Trager graag, Mr. President


Obama zakt in de peilingen. Maar dat is geen reden voor champagne of voor een depressie, meent Evita Neefs . De kiezers sturen een waarschuwing, geen veroordeling.


Barack Obama's tegenstanders wrijven zich in de handen: de populariteit van de president taant in razendsnel tempo. Hij is dan toch niet ongenaakbaar. De afgang is begonnen, kraaien ze. Zijn medestanders zijn bedrukt. Het einde van Obama's wittebroodsweken werd het grote zomerverhaal.

Het begon rond 20 juli, toen zijn score onder de 60 procent zakte. Dat was niet de eerste keer - de vierde om precies te zijn - maar deze keer bleef de daling duren, tot 53 procent vandaag. Een pover cijfer in vergelijking met de 69 procent die de president vlak na zijn aantreden in januari in de Gallup-peilingen liet optekenen. Maar wettigen ze de champagne? Of verantwoorden ze een depressie?

Het is voorbarig Obama's presidentschap als mislukt te bestempelen, net zoals het te vroeg is om over succes te spreken. Peilingen zijn de waan van de dag. Enig perspectief is hier op zijn plaats.

Obama's huidige score in de peilingen is precies dezelfde als op de verkiezingsdag toen hij een stevige overwinning boekte - beter dan die van George W. Bush, die won met 47,9 en 50,7 procent, en die van Bill Clinton, die 43 en 49,2 procent neerzette. De eedaflegging van de eerste zwarte president zorgde voor enige inflatie. Ten tweede: zijn twee voorgangers deden het in de zomer van hun eerste jaar niet beter en werden vlot herkozen.

Veel belangrijker dan de peilingen zijn de machtsverhoudingen in het Kiescollege. En de electorale kaart ziet er momenteel heel blauw (Democratisch) uit, met 38 staten waar de meerderheid van de kiezers Democraat is of naar de Democraten neigt, tegenover vijf voor de Republikeinen.

In 2008 bleken de Democraten de voorkeurspartij te zijn van alle snelgroeiende bevolkingscategorieën. En daar lijkt niet snel verandering in te zullen komen: de Republikeinen hebben gewoon geen alternatief. Immers, de Republikeinen die Obama naar de kroon zouden kunnen steken, zijn niet aanvaardbaar voor de partijbasis.

Maar is er dan helemaal geen reden tot waakzaamheid voor Obama's strategen? Toch wel. Andere enquêtes schetsen een nog bleker beeld. Obama's aanpak van de hervorming van de ziektekostenverzekering wordt door meer Amerikanen afgekeurd (49 procent) dan bejubeld (43 procent).

Het verhaal dat al deze peilingen samen vertellen, meent expert Charlie Cook, is dat Obama populair blijft, maar dat de kiezers zich zorgen maken over het gigantische begrotingstekort, over de gevolgen van de ziektekostenverzekering, en... over Obama's leiderschap. Hij gaf de indruk dat hij de teugels wat al te veel vierde. Hij zette de grote lijnen uit en leek de uitwerking helemaal over te laten aan het Congres, dat er een potje van maakte.

Bovendien maakt het duizelingwekkend tempo waarin hij hervorming na hervorming aanpakt, de kiezers zenuwachtig. Hun boodschap luidt: slow down, neem het een na een en concentreer eerst op de economie. Misschien heeft de recessie hun appetijt voor 'change' wel aangetast, oppert Cook.

Obama's tegenstanders menen in de hervorming van de ziektekostenverzekering diens zwakke plek te hebben ontdekt. Als we die kunnen kelderen, redeneren ze, dan hebben we hem. Dat speelt mee in het kabaal dat ze maken op de informatievergaderingen over de hervorming (DS 10 augustus). Maar het is nonsens.

Het is onduidelijk wie de strijd om de gezondheidszorg gaat winnen. Maar zelfs als Obama's ziektekostenverzekering de mist ingaat, is zijn presidentschap niet mislukt. Bill Clinton faalde in een soortgelijke hervorming en werd herkozen, al moet daaraan worden toegevoegd dat hij kort nadien de meerderheid in het Congres verloor. Het tegendeel is ook waar: een succesvolle hervorming van de ziektekostenverzekering kan Obama indien nodig ook niet redden. Uiteindelijk zal hij worden afgerekend op de staat van de economie, net zoals hij is verkozen dankzij de vrije val van de beurzen.

Voorlopig kan uit de peilingen slechts één ding worden afgeleid: Obama is niet de Messias waarvoor velen hem hielden, maar gewoon een mens

Evita Neefs is redactrice buitenland.


DS, 14-08-2009

__________________
"Never argue with an idiot, they'll just bring you
down to their level and beat you with experience." (c)TB