Kosten vergrijzing exploderen


BRUSSEL - Als er niets verandert, worden onze pensioenen onbetaalbaar. Massaal langer gaan werken is nodig.


De vergrijzing zal tussen nu en 2060 een aanzienlijk groter deel van de welvaart opslorpen dan tot nog toe werd aangenoment. Dat komt door de economische crisis - waardoor ons bruto binnenlands product lager uitvalt en de vergrijzingskosten dus relatief gezien zwaarder wegen - en doordat we langer zullen leven dan eerder verwacht.

Dat zegt de vergrijzingscommissie, die de regering moet adviseren hoe ze de oplopende pensioen- en gezondheidszorguitgaven moet opvangen.

In 2060 leeft een man gemiddeld 85 jaar, een vrouw 91 jaar. Als we de pensioenen en de ziekteverzekering laten zoals ze zijn, slorpt de vergrijzing de komende jaren liefst 8,2 procent van ons bruto binnenlands product per jaar op (ongeveer 28 miljard euro).

Begrotingsoverschotten om de toekomstige pensioenen te betalen, zijn er niet. Wel integendeel, door de economische crisis hopen de tekorten zich op en stijgt de overheidsschuld weer. De enige remedie die nog haalbaar is, is dat we met z'n allen massaal langer aan het werk blijven. Nu is het aantal werkenden in België tussen 55 en 65 schrikwekkend laag: slechts 37 procent van die leeftijdscategorie is nog aan de slag.


DS, 20-06-2009 (ita)

__________________
"Never argue with an idiot, they'll just bring you
down to their level and beat you with experience." (c)TB

Alleen langer werken zal helpen


BRUSSEL - De vergrijzingskosten exploderen, tot zo'n 28 miljard euro per jaar. Budgettaire overschotten om die kosten op te vangen, zijn er niet. De enige remedie is dat we met z'n allen langer gaan werken.


Eerst het goede nieuws. In 2060 zal de gemiddelde leeftijd van de vrouwen liefst 91 jaar bedragen, die van de mannen 85 jaar. Maar om die oudjes allemaal te kunnen verzorgen en hun pensioenen te bekostigen, is veel geld nodig. De studiecommissie voor de vergrijzing berekende dat tussen 2008 en 2060 de kosten voor de vergrijzing gemiddeld 8,2 procent van het bruto binnenlands product per jaar bedragen. In absolute cijfers uitgedrukt: op basis van ons huidige bbp betekent dat ongeveer een vergrijzingskostprijs van 28 miljard euro.

Vorig jaar berekende de commissie nog dat die kosten zo'n 5,9 procent van het bbp zouden bedragen. Maar dit jaar heeft ze langere projecties gemaakt, en heeft ze ook irrealistische verwachtingen over hoeveel mensen er zullen werken, bijgesteld.

De eerste jaren, tot 2014, zijn de vergrijzingskosten nog wat minder (3,2 procent van het bbp, zie grafiek), maar daarna lopen ze geleidelijk op. De economische crisis leidt overigens tot een meerkostprijs van 1,9 procent van de vergrijzing (door een daling van het bbp en een sterke stijging van het aantal werklozen).

Wat kunnen we doen? Tot vorig jaar legde de Vergrijzingscommissie altijd de nadruk van het aanleggen van budgettaire reserves, om die vergrijzingspieken te kunnen opvangen. 'Maar in deze crisistijden spreken van overschotten, is helemaal niet realistisch', benadrukte Guy , de gouverneur van de Nationale Bank. Integendeel, zelfs het beoogde tekort van min vier procent van het bbp voor volgend jaar is nog te optimistisch. De schuld stijgt nog een aantal jaren, tot 2015.

Tweede remedie: Drastisch snoeien in de uitgaven van ouderen, in de pensioenen gaan besparen en op de ziekteverzekering. Ook dat scenario schuift de Vergrijzingscommissie aan de kant. Ze berekende immers ook de armoederisico's. Een op de vijf gepensioneerden loopt een armoederisico. Voor de beroepsbevolking is dat maar één op de vijfentwintig. Het armoederisico bij gepensioneerden daalt wel vrij sterk tot 2030, waarna het relatief stabiel blijft.

Derde en enige remedie die overblijft: zorgen dat de productiviteit omhoog gaat en vooral ouderen langer laten werken. Dat levert een dubbel voordeel op: de koek van de economische groei en bijdragen aan de sociale zekerheid wordt groter, en hoe langer ouderen aan het werk blijven, hoe minder ze ook gaan kosten. De Vergrijzingscommissie stelde verschillende scenario's op. Als de werkgelegenheidsgraad van 55- tot 65-jarigen wordt opgekrikt met 14 procentpunt, dan zakken die begrotingskosten al tot 7 procent van het bbp. Nu werkt maar 37 procent van de 55- tot 65-jarigen, alle generatiepacten en halve maatregelen ten spijt. Werkt 51 procent, het niveau in de Scandinavische landen, dan scheelt dat al een flinke slok op een borrel.

'Wat we vragen, is niet ondoenbaar of inhumaan. Als de levensverwachting stijgt tot 90 jaar, dan is het toch normaal dat we van ons 55ste tot 65ste meer gaan werken?' zegt Guy Quaden.

'Maar dat betekent niet dat de regering niet zo snel mogelijk naar een evenwicht terug moet zien te keren.'


DS, 20-06-2009 (Isabel Albers)

__________________
"Never argue with an idiot, they'll just bring you
down to their level and beat you with experience." (c)TB