Campagne tegen Obama speelt met vuur


Na een vuurdoop van twee jaar heeft Obama het potentieel om een groot president te worden, zegt TIMOTHY GARTON ASH.


Waar was u toen Obama werd doodgeschoten? Het zijn woorden waarvan we hopen dat we ze nooit zullen moeten uitspreken. Ik heb er zelfs over getwijfeld om dit zinnetje vandaag te schrijven, alsof dat het onheil zou kunnen uitlokken. Toch hebben we deze angst in het achterhoofd wanneer we zien hoe Barack Obama zich tussen de massa begeeft. Ik volg al wekenlang de berichtgeving over de verkiezingen op de non-stop nieuwszenders. Ze verslaan de campagne tot in de kleinste details, maar dit heb ik niet een keer horen vermelden. Toch komt het onderwerp tijdens mijn privégesprekken bijna dagelijks aan bod, zeker wanneer ik met journalisten praat.

Is deze zelfcensuur van de media correct? Mag ik hier zelfs niet over schrijven? Er lopen onstabiele, beïnvloedbare mensen rond. Experts kunnen de psychologische impact van dergelijke onderwerpen in de media in vraag stellen, maar het is duidelijk dat hij bestaat. Eerder dit jaar meldde een blogster dat 'Obama vermoorden' in de top-100 van de zoekopdrachten in Google was opgedoken. Ze suggereerde dat de krantenartikels over het gevaar het aantal dergelijke zoekopdrachten op Google had doen toenemen en dat haar eigen blog mogelijk hetzelfde gevolg zou hebben. Net als deze column.

Maar als we dit onderwerp volledig negeren, als we nooit op papier zetten wat zoveel mensen denken, dan missen we iets belangrijks. Alleen tegen deze duistere achtergrond van vrees kan men begrijpen hoe compleet onverantwoord het van McCain en Palin is dat ze in hun campagne de weg zijn ingeslagen van aanvallen op Obama's karakter, achtergrond en patriottisme. In andere contexten zouden we dergelijke aanvallen onmiddellijk omschrijven als karaktermoord. De aanval van Sarah Palin, die stelde dat hij 'vriendjes was met terroristen', de robocalls die hem associëren met de 'binnenlandse terrorist' William Ayers, de onderhuidse insinuatie dat hij een buitenlander is, on- of zelfs anti-Amerikaans is, het laten rijmen van Obama met Osama, het uitblijven van een onmiddellijke berisping wanneer een idioot op een meeting van Palin 'terrorist' of zelfs 'dood hem' schreeuwt.

Aanhangers van Palin zullen misschien antwoorden dat dit Amerika is en niet het slappe Europa. Wij vechten hard en wij vechten om te winnen. Naar de ogen van de ander klauwen terwijl je vechtend over de grond rolt, is geen probleem in dit land van echte mannen. Maar meer verantwoordelijke Republikeinen zijn het daar niet mee eens. Als je het land echt op de eerste plaats stelt ('Country First' is McCains slagzin), vinden zij, mag je deze weg niet inslaan, omdat je wel eens demonen zou kunnen loslaten. Het is geen toeval dat Obama ongewoon vroeg in de voorverkiezingen bescherming van de Secret Service kreeg. Bij het bekijken van Colin Powells afgemeten en eloquente steunbetuiging aan Obama, zullen veel mensen zich herinnerd hebben dat Powell volgens een bekend verhaal zelf nooit een gooi naar het presidentschap heeft gedaan omdat zijn vrouw vreesde dat hij vermoord zou worden. Geen enkele ernstige commentator zal betwisten dat de dreiging voor Obama, hoe goed hij ook wordt beschermd, groter is dan voor een blanke kandidaat.

Uiteraard lopen er altijd halvegaren, xenofoben en racisten rond. Het punt is dat niemand ooit zou mogen beweren, met zelfs maar een schim van aannemelijkheid, dat de Republikeinse campagne hem ook maar in geringe mate heeft aangemoedigd. Ik vind het belangrijk te noteren dat ik verscheidene blanke Republikeinen oprecht heb horen zeggen hoe groots het voor de Verenigde Staten zou zijn om een zwarte president te hebben.

Deze kritiek op de smerige wending die de campagne van McCain en Palin heeft genomen, zou aan kracht verliezen als de campagne van Obama op dezelfde manier de persoon en de achtergrond van de Republikeinse kandidaten had aangevallen. Nu is het kamp van Obama niet vies van negatief campagne voeren en heeft het uitstekende factcheck.org vastgesteld dat de kandidaat zelf McCains beleid verkeerd heeft voorgesteld. Maar hij heeft nooit zijn toevlucht genomen tot lage persoonlijke aanvallen. In het laatste presidentiële debat heeft hij op heroïsche wijze vermeden om Sarah Palins kwalificaties voor het presidentschap in vraag te stellen. Zijn stille boodschap was: laat het Amerikaanse volk oordelen. De campagne van McCain en Palin heeft unilateraal met vuur gespeeld.

De inzet van deze verkiezing wordt elke dag groter. Het voelt alsof je naar een pokerwedstrijd kijkt waarbij de stapels fiches op de tafel alsmaar hoger worden. Zowel het mogelijke verlies als de mogelijke winst zijn gigantisch. De positieve zijde is niet alleen de symbolische doorbraak van het verkiezen van de eerste Afro-Amerikaanse president - en een kind van de wereld dat de hoop van de wereld draagt. Het is ook de invulling van het belangrijkste beroep ter wereld door iemand die het potentieel heeft om het uitstekend te doen.

Ik heb er niet altijd zo over gedacht. Vorig jaar leek hij nog onervaren. Maar hij heeft bij elke uitdaging aan gewicht gewonnen. Om te beginnen heeft hij een verbazingwekkend uithoudingsvermogen en sterkte getoond. Door de langgerekte strijd met Hillary is hij al bijna twee jaar ononderbroken campagne aan het voeren. In alle ups en downs van de campagne en de financiële crisis van de jongste weken bleef hij bedaard en rotsvast. Dit zijn kwaliteiten die we graag in een president zouden zien.

Hij is ook nuchterder dan in het begin van de campagne. Qua beleid heeft hij blijk gegeven van een helder, intellectueel begrip van de problemen, een vermogen om het advies van experts in zich op te nemen en te synthetiseren, en een consequente concentratie op enkele strategische prioriteiten: de economische toestand van de middenklasse, gezondheidszorg, onderwijs en energie.

Na het laatste debat klaagden enkele van de betweters op CNN in een eerste reactie dat Obama 'professoraal' was geweest. (Wat hebben ze tegen professoren?) Daarna kwamen de opiniepeilingen, waaruit bleek dat de onbesliste kiezers het professorale wel konden waarderen. Na acht jaar van 'een vent met wie je best een biertje wilt gaan drinken' (George W. Bush), is iemand die heeft aangetoond dat hij complexe kwesties duidelijk begrijpt, misschien geen slecht idee. Zonder de huid van de beer te verkopen voor hij geschoten is, werkt Obama al aan zijn personeelslijsten en beleidsopties, vastbesloten om zijn eerste termijn beter te starten dan Bill Clinton. Mijn respect voor hem is elke week groter geworden.

Timothy Garton Ash is professor Europese Studies aan de Universiteit van Oxford. Vertaling: Home Office


DS, 28-10-2008

__________________
"Never argue with an idiot, they'll just bring you
down to their level and beat you with experience." (c)TB