Pessimisme troef op klimaattop in Kopenhagen


Wantrouwen en toenemende spanningen overheersen de internationale klimaattop in Kopenhagen. Terwijl de ontwikkelingslanden en de industrielanden hun verbale oorlog aan de onderhandelingstafel voortzetten, botsten milieuactivisten in de omgeving van het conferentiecentrum met de ordediensten.


Volgens de groene lobby zijn de gesprekken "in crisis", maar de aankomst van ministers en regeringsleiders sterken de Europese leiders in hun overtuiging dat een ambitieus akkoord nog binnen bereik ligt. Eerder dan voorzien streken vandaag al de eerste regeringsleiders in Kopenhagen neer. Gehoopt wordt dat zij met hun politieke gewicht de gesprekken uit het moeras kunnen halen. "We hopen dat de procedurespelletjes nu eindelijk plaatsmaken voor echte politieke onderhandelingen", zo vatte een onderhandelaar de situatie samen.


Deense premier

De werkwijze van het Deense voorzitterschap stuitte de voorbije dagen op kritiek. De ontwikkelingslanden nemen het niet dat de Denen achter de schermen steeds nieuwe ontwerpteksten laten circuleren. Ze vrezen dat er achter hun rug een deal wordt bekokstoofd die hen uiteindelijk door de strot zal worden geduwd.
Premier Lars Loekke Rasmussen, die het commando overnam van zijn klimaatminister, kwam meteen onder vuur te liggen.


Veel vragen

Maar VN-topman Yvo de Boer toont begrip voor de modus operandi. "Je kan niet verwachten dat je in een vergadering met duizenden deelnemers een resultaat bereikt in dit soort complexe onderhandelingen", zei hij. Rasmussen toetste in de loop van de dag een nieuwe ontwerptekst bij afgevaardigden van de belangrijkste onderhandelingsgroepen.

Die nieuwe tekst moet nog veel essentiële vragen beantwoorden, want anderhalve week van onderhandelingen hebben weinig vooruitgang opgeleverd. "Er ligt nog heel veel werk op de plank", zo moest minister van Klimaat en Energie Paul Magnette na een debriefing met de Belgische onderhandelaars vaststellen.


18 procent

De onderhandelaars houden vast aan de algemene doelstelling dat de verwachte opwarming van de Aarde niet meer dan twee procent van het pre-industriële niveau mag bedragen. Dat impliceert volgens het Intergovernmental Panel on Climate Change (IPCC) dat de industrielanden tegen 2020 25 tot 40 procent minder broeikasgassen zouden mogen uitstoten, maar dat engagement ligt niet op tafel.

Volgens een voorlopige stand van zaken zouden de industrielanden uitkomen op maximaal 18 procent. Magnette hoopt op een extra inspanning van de Verenigde Staten, maar het is maar de vraag in hoeverre president Barack Obama meer kan beloven dan de reductie met vier procent die momenteel in het Congres op tafel ligt. Maatregelen tegen ontbossing, milieuprojecten in de derde wereld en meer ambitieuze reductiedoelstellingen voor de langere termijn lijken het hoogst haalbare.


Geld

Ook de toezeggingen van de economische groeilanden stellen de Europeanen teleur. Volgens het IPCC zouden ze in 2020 15 tot 30 procent minder mogen uitstoten dan het geval zou zijn indien ze niets zouden ondernemen. Dat percentage halen ze makkelijk, maar volgens de Europeanen wordt hun engagement te zwak geformuleerd. Hoewel ze in eigen land tegen een razend tempo duurzame energiebronnen aanboren, weigeren de Chinezen hun doelstelling in een bindend akkoord te verankeren.

Ook de afspraken over financiering blijven voorlopig beneden de verwachtingen die in de aanloop naar Kopenhagen werden gecreëerd. Geschat wordt dat de Derde Wereld tegen 2020 minstens 100 miljard euro per jaar zal nodig hebben om de gevolgen van klimaatverandering op te vangen en de overstap naar een duurzame en koolstofarme economie te maken.

De rijke landen zullen een deel van die factuur moeten ophoesten, maar in Kopenhagen zullen ze allicht enkel zo'n zeven miljard euro per jaar voor de periode tot en met 2012 toezeggen. VN-secretaris-generaal Ban Ki-moon liet uitschijnen dat het debat over de financiering op lange termijn pas volgend jaar echt gevoerd zal worden. Toch moet er volgens de Boer iets meer "duidelijkheid" verschaft worden om de ontwikkelingslanden gerust te stellen.


Twee akkoorden

De Europeanen hebben intussen bijna alle hoop opgegeven dat Kopenhagen zal resulteren in één bindend akkoord voor de hele wereldgemeenschap. Allicht zal Kopenhagen uitmonden in twee akkoorden: nieuwe verplichtingen onder Kyoto voor de landen die deelnemen aan het protocol en een tweede overeenkomst voor de Verenigde Staten en de economische groeilanden.

Voor de Europeanen komt het erop aan die twee akkoorden aan elkaar te smeden. Ze vrezen grote concurrentieproblemen indien enkel de Kyotolanden de komende jaren te maken krijgen met bindende regels over de reductie van de CO2-uitstoot en strenge controlemechanismen. Volgens Magnette zou België een bijdrage kunnen leveren aan compromisvoorstellen over de juridische koppeling van beide akkoorden.


Incidenten

Met de aankomst van de eerste staatshoofden en regeringsleiders is ook de relatie tussen de organisatoren en de niet-gouvernementele organisaties aan het verslechteren. Hun toegang tot het conferentiecentrum wordt immers drastisch ingeperkt en dat zorgt voor spanningen. In de omgeving van het conferentiegebouw werden meer dan tweehonderd betogers opgepakt en ook in het Bella Center vonden enkele incidenten plaats.

Het ontlokte de Boer de bedenking dat hij zich misschien moet beraden over de massale aanwezigheid van ngo's bij klimaatonderhandelingen. "Ze testen mijn moed om het zo te houden. Dit stelt me voor een groot dilemma, want uiteindelijk telt de veiligheid", zo stelde de Nederlander.


Blog DM, 16/12/09 (belga/gb)

__________________
"Never argue with an idiot, they'll just bring you
down to their level and beat you with experience." (c)TB