STERKE VADERS EN MOEDERS


Dit weekend werd ik aangehouden door twee politieagenten omdat ik op de stoep fietste. Ik stapte af en verbaasde me over mijn reactie. Ik gaf ze lachend gelijk en was opgelucht dat iemand me tot de orde riep. Vroeger zou ik hebben gescholden omdat ik het eigenlijk niet verdraag dat iemand me terechtwijst.


Meestal ben ik het die terechtwijs omdat de politie het naar mijn gevoel te weinig doet. Ik kan er niet tegen op het trottoir van mijn sokken gereden te worden. Ik kan er niet tegen als mensen hun hondenstront niet opruimen. Hun vuil op de verkeerde dag buitenzetten of links inhalen. Ik vind niet dat alles moet kunnen.

Bij een grootschalige alcoholcontrole vorige maand waren de agenten zo vriendelijk dat ik meteen met hen de kroeg had willen induiken en ik kreeg ook nog een zak vol cadeautjes (scheerschuim, pudding, alcoholvrije dranken) omdat ik volkomen nuchter was. Moet een burger beloond worden als hij zich goed gedraagt? Is dat niet gewoon zijn plicht? Hier is sprake van een charmeoffensief.

De verhouding politie en burger ligt gevoelig. Het toenemend geweld tegen gezagsdragers is nauwelijks nog te stoppen. De verhuftering van de samenleving is een feit. 'Gezagdragers moeten er op verdacht zijn dat we in een stijgende curve van buitenproportioneel geweld zitten', concludeert hoogleraar pedagogiek Louis Tavecchio, verbonden aan de Universiteit van Amsterdam, naar aanleiding van een reeks incidenten afgelopen weken waarbij minstens acht politieagenten gewond raakten. Ook buschauffeurs en ambulancebroeders moesten het opnieuw ontgelden. Autoritair gezag wordt volgens hem nauwelijks nog gerespecteerd.

Het is een opvoedkundig probleem. Door toenemende normvervaging kunnen agenten, maar ook buschauffeurs die autoriteit uitstralen, zich met geen enkel beleid meer wapenen tegen deze vorm van laagdrempelige agressie, stelt Tavecchio. 'Het is griezelig dat ook kinderen van elf, twaalf jaar geen geweld meer schuwen.' Volgens de hoogleraar voelen Nederlanders zich vaker miskend. Ze ondermijnen alle vormen van regelgeving en aanvaarden daardoor ook geen weerwoord. Dat Nederlanders assertief zijn, weten we, maar de jongste generaties Belgen kunnen er ook wat van. Iedere week wordt er wel ergens een buschauffeur of politieagent in elkaar geslagen. Wat moeten gezagsdragers doen? Harder optreden en daarmee meer agressie uitlokken? Zachtaardig zijn en over zich heen laten lopen? Het is het probleem van elke ouder met opstandige kinderen.

Maar wat als die gezagdragers zelf haast nog kinderen zijn? 'Jonge agenten hebben vaak te veel Amerikaanse politieseries gezien en gedragen zich daarnaar. Zij die hen moeten bijsturen, doen dat niet omdat ze achter hun bureau zitten.' Het Comité P dat toezicht houdt op de politiediensten schetst in zijn jaarverslag een somber beeld van de Belgische politie. 'We vinden het tijd om aan de alarmbel te trekken, want we voelen dat er elke dag een zwaar incident dreigt. De jonge agenten die we, vooral in de steden, de straat op sturen, zijn niet goed voorbereid op wat hun daar te wachten staat', zegt de woordvoerder van het Comité P. Het is dan ook de hoogste tijd om in te grijpen. Het aantal klachten tegen politiemensen neemt elk jaar toe. De grote meerderheid van die klachten komt er doordat agenten niet weten hoe ze adequaat moeten reageren op de moeilijkheden die ze op het terrein tegenkomen. Ze kunnen volgens het comité niet meer incasseren, inschatten en sussen. Ze laten situaties escaleren en trekken te snel hun wapen. Het is bijvoorbeeld verontrustend om te zien hoeveel verkeerscontroles uit de hand lopen.

Wat is het probleem van de jonge inspecteurs? Te veel televisie gekeken? Te veel testosteron of stress? Comité P neemt het voor hen op. Ze zijn vaak heel jong, komen net uit school. Ze hebben een opleiding van amper een jaar achter de rug en moeten dan hun plan trekken in een moeilijke werkomgeving, zeker de jonge agenten die in de steden werken. Ze zouden verder opgeleid en bijgestuurd moeten worden ook als ze al aan het werk zijn. Maar volgens het ComitéP is er een flagrant gebrek aan leiding. In het rapport staat dat er sprake is van 'een duidelijk gebrek aan omkadering en toezicht in de hele geïntegreerde politie'.

Gebrek aan leiding is een maatschappelijk probleem. Gebrek aan leiding, gebrek aan opvoeders en normvervaging. We hebben sterke vaders nodig, en moeders, die ons met inzicht en humor leren wat regels en grenzen zijn. De gedesoriënteerde burgers evenzeer als de jonge politieagenten.

Oscar van den Boogaard is schrijver.


DS, 10-03-2009

__________________
"Never argue with an idiot, they'll just bring you
down to their level and beat you with experience." (c)TB