De geschiedenis wreekt zich altijd


Open VLD vindt zichzelf het grootste slachtoffer van het uitblijven van een staatshervorming. Guy Verhofstadt torst nochtans een aanhoudende verantwoordelijkheid voor het dwarsbomen van zo'n akkoord, vindt BART BRINCKMAN.


Tegenwoordig kent Open VLD een spreekverbod. Bijgevolg nodigde Terzake de buikspreker van Guy Verhofstadt uit, in de vorm van Het Laatste Nieuws-journalist Luk Van der Keelen. Zonder krimp vertelde de man dat het gedaan was met de 'spelletjes' bij Open VLD. Een slippendrager raakt van minder het noorden kwijt bij het aanschouwen van al dat liberale gezigzag.

Communautair maakte de partij een bocht van 180 graden. Een week geleden torpedeerde Verhofstadt de gemeenschapsdialoog van Kris Peeters (CD&V) en de idee van een Vlaamse regering die haar bevoegdheden maximaal zou uitbuiten. Luttele dagen later stemde de interim-voorzitter in met een voorstel dat de gemeenschappen als motor van de staatshervorming aanduidde en waarbij Vlaanderen haar bevoegdheden op het scherpst van de snee uitoefende.

In het najaar van 2007 deed Karel De Gucht een visionaire voorspelling. 'De N-VA kan maar best plat op de buik gaan om onder de lat door te kunnen', analyseerde de liberale minister van Buitenlandse Zaken de communautaire toekomst. Wist hij veel dat de uitspraak nog het best het gedrag van de eigen partij zou omschrijven.

Open VLD vindt zichzelf het grootste slachtoffer van het uitblijven van een staatshervorming. De partij komt er in een communautair gekleurde stembusslag nooit aan te pas. Open VLD scoort beter met een sociaal-economisch of een progressief ethisch parcours. De vooruitzichten voor de federale verkiezingen van 2011 ogen beroerd, tenzij de diverse partijen nog snel een communautair akkoord kunnen sluiten.

Gek genoeg deed Open VLD er de jongste jaren veel aan om zo'n akkoord te beletten. Zeker bij CD&V leeft de overtuiging dat de partij zowel Yves Leterme als Kris Peeters stokken in de wielen stak. Open VLD wilde niet dat de twee politici de eigen goudhaantjes overvleugelden. Bijgevolg zetten Verhofstadt en co. in op een spel catenaccio.

Als geen ander trok de partij politici van de Volksunie - de voorloper van de N-VA en het ter ziele gegane Spirit (VL.Pro, SLP) - aan. Bij de oprichting van de VLD (najaar 1992) belichaamde de 'V' heel uitdrukkelijk de voorgenomen Vlaamse koers. Verhofstadt wilde breken met de reputatie van de PVV, bij Vlaamsnationalisten 'Pest voor Vlaanderen' genoemd. Toch slaagden die talloze liberale Vlaamsnationalisten er nooit in Open VLD communautair zeewaardig te maken.

Tegenwoordig verschijnen vergelijkingen tussen Bart De Wever en Hugo Schiltz. Kan ook de N-VA-voorzitter een bereidheid tot compromis aan de dag leggen? Als grondlegger van het federale België heeft Schiltz het Verhofstadt alvast nooit vergeven dat die in het voorjaar van 1992 de gemeenschapsdialoog torpedeerde. Het VU-boegbeeld onderhandelde met Verhofstadt over een overstap. Maar als voorzitter van de dialoog wilde Schiltz eerst scoren met een staatshervorming om de samenwerking met de VLD verteerbaar te maken voor de achterban. Verhofstadt vond een snelle val van de regering belangrijker.

De oppositieleider distantieerde zich op deze manier van het legendarische Sint-Michelsakkoord dat hetzelfde jaar werd gesloten en uiteindelijk het dak vormde voor de federale staatsstructuur. Vervolgens hield de VLD-voorzitter opportunistische pleidooien om de staatshervorming van voor af aan te beginnen. Van enig communautair sérieux was helemaal geen sprake meer.

Als premier verdoezelde Verhofstadt elk contentieux. Meer nog, voortaan was het weer peis en vree in het land. Alle Belgen waren vrienden en niet het minst de Belgen in de regeringen-Verhofstadt I en II. Bij de start van zijn eerste ambtstermijn kon er nog een communautair akkoord af dat vooral de financiële problemen van het Franstalig onderwijs regelde. Vervolgens werd het stil. In 2005 moest alweer Schiltz ervoor zorgen dat Verhofstadt een voor Vlaanderen erg nadelige splitsing van de kieskring Brussel-Halle-Vilvoorde niet doorvoerde.

Ondertussen werd CD&V-boegbeeld Yves Leterme samen met N-VA slapend rijk door al die onbeantwoorde communautaire eisen. Verhofstadts werkstuk over de staatshervorming, hoe interessant ook, was begin 2008 mosterd na de maaltijd.

Bart Brinckman leidt de Wetstraatredactie.


DS, 20-06-2009

__________________
"Never argue with an idiot, they'll just bring you
down to their level and beat you with experience." (c)TB