It's a free world


Van: Ken Loach; met: Kierston Wareing, Juliet Ellis, Leslaw Zurek, Joe Siffleet. 93 min.


Ken Loach is op bekend terrein met It's a free world, een film over den exploitatie van buitenlandse werknemers. Dat had hij immers al eerder gedaan in zijn enige Amerikaanse film, Bread and roses, over Mexicaanse sukkelaars in de VS. Fans van Loach zullen ook echo's van Riff-raff, The navigators en Ae fond kiss horen.


Maar dat wil nog niet zeggen dat Loach in herhaling valt. Hij bekijkt de kwestie deze keer immers door andere ogen. Niet door die van zij die uitgebuit worden, maar door die van de uitbuiter. De film wordt zo een morele karakterstudie.

De Angie die we leren kennen, is een sympathieke, vurige, aantrekkelijke - vooral voor wie houdt van het hoogblonde type op een motor, maar welke jonge arbeider doet dat niet? - jonge vrouw. Ze speelt haar vrouwelijke charmes graag uit, maar dat betekent nog geen uitnodiging tot gerotzooi.

Als haar baas dat verkeerd begrijpt, trekt Angie natuurlijk aan het kortste eind. Ze staat op straat.

Dat is niet zo handig, zeker niet als alleenstaande moeder met een elfjarige zoon met problemen op school. (Ook hier draait Loach de bordjes om: de zoon is nu eens niet de gepeste jongen, maar de pester). En dan is er nog Angies vader, die zo zijn ideeën heeft over opvoeding en over het vluchtige seksleven van zijn dochter.

Maar Angie is niet het type om bij de pakken te blijven zitten. Ze start een arbeidsbemiddelingsbureautje op, gericht op arbeiders uit den vreemde. Geen gedoe, neemt ze zich voor. Alleen correcte contracten, alleen arbeiders die legaal in het land verblijven. Haar vriendin Rose helpt haar, en het loopt al snel als een trein. Een vrouw met het uiterlijk en het karakter van Angie is geknipt voor deze job.

Natuurlijk blijft het niet goed gaan. Het geld stroomt binnen, en geld verdienen is verslavend. Angie merkt dat je in haar werk verleid wordt tot compromissen en uitzonderingen op de regels. Steeds meer moet ze goedpraten tegen zichzelf en tegen Rose, die iets te duidelijk in dit verhaal zit als klankbord en pratend geweten.

Voor psychologische nuance en een vleugje humor is er plaats. Voor hoop niet. Angie glijdt moreel de dieperik in. Deels is dat haar schuld: de geldzucht wint het van de barmhartigheid. Maar voor het grootste deel legt Loach de verantwoordelijkheid bij de maatschappij. We leven in een moderne jungle, waar het 'eten of gegeten worden' is. Veel kans om de betere ik te laten winnen, biedt deze rat race niet.

It's a free world is niet alleen een goed bedoelende, maar ook gewoon een erg goede film. Zoals meestal bij Loach is de sociale context belangrijk, maar overweegt de menselijke kant. Loach schept personages om wie de kijker geeft, zelfs al hebben ze zware karakterfouten. Wie herkent er zichzelf niet een stukje in Angie?

Dat is ook te danken aan de formidabele casting. Met Kierston Wareing heeft hij andermaal een ruwe diamant gevonden. Geen volslagen amateur deze keer, wel een would-be actrice die na jaren vergeefs jagen op een kans aan beide kanten van de oceaan net op het punt stond om het acteren op te geven. Wareings gedreven vertolking bewijst nog maar eens Loach' kwaliteiten als talentscout en acteurcoach. (sdf)


DS, 16-01-2008

__________________
"Never argue with an idiot, they'll just bring you
down to their level and beat you with experience." (c)TB