Een Nederlandse wiskundeleraar gebruikt de jodenvervolging van de Tweede Wereldoorlog in zijn sommen en vraagstukken. ”Bizar misschien, maar de leerlingen pikken het wél op”, vindt hij zelf.

”Hangt ervan af hoe je het aanpakt”, vindt het Forum der Joodse Organisaties in Antwerpen. ”Het kan interessant zijn. Maar ook walgelijk.”

Een voorbeeld:
“De crematoria in kamp Auschwitz-Birkenau hadden een maximale capaciteit van 5.000 personen per dag. Ze waren ongeveer anderhalf jaar in gebruik. Bereken het percentage van het efficiënte gebruik van crematoria als je weet dat er 1,3 miljoen slachtoffers waren.”

”Wiskunde is voor de meeste leerlingen maar saaie kost”, stelt leraar Wil van Bussel uit het Nederlandse Venlo vast. ”Maar de Tweede Wereldoorlog vinden ze wel boeiend. Het belangrijkste in het onderwijs is de manier waarop je iets brengt. Wanneer ik de oorlog betrek in de klas, heb ik meteen de aandacht. Het gaat dan plotseling niet meer over zomaar wat cijfers.”

Wil van Bussel bezocht Auschwitz tijdens een vakantie in het Poolse Krakau in 1994. Hij leerde er zijn vrouw kennen en twee jaar later trouwde het koppel in de kerk die in het kamp is gebouwd. Sindsdien is Van Bussel gefascineerd door de Holocaust in het algemeen. Zó gefascineerd dat hij het thema integreert in zijn vakgebied.

”Wiskunde is meer dan werken met cijfers”, vindt hij. ”In Duitsland beconcurreerden de fabrikanten elkaar om zo efficiënt mogelijke ovens voor de crematoria in concentratiekampen te ontwikkelen.”

”Trouwens”, gaat hij verder, ”Auschwitz is niet toevallig gekozen. De Nazi’s hadden berekend dat het plaatsje in Polen het zwaartepunt van het toenmalige Europa was.” Toen Van Bussel met loodlijnen in de weer ging op de kaart van Europa hing de klas aan zijn lippen.

”Ik heb ook wel eens gedacht of het allemaal niet te bizar is”, zegt Wil van Bussel. ”Over het betrekken van de Holocaust in de les heb ik gesproken met geschiedenisleraren. Kan je wel sommen maken over iets als Auschwitz? Is het niet beter om het abstracter te houden? Maar ik krijg altijd het advies om het toch te doen. Die cijfers zijn de harde geschiedenis. We kunnen het niet mooier maken.”

De Antwerpse vzw Forum der Joodse Organisaties vindt de Holocaustsommen van de Nederlandse leraar nogal bedenkelijk.

”Om het echt te kunnen beoordelen, zou ik in die man zijn klas moeten zitten”, zegt woordvoerder Daniël Peterfreund. ”Als het voor hem gewoon een manier is om de aandacht van zijn leerlingen te krijgen, is het walgelijk. Maar als het is om tegelijk met de les wiskunde ook wat geschiedenis mee te geven, is het interessant. Maar de grens is dun.”

bron : www.gva.be
26 maart 2008

Reactie
IK vind dat deze leerkracht beter voorbeelden uit het dagelijkse leven kan nemen in plaats van voorbeelden uit de tweede wereldoorlog. De leerlingen leren reeds over de tweede wereldoorlog in de lessen geschiedenis. En ik weet nog van vroeger dat sommige leerlingen dit heel gruwelijk vonden. Dus waarom er terug over beginnen bij de lessen Wiskunde?

Als dat van dat zwaartepunt inderdaad zo is én als de Nazi's zich daar ook bewust van waren ... dan is dat een perfect voorbeeld van hoe wiskunde concreet gebruikt kan worden in onze maatschappij. En zoals Margot zei: het is geschiedenis... maar wat dat nog?

Ja het is gewaagd wat deze leerkracht doet, maar qua vakoverschrijdend werken kan dit wel tellen. Als er dan nog wat tijd voorzien wordt om werkelijk de cijfers/voorbeelden te interpreteren, dan denk ik dat er behoorlijk wat inzichten kunnen worden verworven!

