Verbeelding en leiderschap


De vaststellingen van het federale Planbureau over de staat van onze economie en de vooruitzichten voor de komende vijf jaar zijn onthutsend. Deze crisis werpt ons vijf jaar terug in de tijd.


De stelling dat we het vijf jaar geleden toch niet zo slecht hadden, is irrelevant. We zijn intussen met heel wat meer mensen en de vergrijzing van de bevolking staat nu echt voor de deur. Tussen wat de overheid afroomt van de economische activiteit en wat ze aan kosten op zich ziet afkomen, gaapt een groeiende kloof.

We staan dus voor harde keuzes. Net als op 1 mei is ter gelegenheid van Rerum novarum in toespraken gewezen op het belang van een solidaire samenleving, het behoud van de sociale zekerheid en de strijd tegen de armoede. Woorden zullen evenwel niet volstaan om te voorkomen dat de afstand tussen wie het in deze moeilijke tijden al bij al goed heeft en wie uit de boot valt, groeit.

De grootste uitdaging wordt zoveel mogelijk mensen aan het werk houden. Dat zal in veel gevallen niet kunnen door hen de baan te laten houden die ze nu hebben. Er zullen bedrijven en mogelijk zelfs hele bedrijfstakken verdwijnen uit ons land. Die banen zijn helaas niet te redden. Dat toch willen doen, lijkt sociaal, maar op langere termijn verhindert het de overgang naar een vernieuwende toekomst.

Het is belangrijk om de feiten onder ogen te zien. De cijfers van het Planbureau moeten ernstig worden genomen. We leven niet in een klassieke laagconjunctuur die snel weer door een opgaande golf wordt gevolgd. We beleven een omwenteling. Aan het einde ervan zullen de krachtsverhoudingen in de wereldeconomie grondig gewijzigd zijn. We zijn niet noodzakelijk slechter geplaatst dan andere landen om straks opnieuw succesvol te zijn. Maar dan alleen als we onze structurele handicaps grondig aanpakken.

De grootste van die handicaps is de verlamming waarin ons politieke systeem gevangen zit. Net nu het erop aankomt de bevolking te motiveren voor diepgaande veranderingen, ontbeert dat systeem elke geloofwaardigheid en slagkracht. Geen enkele staatshervorming brengt automatisch meer economische groei. Maar een vereenvoudiging van de structuren en een versterking van de beslissingskracht van alle overheden zijn wel onontbeerlijke voorwaarden daartoe.

In de jaren negentig is het mogelijk gebleken om tegelijk het federalisme verder uit te bouwen én de basis te leggen voor een gezonder financieel en economisch beleid. Het ene was zelfs niet mogelijk geweest zonder het andere. De uitdaging is nu minstens even groot. Er zal nog meer politieke verbeelding, leiderschap en moed nodig zijn dan toen. De gedachte dat die kwaliteiten deze keer niet voorradig zijn, is te angstaanjagend voor woorden.


DS, 22-05-2009 (Bart Sturtewagen)

__________________
"Never argue with an idiot, they'll just bring you
down to their level and beat you with experience." (c)TB