Rusland: "Polen gaf aanzet tot Tweede Wereldoorlog"


De Russische premier Vladimir Poetin en zijn Poolse collega Donald Tusk.
Terwijl premier Vladimir Poetin in Gdansk deelneemt aan ceremonies die de 70ste verjaardag van de Duitse inval in Polen herdenken, heeft Rusland vandaag archieven publiek gemaakt die Polen ervan beschuldigen de bedreiging van de nazi's aan de vooravond van de Tweede Wereldoorlog te hebben onderschat. Het is een nieuwe stap in de sterk gepolitiseerde 'battle of history' die de voorbije zomer losbarstte.


Duivelspact

Verschillende Centraal-Europese landen hadden het niet-aanvalsverdrag tussen Nazi-Duitsland en de Sovjet-Unie, het Molotov-Ribbentroppact of 'Duivelspact', als voorbode van de oorlog bestempeld. Rusland reageerde furieus, benadrukte dat Stalin niets te maken had met het uitbreken van de wereldbrand en beschuldigde er Polen zelfs van de aanzet tot de oorlog te hebben gegeven. Die beschuldiging wil Moskou nu staven door documenten openbaar te maken over 'de geheimen van de politiek van Polen in 1935-1945'. "Bij het lezen van deze documenten krijg je de indruk dat Polen veel meer gedaan kon hebben om een systeem van collectieve veiligheid te vormen", verklaarde generaal Lev Sotskov.


Isoleren

In 1934 ondertekende Polen een niet-aanvalspact met de westerbuur. Volgens de archiefstukken deden de toenmalige Poolse leiders alles wat in hun macht lag om de Sovjet-Unie te isoleren, waarbij ze het naziregime danig onderschatten, aldus de generaal. Die citeerde uit het verslag van een ontmoeting in 1937 tussen de Poolse ambassadeur in Washington en een hooggeplaatste binnen het Amerikaanse departement van Binnenlandse Zaken. De ambassadeur zou toen gezegd hebben dat "Polen geen dreiging ziet uitgaan van Nazi-Duitsland. De prioriteit is om de Sovjet-Unie te isoleren". Hij voegde er nog aan toe dat het er zwart op wit staat. Poolse journalisten reageerden fel op de verklaringen en uitten hun twijfels over de authenticiteit van de documenten.


Volslagen leugen

Het lijkt een voorlopig hoogtepunt in een polemiek die al enkele maanden aanhoudt en waarop de ceremonies rond de 70ste verjaardag niet meteen een bezwerend effect hebben, ondanks sussende taal van premier Poetin. Zondag nog had Russisch president Dmitri Medvedev gezegd dat het een volslagen leugen was te zeggen dat Stalin enige verantwoordelijkheid droeg voor de oorlog. Een Kremlin-gezinde historica, Natalja Narotsjnitskaja, verweet Polen dat het zichzelf als onschuldig slachtoffer wil voorstellen.


Invloed

Noodzakelijke achtergrond bij de polemiek is de strijd om het behoud van Russische invloed in vroegere Sovjetrepublieken als Oekraïne en de Baltische staten. Het maakt de interpretatie van het verleden alleen maar belangrijker. "Geschiedenis is extreem belangrijk. Terwijl de West-Europese landen erin slaagden om de discussie over historische problemen buiten de politiek te houden, kent Oost-Europa een lange traditie van het vermengen van geschiedenis en politiek", duidt Fjodor Loekjanov, redacteur bij het magazine Russia in Global Affairs.


Blog HLN, 01/09/09 (belga/lpb)

__________________
"Never argue with an idiot, they'll just bring you
down to their level and beat you with experience." (c)TB