En ja dat dit gruwelijke cijfers zijn en een gruwelijk stukje geschiedenis, dat is waar. Ik weet dat ik zelf elke keer weer onder de indruk ben als het gaat over WO II. MAAR DIE GRUWEL IS WEL DE WAARHEID!!! En de geschiedenisles is in sommige scholen misschien heel vormend, maar in andere scholen betekent een geschiedenis les maar weinig. Daarom heb ik er niets op tegen dat dit soort van gebeurtenissen ook in andere lessen aan bod komt.

Voorstander, zonder meer.

__________________

Ik heb het toch iets lastiger met dit gegeven. Het is me niet helemaal duidelijk uit het artikel, maar gebruikt die man nu consequent WO II in zijn lessen wiskunde ? Dat lijkt me toch wat te ver gaan. Ik wil zeker nog aanvaarden dat hij WO II eens gebruikt, in één of twee toepassingen. Maar als hij dat altijd gebruikt ben ik absoluut tegen!
Vakoverschrijdend werken is goed, maar je moet ook niet overdrijven. En afwisseling is toch de boodschap? We vinden heus niet alleen in geschiedenis toepassingen van wiskunde! Een leerling die zich niet zo goed voelt bij deze problematiek, voor wie het allemaal te gruwelijk is, wat best zou kunnen, zal zich ook in de lessen wiskunde minder op zijn gemak voelen. Terwijl het in dit geval helemaal niets te maken heeft met een ‘wiskundig’ probleem.

Bart haalt aan dat het voorbeeld van het zwaartepunt een perfect voorbeeld is van hoe wiskunde in onze maatschappij gebruikt kan worden. Maar dan ben ik het niet mee eens. Puur theoretisch gezien is het inderdaad een mooi voorbeeld. Hoewel ik me wel afvraag of leerlingen het zwaartepunt van zo’n onregelmatige figuur als Europa kunnen vinden. Maar je moet ook eens verder dan de theorie kijken vind ik. Welke boodschap geef je hiermee aan leerlingen? Wiskunde kan gevaarlijk zijn?
Ik zeg zeker niet dat je wiskunde steeds heel mooi moet voorstellen, maar dit…

Ik vind dus dat zo’n vraagstuk (het eerste voorbeeld in het artikel) zeker moet kunnen. Maar ik vind het te vergaand om telkens opnieuw de tweede wereldoorlog in de lessen wiskunde te betrekken. Je mag ook best eens vrolijkere en recentere toepassingen van de wiskunde zoeken. Die zijn er zeker en vast!

Origineel gevonden! Ik sluit mij aan bij wat Bart zei. Het is naar mijn gevoel een meerwaarde om zoiets te gebruiken in je les. Alleen heb ik serieuze bedenkingen bij het voorbeeld hierboven. Is dit werkelijk gebruikt in zijn les?
Ik vind het nogal sterk sarcastisch en het komt bij mij zelf over alsof het percies nog plezant was vroeger. Als ik daar lees het "efficiënte gebruik" en "maximale capaciteit". Zo laat je volgens mij niet echt merken dat het wel degelijk zéér erg was wat daar vroeger gebeurde. Je mag volgens mij dus zeker het thema en de cijfers gebruiken, maar een gepaste context is dan ook wel noodzakelijk. Zo zou ik eerder geneigd zijn te vermelden hoe sluw en slecht de Duitsers wel niet waren, bijvoorbeeld met het voorbeeld van het zwaartepunt. Ze zorgden er voor dat hun "dodenmachine" zo centraal mogelijk gelegen was, dat gaat er echt over!

Wat Ellen dus zei van het gevaarlijk zijn van wiskunde denk ik dat het er mee te maken heeft hoe je het aanpakt. En leerlingen gaan natuurlijk niet zomaar he zwaartepunt kunnen vinden van het toenmalige Duitse rijk, daar moet je als leerkracht natuurlijk wel de nodige ondersteuning bieden. Je moet zoiets uitwerken tot een volledige oefening dan denk ik.

Wat het geschiedkundige betreft ga ik de tip toch zeker onthouden. Zo wat geschiedenis kan de les wiskunde misschien wel wat aangenamer maken voor de doorsnee leerling. Wiskunde is immers in veel richtingen het "lievelingsvak."

