Te weinig jongeren studeren voort


BRUSSEL - Er moeten meer jongeren hoger onderwijs volgen, en meer jongeren moeten dit succesvol afsluiten.


Het is helemaal niet zo dat bij ons meer jongeren hoger onderwijs volgen dan elders. Vlaanderen scoort voor een ontwikkeld westers land maar gemiddeld daarvoor. En het heeft de komende jaren veel meer hogeropgeleiden nodig als het zijn ambities als topland of topregio wil waarmaken.

Die vaststelling vormde het uitgangspunt van het gemeenschappelijk rapport en advies dat de Vlaamse Onderwijsraad (Vlor) en de Vlaamse Raad voor Wetenschapsbeleid (VRWB) uitwerkten. Het is de eerste keer dat die twee samen naar buiten treden.

De VRWB trad vaak samen op met de Serv, de Sociaal-Economische Raad van Vlaanderen, om meer onderzoek te eisen. 'Maar meer onderzoek volstaat niet', zegt professor Harry Martens (Universiteit Hasselt), die in beide raden zit. 'De bedrijven zeggen mij: wij zitten niet te wachten op wetenschappelijke publicaties, maar wel op mensen die kennis kunnen omzetten in innovatie. Er zijn ook managers nodig die innovatie kunnen introduceren. Het gaat niet alleen om onderzoek, maar ook om de mensen. Dus om het onderwijs.'

Er zijn meer bachelors, masters en doctors nodig, zegt het rapport van VRWB en Vlor. Te weinig mensen volgen hoger onderwijs. Het hoger beroepsonderwijs dat minister van Onderwijs Frank Vandenbroucke (SP.A) straks wil lanceren - dat zich tussen middelbaar en hoger onderwijs situeert - is ook een goede stap.

Om meer mensen naar het hoger onderwijs te krijgen, moet volgens het rapport vooral gemikt worden op doelgroepen waarvan de talenten nu veel te weinig aangeboord worden: kinderen van lagergeschoolden, allochtonen en personen met een handicap. En het onderwijs moet ook flexibeler worden zodat mensen ook na hun 18 nog aan hoger onderwijs kunnen beginnen.

Er moeten er echter niet alleen meer 'beginnen', ze moeten ook slagen. Te veel mensen slagen niet in het hoger onderwijs wegens slechte oriëntatie, slechte voorbereiding of slechte opvang. Daaraan moet gewerkt worden. En als ze beginnen, moeten ze ook meteen op de juiste plaats terecht komen, zeggen de Vlor en VRWB.

Dat meer gediplomeerden nodig zijn, geldt nog meer voor de wetenschappelijke en technologierichtingen. De grafiek toont dat Vlaanderen maar achteraan in het peloton zit. Deels omdat te weinig meisjes die richtingen kiezen. De landen die vooraan staan in die grafiek - Finland, Ierland en Spanje - zijn er die de afgelopen jaren een zeer sterke economische groei kenden.

Harry Martens: 'Bovendien moeten alle afgestudeerden voortaan besmet zijn met het virus om te innoveren. Elke hogere opleiding moet opleiden tot innovatie. We gaan onze welvaart en ons welzijn niet redden zonder innovatie. Dat moet de basishouding zijn van iedere afgestudeerde.'

De kwaliteit van het hoger onderwijs wordt als goed ervaren. Belangrijk is, volgens de twee raden, dat de afstemming op de arbeidsmarkt nog beter wordt.

De raden pleiten ook voor meer 'mobiliteit'. Ons hoger onderwijs moet veel meer buitenlandse studenten aantrekken. Dat is een bewijs van kwaliteit; als het hier niet goed is, komen ze niet. Bovendien hebben we die mensen nodig, ook in onze economie.

En de eigen studenten en professoren moeten veel meer naar het buitenland trekken, zo luidt het verder. Elders ervaringen en inzichten gaan opdoen, heet dat.

Volgens de Vlor en VRWB vergt een en ander ook meer geld voor de universiteiten en hogescholen.

Professor Harry Martens: 'Het is juist dat de minister terughoudend is en zegt: rationaliseer eerst het studieaanbod maar eens. En daar kan en moet wel wat gebeuren. Maar heel veel is daarmee niet te winnen. Het rendement van ons hoger onderwijs is al erg hoog.'

'Te kleine studierichtingen afbouwen kan nog 4 tot 5 procent besparen. Maar dat is onvoldoende. Er is veel meer geld nodig voor wetenschappelijk onderwijs.'

www.vlor.be

www.vrwb.be


DS, 30-05-2008 (Guy Tegenbos)

__________________
"Never argue with an idiot, they'll just bring you
down to their level and beat you with experience." (c)TB