Euro is niet onkwetsbaar


Al blijven velen, zeker voor grotere bedragen, nog omrekenen naar Belgische frank, de euro is al bijna tien jaar een vaste waarde in onze portemonnee. Het lijkt ondenkbaar dat we ooit nog terugkeren naar de tijd dat je geld moest wisselen voor ieder reisje, zelfs naar een buurland. Dat munten ten opzichte van elkaar in waarde schommelen in functie van het vertrouwen dat de financiële markten hebben in hun stabiliteit, zijn we haast vergeten. Tijdens de bankencrisis van 2008 was de eurozone onze rots in de branding. Net als andere lidstaten kon België zich diep in de schulden steken om een financiële catastrofe af te wenden, zonder dat het, ogenschijnlijk, enige impact had op de wisselkoers.


Dat de Europese Commissie gisteren aankondigde dat een van de eurolanden, Griekenland, de facto onder curatele wordt geplaatst, is een niet te onderschatten stresssignaal. Voor het eerst wordt de interne soliditeit van de muntunie echt aan een test onderworpen.

Voor de muntunie bestond, klonk vooral vanuit Duitsland, de Europese betaalmeester, al de vraag hoe de lidstaten die eraan deelnamen in het gareel zouden worden gehouden. Zonder een politieke unie die toeziet op de cohesie tussen het economische en het begrotingsbeleid, kon dat wel eens foutlopen. Met name de landen van de zogenaamde ‘Club Med' –Griekenland, Italië, Spanje en Portugal – werden met een scheef oog bekeken. Zouden ze wel de discipline opbrengen om hun begrotingstekorten in toom te houden en hun concurrentiekracht te bewaken?

Voor het eerst sinds 1999, toen de deelnemende munten aan elkaar werden vastgeklikt, is die vraag acuut. De vergeten historische waarheid dat een muntunie nog nooit duurzaam is gebleken zonder eengemaakt politiek gezag, duikt weer op in bezorgde analyses. Griekenland kondigt, onder druk van de EU een drastisch saneringsplan aan. Maar de markten twijfelen: zal het wel overeind blijven als het stakingen en protesten gaat regenen?

Het uur van de waarheid nadert: de speculanten willen weten of de overige eurolanden Griekenland zullen bijspringen. Die wachten natuurlijk af, want anders geven ze een vrijbrief voor slordig beleid. Maar uiteindelijk zullen ze wel duidelijk moeten maken dat ze aan de euro niet laten tornen. Alleen dan zal de speculatie ophouden.

Economisch komt het niet slecht uit dat de euro internationaal wat terrein verliest. Dat komt onze concurrentiekracht ten goede. Maar dat voordeeltje mag ons niet blind maken voor de echte uitdaging. De Griekse tragedie maakt duidelijk dat de beleidsinstrumenten die de muntunie bijeenhouden, te zwak zijn. De schwung is al een tijdje uit de Europese integratie. Het wordt moeilijk om ze in deze omstandigheden weer op gang te brengen. Maar toch zal het moeten. Want onze euro is kwetsbaarder dan we denken.


DS, 04-02-2010 (Bart Sturtewagen)

__________________
"Never argue with an idiot, they'll just bring you
down to their level and beat you with experience." (c)TB

Spanje is nieuwe Griekenland


De financiële en economische wereld begint het vertrouwen in Spanje te verliezen. Het land is een groeiend risico voor de stabiliteit van de eurozone. Dat is de ongemakkelijke conclusie die door de Spanjaarden wordt getrokken, nadat de Madrileense beurs de zwaarste klappen in Europa kreeg. In twee dagen tijd verloor de Ibex, de index van de Spaanse waarden, 7,9 procent. Het renteverschil tussen de Spaanse en de Duitse staatsleningen schoot omhoog.


De beschuldigende vinger naar aanleiding van de beursklap ging gisteren in Spanje uit naar de Spaanse Eurocommissaris van Economie Joaquín Almunia. Die vergeleek donderdag tijdens een persconferentie in Brussel de Spaanse problemen met Griekenland en Portugal. De verontwaardiging was groot. In de vele praatprogramma's werd de Eurocommissaris gisteren voor landverrader gescholden. President Emilio Botín van de Spaanse grootbank Santander merkte op dat je ‘Real Madrid ook niet met een club uit de divisie 2b kan vergelijken'.

Ook premier Zapatero reageerde als door een wesp gestoken vanuit Washington, waar hij op staatsbezoek was. Goed, het was een wat moeilijk moment voor Spanje, zei hij, maar ‘we weten waar we naar toe willen gaan en welke maatregelen we willen nemen'.

De schijn zit de premier echter tegen. De werkloosheid in Spanje bedraagt inmiddels meer dan vier miljoen mensen, bijna twintig procent van de beroepsbevolking. Het begrotingsoverschot is in minder dan twee jaar tijd veranderd in een tekort van 11,4 procent. Terwijl de regering de eerste klappen van de crisis opving met een injectie van overheidsgelden, is nu de bodem van de schatkist bereikt. Niemand weet een goed alternatief voor de uitval van de bouwactiviteiten, die de motor van de economie vormden.

Premier Zapatero herhaalt keer op keer dat de overheid niet hoefde bij te springen om Spaanse banken van de ondergang te redden. Wat hij niet vermeldt, is de kolossale schuldenlast die nog boven de markt hangt in de vorm van kredieten en hypotheken voor de speculatieve huizenbubbel in Spanje. Die enorme luchtbel wacht om doorgeprikt te worden. Dat kan een kettingreactie veroorzaken in de vorm van omver vallende banken, schulden die niet langer terugbetaald worden en een economie die ineenklapt.

Nobelprijswinnaar Paul Krugman waarschuwde eerder deze week al: het werkelijke probleem in Europa heet niet Griekenland maar het vele malen grotere Spanje.


DS, 06-02-2010 (Steven Adolf)

__________________
"Never argue with an idiot, they'll just bring you
down to their level and beat you with experience." (c)TB