Ik weet het niet. Misschien is dit wel een goed voorbeeld om de impact ervan te laten zien. Want zeg nu zelf, wat zegt '1,3 miljoen' doden nu voor de gemiddelde jongere? Die hebben totaal geen besef van zulke getallen. Als je daarentegen laat berekenen hoe lang de 'eliminatie' duurde als ze 'maar' 5000 personen per dag konden elimineren (een getal dat ze wel kunnen vatten denk ik), wordt het volgens mij ineens een stuk indrukwekkender (in de negatieve zin dan). De Duitsers hadden 260 dagen nodig om al de Joden te elimineren terwijl hun crematoria op maximale capaciteit hun gruwelijk werk deden! Dat geeft wel een goed beeld van de omvang lijkt me. 'Dat moeten echt een hoop mensen geweest zijn' is de indruk die dat nalaat bij die leerlingen denk ik.

__________________
"De jeugd van tegenwoordig houdt alleen maar van luxe, heeft slechte manieren en veracht de autoriteit.
Zij heeft geen respect voor oudere mensen. De jeugd verpraat de tijd terwijl er gewerkt moet worden, schrokt bij de maaltijden het voedsel naar binnen, legt de benen over elkaar en tiranniseert de ouders..."
- Socrates, 2400 jaar geleden... -

Je kan natuurlijk altijd nog een stapje verder gaan... (Niet in lagere jaren)

Het werken met de niet-interpreteerbare getallen, het maken van oefeningen die weinig zinvol maar wél gruwelijk zijn ... Het stemt allemaal tot hetzelfde: niet stilstaan/nadenken is de enige manier om resultaat te behalen.

Laat leerlingen daar maar eens even over denken, in vraag stellen, koppelen aan WO II + eigen situaties...

Het begint abstract, maar je kan er uiteindelijk concreet mee eindigen.

(Lang leve de PAV-invloed)

En ik blijf het zeggen. Over dit onderwerp denk ik niet dat je leerlingen moet sparen. (Dat doen we de dag van vandaag al te veel!) Het is verrijkend dat leerlingen zich ongemakkelijk voelen bij zoiets en 'dit niet kunnen vatten'.
--> Laat ruimte om die gevoelens te uiten, maar ga ze alstublieft niet uit de weg!!!
--> EN: Vraag: We zien elke dag beelden van vermoorde onschuldige burgerslachtoffers. Hoe komt het toch dat die beelden niet blijven plakken, maar WO II wel?

__________________

Niet aan te raden, het antwoord op een concrete vraag als "Bereken het percentage van het efficiënte gebruik van crematoria als je weet dat er 1,3 miljoen slachtoffers waren." valt niet enkel wiskundig te beargumenteren. Ondanks het wettelijk verbod op holocaustontkenning zijn er een aantal realistische cijfers voorhanden die het getal 1,3 miljoen in vraag kunnen doen stellen. Vraagstuk wordt waardeloos omdat het niet meer om de essentie van de wiskunde gaat maar kan afdwalen naar een zijspoor als de ondervraagde dit wil. Just keep it simple, goed of fout.. Appelen of peren, zoiets..

Zouden de fascistische voorstanders van de Holocaust geen natte dromen krijgen van dergelijke 'lessen'? Ook al omdat ze weten dat de ruimte die in een les wiskunde overblijft om de zaak deftig te kaderen, vrij summier is!! Anders gezegd: lln die in een les wiskunde blijven 'stilstaan' bij dit gegeven, dat moet een leraar wiskunde helemaal niet hebben, want dan dwalen die lln wel degelijk af van de gestelde doelen voor die les (cf. Wouter)! Die leraar wil zijn lln beter doen rekenen, en hij heeft (veel te) weinig ruimte om zijn controversiële voorbeeld te voorzien van een historische context die moet verduidelijken dat heel de zaak tot en met laakbaar is!
Zelfs in een PAV-context lijkt me dit een hachelijk gegeven; 'eigentijds' voorbeeld (waar Wilders van zou smullen!): "per dag komen er x-aantal moslims bij - per jaar geeft dit x-aantal bijkomende moslims. En dan de examenvraag: Gegeven de geboortequotes voor beide bevolkingsgroepen (schatting: 1.8 vs. 3,2...) Hoe lang duurt het dan vooraleer België 'overspoeld' wordt door moslims?"
"Appelen en peren"? Of appelen en citroenen...

__________________
"Never argue with an idiot, they'll just bring you
down to their level and beat you with experience." (c)TB