bron: www.demorgen.be

Mensen leven in gruwelijke toestand na giframp in India

Vijfentwintig jaar nadat er in de Indiase stad Bhopal een enorme gifwolk ontsnapte uit een pesticidenfabriek, leven duizenden slachtoffers nog altijd in extreem mensonwaardigde omstandigheden. Zij hebben amper toegang tot zuiver water en zijn nauwelijks in staat om in hun levensonderhoud te voorzien. Bij de ramp stierven 20.000 mensen. Daarmee was de ellende echter niet voorbij. Kinderen lijken vanaf hun geboorte al veroordeeld voor de rest van hun leven.
In de nacht van 3 op 4 december 1984 ontsnapte er in Bhopal veertig ton giftige chemicaliën uit de pesticidenfabriek van Union Carbide. De bedrijfsleiding wachtte meerdere uren vooraleer alarm te slaan en gaf zelfs dan niet alle informatie over de chemicaliën vrij.

Ongeveer een half miljoen mensen werden blootgesteld aan de gifwolk. Zowat 3.400 stierven in hun slaap, enkele dagen later waren er al 10.000 mensen gestorven. Gedurende de daarop volgende twintig jaar stierven minstens 15.000 anderen aan ziektes veroorzaakt door de giframp. Het is tot op heden de ergste industriële ramp ooit.

Groene revolutie
Vandaag is India één van de snelst groeiende ontwikkelingslanden. Fabrieken als deze van Bhopal ontstonden tijdens de Groene Revolutie van India. In 1969 opende het Amerikaanse Union Carbide de kleine fabriek. Bhopal was ideale locatie omdat het heel centraal ligt en er een spoorlijn doorheen het hele land loopt. Er was ook voldoende water in een nabijgelegen meer en ze troffen er veel werkkrachten aan.

Extreem gevaarlijk
De fabriek werkte met methylisocyanaat, een zeer gevaarlijke stof. Als het in contact met de lucht komt, verspreidt het zich razendsnel over de grond. Dat is precies wat er in Bhopal gebeurd is. Arbeiders merkten dat er iets mis was toen ze een branderig gevoel kregen in hun ogen. Ze verwittigden hun oversten, maar die weigerden meteen in actie te schieten. In de daaropvolgende twee uur verspreidde het gas zich in de lucht en werd het lot van 900.000 mensen getekend.

Ernstige ziekten
Duizenden mensen werden die nacht nooit meer wakker en vele anderen, die kansloos op de vlucht sloegen, ondergingen later hetzelfde lot. Vandaag zouden nog steeds 400.000 mensen de lichamelijke gevolgen van de ramp dragen. De inwoners van de dorpen van Bhopal lijden aan ernstige ziekten en gebreken. Plaatselijke artsen stellen vaak de verkeerde diagnose of negeren het probleem. Niemand weet hoe de toekomst van deze mensen er uit zal zien.

Kinderen sterven
Het gas veroorzaakt schade over het hele lichaam: ademhalingsproblemen, oogziekten, gynaecologische gebreken en zelfs psychologische problemen zoals angstaanvallen en depressies. Kinderen hebben in Bhopal twee keer zoveel kans om snel te sterven na hun geboorte in vergelijking met andere plaatsen in de wereld. Vaak hebben hun ouders geen aandacht voor de gezondheid van hun kroost. Vreemd genoeg omschreef Union Carbide de problemen als een "milde irritatie aan keel en oren".

Nog altijd giftig
Niet alleen werd de veiligheid in de fabriek maandenlang genegeerd, na de ramp ontbrak het aan middelen om voor de slachtoffers te zorgen. Veel kinderen hebben een zesde teen of vinger of zijn blind. De slachtoffers van de ramp hebben bovendien geen toegang tot schoon water en zijn nauwelijks in staat om in hun levensonderhoud te voorzien, zegt Amnesty International. De omgeving rond het fabrieksdomein werd nooit opgeruimd of gesaneerd en is dus waarschijnlijk nog altijd giftig.

Verantwoordelijkheid
Aangezien er nooit iemand aansprakelijk werd gesteld voor de ramp, zijn er amper schadevergoedingen uitgedeeld. De pesticidenfabriek is ondertussen overgenomen door het Amerikaanse Dow Chemical Company, een bedrijf met zes vestigingen in België. Dow weigert elke verantwoordelijkheid voor de giframp en voor het vervuilde fabrieksdomein dat nog altijd niet opgekuist is.

Rechten
Amnesty eist respect voor het recht op gezondheid en leven van de bewoners van Bhopal. De organisatie vraagt dat Dow Chemicals samenwerkt met de Indiase regering, de omgeving rond de fabriek schoonmaakt en de schade die de slachtoffers leden, vergoedt. De hulporganisatie voert vandaag actie voor de kantoren van Dow in Brussel. (adb/gb)

=> Ongelooflijk dat deze situatie al 25 jaar aansleept. India is een ontwikkelingsland waar mensen sowieso al niet alles zomaar in hun schoot geworpen krijgen, maar de omstandigheden waarin deze mensen moeten leven zijn gewoonweg onmenselijk. Ik begrijp vooral niet dat er nooit een verantwoordelijke voor deze ramp is aangeduid. Een ongeluk kan altijd gebeuren, maar in een bedrijf waar men met zo'n gevaarlijke stoffen werkt moet men maatregelen nemen zodat zoiets niet kan. Ook is het in mijn ogen simpelweg crimineel van de bedrijfsleiding om urenlang de plaatselijke bevolking niet te verwittigen. Waarom? Voor de goede naam van hun bedrijf? Wat mij betreft had men hen 25 jaar geleden al verantwoordelijk moeten houden. Ook vind ik niet dat het nieuwe bedrijf op die plaats er zo goedkoop vanaf mag komen. Ze hebben dan wel geen schuld aan de gebeurtenissen van 25 jaar geleden, ze zijn op z'n minst wel verantwoordelijk voor de nog steeds zwaar verontreinigde grond die nu nog steeds talloze slachtoffers maakt. Het is goed dat Amnesty dit probleem terug aankaart, maar ook de Indiase regering moet hier dringend meer werk van maken. Deze mensen hebben recht op schadevergoedingen en een gezonde leefomgeving, al komt het dan jaren te laat.