen trainen door ze voldoende te gebruiken. Daar heb je geen elektroden aan je hoofd voor nodig.