Turkse Mohannad steelt Arabische vrouwenharten


RAMALLAH (AP) - Een jonge man met blauwe ogen is het idool van veel vrouwen in het Midden-Oosten.


Mohannad, de held van de ontzettend populaire Turkse tv-soap 'Noor', verleidt sinds vier maanden de vrouwelijke kijkers in het Midden-Oosten, van de vluchtelingenkampen in de Gazastrook tot de dure beschermde woningen in de Saudische hoofdstad Riad. En dat dankt hij niet alleen aan zijn schoonheid. Mohannad is vooral romantisch, hij is lief voor zijn vrouw Noor ('licht'), steunt haar onafhankelijkheid en moedigt haar ambities als modeontwerpster aan. Kortom, hij is een juweel, een zeldzame droom voor vrouwen in een conservatieve, door mannen overheerste maatschappij.

'Noor' verspreidt een geïdealiseerd beeld van het moderne huwelijk als een partnership tussen gelijken. Dat staat in schril contrast met de maatschappelijke normen in het Midden-Oosten waar de familiepatriarchen meestal beslissen aan wie een meisje of vrouw uitgehuwelijkt wordt, en waar de meeste vrouwen nog steeds opgesloten blijven in hun rol van echtgenote en moeder.

Sommige islamitische geestelijken op de Westelijke Jordaanoever en in Saudi-Arabië zijn al gealarmeerd door het succes van het dagelijkse feuilleton. Ze prediken dat de soap 'onislamitisch' is en manen gelovigen aan om er niet naar te kijken. Desondanks lijkt de tv-serie zaadjes van verandering te zaaien.

'Ik heb aan mijn man gezegd: leer van Mohannad, kijk hoe hij zijn vrouw behandelt, van haar houdt en voor haar zorgt', zegt Heba Hamdan (24), een huisvrouw uit Amman die op bezoek is op de Westelijke Jordaanoever. Hamdan werd uitgehuwelijkt zodra ze haar diploma had behaald, maar het feuilleton heeft haar aangemoedigd om op zoek te gaan naar een baan.

'Noor' kan een invloed hebben op de traditionele Arabische maatschappijen, omdat het een nieuwe inhoud in een vertrouwd kader plaatst. Turkije is een moslimland en daardoor identificeren de kijkers zich sterker met het verhaal dan bij westerse tv-programma's het geval is. De personages in 'Noor' respecteren de ramadan en het huwelijk tussen Mohannad en Noor is gearrangeerd door zijn grootvader.

Maar tegelijk projecteert het verhaal seculiere vrijheden. De personages drinken al eens wijn bij hun diner en hebben seks zonder getrouwd te zijn. En terwijl Mohannad trouw is aan zijn Noor, heeft hij wel een kind bij een vroegere vriendin, en een nicht die een abortus heeft gepleegd. De dagelijkse soap 'toont dat er moslims zijn die anders leven', zei Islad Jah, professor vrouwenstudies aan de Palestijnse Bir Zeit universiteit op westelijke oever.

De meer 'gewaagde' scènes zijn wel weg gecensureerd uit de in het Arabisch gedubde versie die doorheen het Midden-Oosten wordt uitgezonden door de Saudische zender MBC. Niettemin gaan geestelijken ertegen te keer. 'Deze reeks is niet te verzoenen met onze islamitische godsdienst, waarden en tradities', zo klaagde Hamed Bitawi, parlementslid van de fundamentalistische Hamas en predikant in de stad Nabloes.

Maar dat lijkt de kijkcijfers niet aan te tasten, want de populariteit van de show blijkt op vele manieren. Zo worden in de kraamklinieken vele Mohannads en Noors geregistreerd. Een verkoper van posters op de Westelijke Jordaanoever heeft de affiches van Yasser Arafat en Saddam Hoessein laten vallen voor die van Noor en Mohannad. Een klerenwinkel in Gaza Stad verkoopt in snel tempo kopieën van blouses die in de soap gedragen worden. En een cartoon in de Saudische krant Al-Ryad toonde een alledaags uitziende man die met een foto van Mohannad in de hand naar een plastische chirurg trok.

Of 'Noor' een blijvende invloed zal hebben, is de vraag. De reeks eindigt op 30 augustus, de dag voor de ramadan begint en de religieuze hartstocht toeneemt. MBC zal dan 'Bab al-Hara' uitzenden, een klassieker voor de ramadantijd die nostalgisch terugblikt op de traditionele Arabische samenleving.


DS, 30-07-2008

__________________
"Never argue with an idiot, they'll just bring you
down to their level and beat you with experience." (c)TB